NIK o parkach narodowych

Brak wpisów do ksiąg wieczystych to groźba roszczeń wobec Skarbu Państwa

Publikacja: 25.01.2011 02:44

NIK o parkach narodowych

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski Dariusz Gorajski

– Aż 17,7 tys. ha obszarów chronionych w kraju nie zostało wpisanych do ksiąg wieczystych – mówi Jacek Jezierski, prezes NIK. Podkreśla, że to może grozić niespodziewanymi roszczeniami wobec Skarbu Państwa.

Brak wpisów gruntów do ksiąg wieczystych to jeden z zarzutów na długiej liście nieprawidłowości, które NIK wykryła podczas szczegółowej kontroli siedmiu spośród 23 parków narodowych. „Rz” dotarła do raportu, w którym Izba ostro krytykuje sposób, w jaki dyrekcje parków zarządzają gruntami Skarbu Państwa.

Połowa parków, jakie sprawdziła NIK, nie ma potwierdzenia własności w księgach przynajmniej dla części swojego obszaru. Na przykład w przypadku parku Ujście Warty dotyczy to 42 proc. terytorium, a parku kampinoskiego – 35 proc.

[wyimek]Niemal wszystkie parki w Polsce nie potrafią określić dokładnie swojej powierzchni[/wyimek]

– Dla ok. 11 tys. ha naszych gruntów nie ma jeszcze założonych ksiąg. To tereny tzw. starej puszczy, które od setek lat należały do państwa, ale ich stan prawny był zaniedbany – wyjaśnia Jerzy Misiak, dyrektor Kampinoskiego Parku Narodowego. I zaznacza, że wszystkie sprawy są w toku, a kolejne 11 tys. ha od niedawna ma już założone księgi. – Sukcesywnie regulujemy stan prawny gruntów, ale to proces żmudny i wymagający pieniędzy – mówi.

Kolejny ważny zarzut NIK: bałagan w dokumentach, który powoduje, że nie wiadomo, jaka jest naprawdę powierzchnia konkretnego parku.

– Rejestry nieruchomości były przez dyrektorów skontrolowanych parków prowadzone nierzetelnie. W konsekwencji dane o ich powierzchni różnią się od wielkości podanych w rozporządzeniach Rady Ministrów o ponad 3,5 tys. ha – podkreśla Jezierski.

Z rozporządzenia wynika np., że Magurski Park Narodowy obejmuje obszar 19,9 tys. ha. A dane z rejestrów parku mówią, że liczy on 19,3 tys. ha.

Skala zjawiska w całym kraju jest jeszcze większa. Na podstawie danych z Ministerstwa Środowiska NIK ustaliła, że rozbieżności dotyczące powierzchni występują aż w 20 przypadkach, czyli w niemal wszystkich parkach. Różnice w ich powierzchni sięgają ponad 4,5 tys. ha.

Roman Skudynowski, wicedyrektor Ujścia Warty, odpiera zarzuty: – Do parku są włączane kolejne działki, stąd rzeczywista powierzchnia może się różnić od początkowej, wpisanej do dokumentów.

Dyrektorzy parków narodowych usprawiedliwiają się brakiem pieniędzy. – Na utrzymanie parku wydajemy rocznie ok. 9 mln zł z budżetu, ok. 4 mln mieliśmy z gospodarstwa pomocniczego. A tak naprawdę potrzeba ok. 20 mln – mówi Misiak. Narzeka na obowiązujące od stycznia 2011 r. zasady finansowania parków: – Dotąd to, co zarabialiśmy, zostawało w gospodarstwie pomocniczym. Teraz wszystko musimy odprowadzić na konto ministra finansów do rezerwy celowej i później ubiegamy się o pieniądze. Za chwilę nie będzie za co kupić benzyny i zapłacić za prąd.

Zofia Bigos, szefowa Stowarzyszenia Właścicieli i Współwłaścicieli Wywłaszczonych Hal i Polan w Tatrach, zwraca uwagę na inny problem: brak rekompensat za tereny wywłaszczone przy tworzeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego. – Rodzice w 1960 r. dostali za 11 ha użytków w Pięciu Stawach i Roztoczu tyle, że mogliby kupić 1,5 krowy. Dotąd nie doczekaliśmy się godziwych pieniędzy od państwa, bo to sprawa rządu, a nie dyrekcji TPN – mówi. – W starostwie tatrzańskim leży 1,5 tys. naszych wniosków, u wojewody ok. 600. Są też sprawy w sądzie administracyjnym.

[ramka][srodtytul]Białowieski najstarszy w Polsce [/srodtytul]

W Polsce są 23 parki narodowe. Najstarszy jest utworzony w 1947 r. Białowieski Park Narodowy. Ma 10,5 tys. ha powierzchni.Największy w kraju jest Biebrzański Park Narodowy zajmujący prawie 60 tys. ha. Dla porównania – na świecie największy jest Park Narodowy Greenland na Grenlandii (Dania), który zajmuje powierzchnię 97,2 mln ha.

W całej Europie jest ok. 370 parków, a w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej – 360. Pierwszy powstał w 1872 r. Park Narodowy Yellowstone w USA. W Europie najstarszym parkiem jest utworzony w 1909 r. Park Narodowy Sareks w Szwecji.

Inspektorzy Najwyższej Izby Kontroli szczegółowo sprawdzili siedem polskich parków narodowych, w tym: Bieszczadzki, Drawieński, Kampinoski, Magurski, Świętokrzyski, Ujście Warty oraz Woliński. Dane o pozostałych NIK otrzymała z Ministerstwa Ochrony Środowiska. Kontrola trwała od października 2009 r. do kwietnia 2010 r.

[i]—graż[/i][/ramka]

– Aż 17,7 tys. ha obszarów chronionych w kraju nie zostało wpisanych do ksiąg wieczystych – mówi Jacek Jezierski, prezes NIK. Podkreśla, że to może grozić niespodziewanymi roszczeniami wobec Skarbu Państwa.

Brak wpisów gruntów do ksiąg wieczystych to jeden z zarzutów na długiej liście nieprawidłowości, które NIK wykryła podczas szczegółowej kontroli siedmiu spośród 23 parków narodowych. „Rz” dotarła do raportu, w którym Izba ostro krytykuje sposób, w jaki dyrekcje parków zarządzają gruntami Skarbu Państwa.

Pozostało 87% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo