Kosmiczny okruch w biżuterii faraona

28 milionów lat temu kometa wtargnęła w ziemską atmosferę i wybuchła. Gigantyczna fala uderzeniowa połączona z bardzo wysoką temperaturą unicestwiła wszelkie formy życia, jakie znalazła na swojej drodze. Piasek Sahary został rozgrzany do temperatury ok. 2 tys. st. C. na obszarze 6 tys. kilometrów kwadratowych.

Z rozpalonego piasku pozostały spore ilości żółtego szkła kwarcowego. Wspaniały okaz takiego śladu wybuchu, wypolerowanego przez starożytnych jubilerów, można podziwiać w postaci skarabeusza w broszce z grobu faraona Tutanchamona panującego w XIV w. p.n.e.

Odkrycie pierwszego śladu komety na Ziemi może przyczynić się także do odtworzenia procesu powstawania Układu Słonecznego.

– Komety niosą w sobie tajemnice powstania planet, a to to odkrycie daje nam możliwość studiowania materiału z pierwszej ręki – powiedział prof. David Block z Wits University w Johannesburgu.

Odkrycie – jak często bywa – dokonane zostało przypadkiem. Zespół geologów, fizyków i astronomów otrzymał do analizy niewielki czarny kamyk znaleziony rok temu na pustyni przez egipskiego geologa. Znalezisko niezwykle zaintrygowało specjalistów, zwłaszcza że się okazało, iż kamyk jest wysadzany diamentowymi mikrogranulkami. Badaniami kierował prof. Jan Kramers z Uniwersytetu w Johannesburgu. W pracach brali także udział dr Marco Andreoli z South African Nuclear Energy Corp. oraz prof. Chris Harris z Uniwersytetu w Kapsztadzie. Opis tajemniczego kamyka i wnioski z badań naukowcy publikują w najnowszym wydaniu magazynu „Earth and Planetary Science Letters”.

Po przeprowadzeniu wyrafinowanych analiz chemicznych badacze doszli do wniosku, że to nie rzadki rodzaj meteorytu, ale pierwszy znany okaz pochodzący z jądra komety, która uderzyła w naszą planetę.

– Kiedy już doszliśmy do wniosku, z czym mamy do czynienia, po wyeliminowaniu wszystkich innych opcji – ogarnęła nas naukowa euforia – przyznał prof. Jan Kramers.

Ten nieziemski kamyk został przez naukowców nazwany „Hypatia” na cześć pierwszej znanej kobiety matematyka, astronoma i filozofa – Hypatii z Aleksandrii żyjącej na przełomie IV i V w. n.e.

– Mikroskopijne diamenty są dodatkowym skutkiem eksplozji – powiedział prof. Kremers. – Diamenty powstają z węgla. Zwykle proces ich formowania się zachodzi głęboko w ziemi, gdzie ciśnienie jest bardzo wysokie. Ale takie bardzo wysokie ciśnienie może powstać także pod wpływem fali uderzeniowej. W przypadku „Hypatii” tak właśnie było.

Komety zawsze towarzyszą Ziemi. To mniejsze i większe kawałki brudnego lodu zmieszanego z pyłem. Miłośnicy astronomii wkrótce będą mogli obserwować kometę ISON – nazwana nie całkiem słusznie „kometą stulecia”. Odkryta przez amatorów w 2012 roku, jest najjaśniejszą kometą od sześciu lat. Dzięki temu, że pojawi się w pobliżu Słońca, będzie widoczna goły okiem – nawet w dzień – przewidują specjaliści. Nie ma szans, aby spowodowała taki kataklizm jak ta sprzed tysięcy lat. Przeleci obok Ziemi w odległości 60 mln kilometrów – uspokajają specjaliści z NASA.

– Nigdy dotąd w historii materiał z komety nie został odkryty na Ziemi – podkreśla prof. Block.