Księżyc prawie prywatny

Amerykańska firma Moon Express oraz International Lunar Observatory Association – ILOA (organizacja non profit) zamierzają uruchomić na południowym biegunie Księżyca teleskop optyczny oraz radioteleskop. Ich rozruch ma nastąpić za dwa lata, a pracę w pełnym zakresie rozpoczną w 2016 roku.

Bez zakłóceń

Międzynarodowe Obserwatorium Księżycowe zostanie dostarczone na Księżyc przez automatyczny lądownik, bez udziału człowieka. Stanie ono na szczycie o nazwie Malapert Mountain, na wysokości 5 km ponad powierzchnią Srebrnego Globu.

Będzie to mały teleskop optyczny z anteną paraboliczną o rozpiętości dwóch metrów. Dzięki dużemu nasłonecznieniu panuje tam stosunkowo stała temperatura około minus 50 st. C. Promienie słoneczne dostarczą energii niezbędnej do funkcjonowania teleskopu.

Takie usytuowanie umożliwi prowadzenie obserwacji bez interferencji powodowanych atmosferą pochłaniającą niektóre rodzaje promieniowania – Księżyc jest jej pozbawiony.

International Lunar Observatory Association będzie prowadzić badania naukowe, komercyjne transmisje, a także działalność dydaktyczną. Nieodpłatny dostęp internetowy do danych uzyskanych przez teleskop będą mieli zarówno naukowcy, jak i amatorzy zainteresowani astronomią.

Są wątpliwości

Teleskop ILOA będzie natomiast udostępniany za opłatą instytucjom badawczym, które będą chciały prowadzić przy jego pomocy badania według własnego programu.

– Księżycowe obserwatorium wniesie ogromny wkład do naukowych badań naszej Galaktyki, Ziemi i jej naturalnego satelity. Warunki do obserwowania nieba są tam idealne. Uzyskiwane obrazy będą bez porównania lepsze od tych, jakie zapewniają teleskopy ziemskie podobnej wielkości.

Natomiast jeśli chodzi o radioteleskop, instrument zainstalowany w tamtym rejonie Księżyca będzie wystarczająco dobrze chroniony przed obfitymi emisjami rozmaitych fal emitowanych z naszej planety – wyjaśnia Steve Durst, założyciel i dyrektor ILOA.

Jednak nie wszyscy naukowcy są zachwyceni pomysłem umieszczenia teleskopu na Księżycu. Niektórzy podkreślają, że brak atmosfery wprawdzie sprzyja obserwacjom i badaniom, ale z drugiej strony naraża urządzenia na uderzenia kosmicznych okruchów, które dość często spadają na powierzchnię Księżyca. Mogą one poważnie uszkodzić aparaturę.

Kolejny problem to pył księżycowy. Prawdopodobnie będzie osiadał na lustrze teleskopu, czujnikach i urządzeniach zakłócając ich pracę. Dlatego sceptycy obawiają się, że nie tylko teleskop optyczny, ale również radioteleskop będzie mało efektywny.

Być może będzie on w miarę normalnie pracował tylko w ograniczonym paśmie bardzo niskich fal radiowych.