Planujemy następne misje

Rozmowa z Maciejem Bzowskim z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk

Publikacja: 03.07.2008 01:18

Planujemy następne misje

Foto: Rzeczpospolita

RZ: Jakie jest podstawowe znaczenie odkrycia?

Maciej Bzowski:

Istnienie obszaru granicznego między wiatrem słonecznym a środowiskiem galaktycznym, postulowane od dawna na gruncie teoretycznym, potwierdzone zostało przez obserwacje pośrednie. Jednak opublikowane ostatnio pomiary Voyagerów wykonane w trakcie przechodzenia przez końcową falę uderzeniową wiatru słonecznego i później pokazały, jak mało wiemy. Wydaje się, że fizyka obszaru granicznego między heliosferą a materią międzygwiazdową w dużym stopniu będzie musiała być napisana od nowa. Struktury falowe na granicy heliosfery to przykład powszechnych w astrofizyce tak zwanych bezzderzeniowych fal uderzeniowych – występują m.in. na granicy ośrodka międzygwiazdowego i materii wyrzuconej w przestrzeń przy wybuchu supernowych i są źródłami promieniowania kosmicznego obserwowanego w Układzie Słonecznym. Mamy więc oto na wyciągnięcie ręki laboratorium astrofizyczne, w którym badamy procesy obserwowane dotąd jedynie z ogromnej odległości.

Czy potrzebne są jakieś nowe programy badawcze?

Informacje z sond STEREO, zresztą zupełnie nieoczekiwane, to przedsmak takich pomiarów. Kłopot polega na tym, że aby zobaczyć, co się dzieje na granicy między Układem Słonecznym a środowiskiem galaktycznym, trzeba otworzyć nowe okno obserwacji wszechświata.

Dotychczas obserwowano głównie promieniowanie elektromagnetyczne. Jednak aby zobaczyć, co się tam dzieje, trzeba nowego nośnika obserwacji: atomów neutralnych. Najpierw jednak trzeba się nauczyć, jak je wykorzystać, jak odczytać i zinterpretować niesione przez nie informacje. Do przygotowania takiej misji kosmicznej, obecnie gotowej już do startu, zostało zaproszone CBK PAN. Jest to misja IBEX organizowana przez NASA we współpracy z krajami europejskimi. IBEX ma na celu wykonanie mapy obszaru granicznego między wiatrem słonecznym a ośrodkiem galaktycznym i zrozumienie procesów, które nim kierują. Trudno o szczęśliwsze zgranie w czasie odkryć Voyagerów z planowanym w najbliższych miesiącach startem IBEX.

RZ: Jakie jest podstawowe znaczenie odkrycia?

Maciej Bzowski:

Pozostało 97% artykułu
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Kosmos
Czy na księżycu Jowisza są warunki do życia? NASA rozpoczęła misję
Kosmos
Kometa coraz bliżej Ziemi. Kiedy będzie widoczna gołym okiem?
Kosmos
Drakonidy 2024: Dziś noc spadających gwiazd. Warto spojrzeć w niebo
Kosmos
Naukowcy odkryli tajemnicę ogromnego krateru. Powstał w okresie "zagłady dinozaurów"