W październiku odnowią pomnik Gloria Victis

W październiku przeprowadzone zostaną prace konserwatorskie pomnika upamiętniającego żołnierzy Armii Krajowej.

Publikacja: 30.09.2021 21:00

Pomnik Gloria Victis

Pomnik Gloria Victis

Foto: PAP, Andrzej Lange

To przy tym pomniku na warszawskich Powązkach 1 sierpnia każdego roku w Godzinę „W" gromadzą się powstańcy warszawscy. W tym roku mija 75 lat od odsłonięcia tego monumentu.

Renowacja pomnika Gloria Victis wraz z otoczeniem – grobami dowódców Armii Krajowej – odbywa się z inicjatywy Komitetu Społecznego Wolontariuszy Muzeum Powstania Warszawskiego „Ratujmy Groby Powstańcze".

Poprzednia gruntowna renowacja monumentu miała miejsce 63 lata temu. Obok znajdują się groby żołnierzy AK walczących w Powstaniu Warszawskim, których prochy zostały ekshumowane w latach 1945–1947 z terenu całej Warszawy.

Czytaj więcej

Odnowiony grób Norwida w Montmorency

Nazwa pomnika, czyli łacińskie tłumaczenie zwrotu „Chwała zwyciężonym", nawiązuje do tytułu noweli Elizy Orzeszkowej. – To symboliczne nawiązanie do pamięci powstania styczniowego, która była bliska pokoleniu Kolumbów – mówi nam Remigiusz Stefani, wnuk powstańca, wolontariusz Muzeum Powstania Warszawskiego.

Inicjatorami budowy monumentu upamiętniającego tych, którzy zginęli podczas powstania, byli żołnierze z Kedywu Komendy Głównej AK oraz rodziny powstańców ze Zgrupowania „Radosław". Z posiadanych funduszy kupili działkę na cmentarzu na Powązkach. W lutym 1946 r. zorganizowany został konkurs na projekt pomnika. Zwyciężyła Helena Kłosowicz „Monika" z Batalionu „Łukasiński". Za budowę odpowiadał zakład kamieniarski Braci Koziańskich, a autorka zwycięskiego projektu nadzorowała wszystkie prace.

Pomnik ma formę obelisku z czarnego granitu, na jego bokach widnieją napisy: „Żołnierzom Armii Krajowej poległym za wolność", „1939–1944", „Powstanie Warszawskie 1.VIII – 2.X.1944" oraz „Gloria Victis". Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie pomnika odbyło się 1 sierpnia 1946 r. – w drugą rocznicę wybuchu powstania. Remigiusz Stefani przypomina, że pierwszy pomnik poświęcony pamięci powstańców został odsłonięty w 1945 r. w Słupsku. Z kolei w Warszawie tego samego roku upamiętnienie poświęcone żołnierzom Zgrupowania „Żubr", którzy polegli, przebijając się z Żoliborza do Puszczy Kampinoskiej, stanęło na terenie późniejszego lotniska Bemowo.

Czytaj więcej

IPN : Henryk Wieliczko "Lufa" odnaleziony

Gruntowną renowację monumentu Gloria Victis przeprowadził latem 1958 r. zakład kamieniarski inżyniera Juliana Fedorowicza. Pomnik poddano wówczas przeróbkom – dodano nową urnę i cztery orły na narożnikach. W 1994 r. obok monumentu Gloria Victis wzniesiono pomnik-grobowiec ku czci dowódców Armii Krajowej, generałów Stefana Roweckiego „Grota", Tadeusza Komorowskiego „Bora", Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka" oraz dowódcy Służby Zwycięstwu Polsce gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza „Torwida".

Prace konserwatorskie pomnika Gloria Victis będą miały na celu zabezpieczenie obiektu przed zniszczeniem, bowiem w fatalnym stanie znajduje się posadowienie i fundament monumentu. Wymienione zostaną płyty z piaskowca.

– Prace projektowe, a także wykonanie renowacji zostaną sfinansowane przez firmę rodzinną Granity Skwara – Kamień Naturalny – podkreśla Remigiusz Stefani.

Renowacja pomnika zakończy się 30 października 2021 r.

To przy tym pomniku na warszawskich Powązkach 1 sierpnia każdego roku w Godzinę „W" gromadzą się powstańcy warszawscy. W tym roku mija 75 lat od odsłonięcia tego monumentu.

Renowacja pomnika Gloria Victis wraz z otoczeniem – grobami dowódców Armii Krajowej – odbywa się z inicjatywy Komitetu Społecznego Wolontariuszy Muzeum Powstania Warszawskiego „Ratujmy Groby Powstańcze".

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie