Gastronauci wracają z Marsa

Cztery miesiące na Hawajach, plus 5 tys. dolarów i zwrot kosztów podróży? Kto by nie chciał. Nic dziwnego, że szóstka ochotników skusiła się na wzięcie udziału w eksperymencie HI-SEAS (Hawaii Space Exploration Analogue & Simulation).

Naukowcy z Cornell University, którzy zorganizowali całe przedsięwzięcie, nie zamierzali jednak nikomu fundować darmowego wypoczynku. Trzy kobiety i trzej mężczyźni zamieszkali w zamkniętej kapsule na zboczu wulkanu Mauna Loa, na wysokości 2,5 tys. metrów. Wykonywali symulowane eksperymenty, „wyjścia” w skafandrach na powierzchnię, a przede wszystkim... gotowali. Badacze chcieli bowiem sprawdzić, jak organizm ludzki zareaguje na monotonną dietę, ile wody i energii trzeba do przyrządzenia jedzenia, czy ludzie schudną, czy przytyją. A także, jakie ćwiczenia będą dla nich najlepsze i ile zużyją ubrań.

Dziś eksperyment się kończy, a hawajscy astronauci pierwszy raz od 120 dni wyjdą na słońce bez skafandrów.

Barszcz przebojem

Kwestia odżywiania się astronautów podczas długiego pobytu w kosmosie tylko na pozór wydaje się mało naukowa. – Ludzi nie tylko nuży jedzenie, za którym normalnie przepadają, ale przede wszystkim jedzą mniej. A to prowadzi do utraty masy mięśniowej i kostnej oraz zmniejszenia wydolności fizycznej – tłumaczy kierująca eksperymentem prof. Jean Hunter z Cornell University.

– Czterech członków mojej załogi, w tym ja, straciło kilka kilogramów. Dwoje musiało za to przejść na dietę – zdradził kilka dni temu dowódca wyprawy, biolog Angelo Vermeulen. – To może być kwestia jedzenia, ale również dużego wysiłku. Wszyscy na życzenie NASA intensywnie trenujemy. Chcą sprawdzić, jak długo można spać i ćwiczyć w jednym ubraniu zanim zapach stanie się nie do zniesienia.

„Najpoważniejszym problemem z przygotowaniem posiłków podczas misji kosmicznych jest koszt zasobów niezbędnych do gotowania i mycia: wody, energii, sprzętu i pracy załogi. To wszystko, co mogłoby być wykorzystane do realizacji naukowych celów misji” – piszą badacze na internetowej stronie programu HI-SEAS. Dlatego załogę wyposażono w gotowe potrawy, jak i przepisy oraz składniki do samodzielnego przygotowania. To te ostatnie cieszyły się największym powodzeniem załogi.

– Kulinarnymi hitami były: barszcz czerwony, marokański tażin, enchilasagne, zupa z owocami morza i fabada asturiana (to rodzaj gulaszu z fasolą). Nie piliśmy praktycznie żadnych słodkich napojów, tylko wodę, kawę i herbatę – zdradza dowódca.

Weźcie czekoladę

– Świetnie sprawdzały się placki i tortille, dokładnie jak na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej — mówi Vermeulen. – Świetne były też liofilizowane warzywa, których używaliśmy do każdego posiłku. Najgorszy był za to gotowy kurczak – zupełnie pozbawiony smaku i o ślimakowatej konsystencji.

Hawajski test był stosunkowo krótki i mało stresujący dla ludzi. Wcześniej zakończył się europejsko-rosyjski Mars500, w którym sześciu ochotników musiało spędzić w zamknięciu 520 dni. Badano m.in. relacje członków załogi podczas tak długiego okresu przymusowego przebywania razem.

Po wyjściu z marsjańskiej kapsuły załoga HI-SEAS (oprócz dowódcy to również Yajaira Sierra-Sastre, Kate Greene, Sian Proctor, Simon Engler i Oleg Abramov) będzie opowiadać naukowcom i mediom o swoich wrażeniach i propozycjach menu.