Likosowie ratowali Żydów, dlatego zginęli

Instytut Pileckiego uhonorował rodzinę Likosów, która w czasie wojny ratowała Żydów.

Aktualizacja: 01.10.2021 18:39 Publikacja: 01.10.2021 15:46

Grób Likosów

Grób Likosów

Foto: Instytut Pileckiego

Instytut Pileckiego upamiętnił Apolonię i Piotra Likosów zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej oraz ratowaną przez nich Żydówkę Izę Ler. Uroczystości odbyła się w Opoce Dużej koło Annopola. Przed Publiczną Szkołą Podstawową uroczyście odsłonięta została tablica upamiętniająca zamordowanych.

Apolonia i Piotr Likosowie oraz ich córka Natalia pomagali żydowskim zbiegom, dostarczając im pożywienie i odzież. Jak podają historycy Instytutu Pileckiego "na terenie swego gospodarstwa ukryli kilkanaście osób, Żydów, w tym członków rodzin Brenerów, Chylów, Kestenbaumów, a także Esterę Zakalik i Izę Ler".

"Rodzina Likos Piotr z żoną i małym dzieckiem (Natalia) pomagali nam z żywnością i odzieżą. W 1943 – byliśmy chorzy – czerwonka i dezynteria – rodzina Likos wzięła nas wszystkich do siebie. Początkowo byliśmy w ich mieszkaniu, a potem w chlewie i na strychu stajni... w tym samym czasie dołączyła się do nas jedna z córek Lerra z Annopolu. Doszły słuchy, że ma być zasadzka na dom Likosa – my zdążyliśmy uciec do lasów. Likos z żoną i córką Lerra zginęli" - opisała w lipcu 1991 r. Jacob Kestenbaum.

Czytaj więcej

W październiku odnowią pomnik Gloria Victis

Na skutek donosu, rankiem 1 czerwca 1943 roku do gospodarstwa Likosów przybyli Niemcy. Najpierw ostrzelali budynki z zewnątrz, potem wkroczyli do domu i pojmali przebywających tam Piotra i Apolonię oraz Żydówkę Izę Ler. Brutalnie pobili Piotra, a następnie wszystkich troje zastrzelili. Pozostali ukrywani Żydzi w porę zbiegli do lasu. Także córce gospodarzy, Natalii, udało się uciec. Po wojnie przeprowadziła się do Annopola, gdzie wsparcie otrzymała m.in. od rodzin Żydów ratowanych przez Likosów. Większości z nich, z wyjątkiem rodziny Brenerów, udało się przeżyć Holokaust.

Ciała Piotra i Apolonii zostały pochowane na cmentarzu w Annopolu. Nie wiadomo, co stało się ze szczątkami Izy Ler. W 1993 roku Likosowie zostali wyróżnieni tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata".

Program Zawołani po imieniu poświęcony jest osobom narodowości polskiej zamordowanym za niesienie pomocy Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Jest on realizowany przez Instytut Pileckiego. Dotychczas, w ramach 20 upamiętnień, uhonorowano 49 Polaków, którzy ratowali ponad 100 Żydów. Odbyły się także dwa zjazdy rodzin osób upamiętnionych.

Instytut Pileckiego upamiętnił Apolonię i Piotra Likosów zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej oraz ratowaną przez nich Żydówkę Izę Ler. Uroczystości odbyła się w Opoce Dużej koło Annopola. Przed Publiczną Szkołą Podstawową uroczyście odsłonięta została tablica upamiętniająca zamordowanych.

Apolonia i Piotr Likosowie oraz ich córka Natalia pomagali żydowskim zbiegom, dostarczając im pożywienie i odzież. Jak podają historycy Instytutu Pileckiego "na terenie swego gospodarstwa ukryli kilkanaście osób, Żydów, w tym członków rodzin Brenerów, Chylów, Kestenbaumów, a także Esterę Zakalik i Izę Ler".

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Przemyt i handel, czyli jak Polacy radzili sobie z niedoborami w PRL