Tego dnia księża posypują w kościołach głowy wiernych popiołem, wypowiadając przy tym słowa: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz" lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię". Tradycja Popielca pojawiła się w VIII wieku. W XI wieku papież Urban II uczynił ją obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Środa Popielcowa to także jeden z dwóch dni w roku liturgicznym (obok Wielkiego Piątku), kiedy wiernych obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły (trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden – do syta).
