RF składa cztery skargi nadzwyczajne. Chodzi o kredyty hipoteczne i pożyczkę

Wspólnym mianownikiem złożonych skarg nadzwyczajnych jest trudna sytuacja życiowa klientów instytucji finansowych wywołana umowami, w których w ocenie Rzecznika Finansowego występowały klauzule niedozwolone. "W systemie prawnym skutki takich umów powinny być korygowane w procesie stosowania prawa przez sądy powszechne. W tych przypadkach sady jednak nie uwzględniły wszystkich aspektów związanych z ochrona praw konsumentów, stąd Rzecznik Finansowy stojąc na straży ochrony klientów podmiotów rynku finansowego, zdecydował się na złożenie skarg nadzwyczajnych" - podkreślono w komunikacie.

Pierwsza ze złożonych skarg dotyczy sytuacji, w której klient zawarł z Santander Consumer Bank S.A., umowę kredytu hipotecznego indeksowanego w walucie CHF. Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu i treścią weksla, zasądzając kwotę, której żądał bank wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i kosztami procesu. Nakaz zapłaty został wysłany na adres zamieszkania pozwanego, który został odebrany przez jego żonę. Nakaz zapłaty nie został przekazany pozwanemu, wskutek czego uchybił on terminowi do jego wniesienia zarzutów.

Pozwany złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia zarzutów do nakazu zapłaty który jednak sąd oddalił oraz odrzucił zarzuty pozwanego jako złożone po terminie. Nakaz zapłaty został opatrzony klauzulą wykonalności.

Sąd Okręgowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie załączonego przez bank weksla, deklaracji wekslowej oraz wezwania do wykupu weksla. - Nie zbadał, czy załączona umowa kredytu będąca podstawą stosunku podstawowego nie zawiera klauzul niedozwolonych. Nie zauważył, że sprawa ma charakter konsumencki, tj., że bank w niniejszej sprawie był stroną uprzywilejowaną ze względu na doświadczenie oraz wiedzę, a pozwany takiej wiedzy specjalistycznej nie posiadał - wskazuje RF. W jego ocenie takie działanie jest niezgodne zarówno z polskimi rozwiązaniem prawnymi, jak i prawem na poziomie Unii Europejskiej.

Druga skarga również dotyczy umowy kredytu hipotecznego, zawartego tym razem w Powszechnej Kasie Oszczędności Bank Polski S.A. Na skutek braku spłaty należności bank wypowiedział umowę. Przed wytoczeniem powództwa bank wezwał klientkę do zapłaty.

Sąd Okręgowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Pozwana nie zaskarżyła skutecznie wydanego nakazu zapłaty. Sąd Okręgowy oddalił wniosek klientki o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu oraz odrzucił sprzeciw.

W sytuacji tej Rzecznik Finansowy zwrócił uwagę, że Sąd Okręgowy naruszył w sposób rażący prawo procesowe, przez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, podczas gdy z treści pozwu i dołączonych do niego dokumentów twierdzenia co do takich faktów jak: istnienie zobowiązania i jego wysokość, zasadność, wymagalność, uznanie długu, kwestia klauzul abuzywnych i wreszcie ważność umowy kredytu – budziły wątpliwości a zatem sprawa wymagała rozpoznania według przepisów ogólnych.

"Sąd wydał kwestionowany nakaz zapłaty bez sprawdzenia warunków umownych, na których bank jako przedsiębiorca oparł swoje roszczenie przeciwko konsumentowi i to pomimo tego, że do ich zbadania zobowiązany był z urzędu. Obowiązek ten potwierdza jasno zarówno orzecznictwo Sądu Najwyższego jak i TSUE. Brak skierowania sprawy na rozprawę celem wykonania tego obowiązku doprowadziło do wydania nakazu zapłaty pomimo istnienia negatywnej przesłanki do jego wydania" - pisze RF.

Kolejna skarga dotyczy żądania zapłaty przez Getin Noble Bank z tytułu umowy kredytu hipotecznego waloryzowanej kursem waluty CHF.

Sprawa została rozpoznana w elektronicznym postępowaniu upominawczym. "W sprawie tej zgodnie z orzecznictwem sąd winien podobnie jak we wcześniej opisywanych przypadkach najpierw zbadać pierwotny stosunek pomiędzy stronami umowy pod kątem istnienia klauzul abuzywnych. Niestety, nie dokonał tego z uwagi na fakt, iż postępowanie upominawcze odbywa się na podstawie oświadczeń banku bez przedkładania fizycznie dokumentacji kredytowej" - wskazuje Rzecznik Finansowy.

Wnioskodawca nie zaskarżył nakazu zapłaty w terminie, w konsekwencji czego sąd nadał klauzulę wykonalności przedmiotowemu nakazowi zapłaty. Następnie komornik sądowy doręczył klientowi banku zawiadomienie o wszczęciu egzekucji.