Papież Pius XII wiedział o masowych egzekucjach Żydów i Polaków? Wskazuje na to list

Nowo odkryta korespondencja sugeruje, że papież Pius XII w czasie II wojny światowej posiadał szczegółowe informacje od zaufanego niemieckiego jezuity, że każdego dnia w okupowanej przez Niemców Polsce zabijano w komorach gazowych do 6000 Polaków i Żydów.

Publikacja: 17.09.2023 08:59

Pius XII

Pius XII

Foto: Michael Pitcairn/Domena Publiczna

Dokument ten podważa stanowisko Watykanu, że papież nie był w stanie zweryfikować doniesień dyplomatycznych o nazistowskich okrucieństwach, aby je potępić.

Dokumenty z archiwów watykańskich, opublikowane w weekend we włoskim dzienniku "Corriere della Sera", prawdopodobnie jeszcze bardziej podsycą debatę na temat Piusa i jego braku reakcji na działania Niemiec.

Historycy od dawna są podzieleni co do dokonań Piusa. Jego zwolennicy twierdzą, że używał cichej dyplomacji, aby ratować życie Żydów, podczas gdy krytycy twierdzą, że milczał, gdy Europę opanował Holokaust.

Włoscy dziennikarze przedstawili list z 14 grudnia 1942 roku od niemieckiego księdza jezuity do sekretarza Piusa. Materiały te pochodzą z książki badacza i archiwisty watykańskiego, Giovanniego Coco.

W liście do Watykanu informowano o masowym wysyłaniu ludzi do komór gazowych

Autor książki, która wkrótce trafi do sprzedaży, powiedział "Corriere della Sera", że list jest istotny, ponieważ zawiera szczegółowe informacje na temat nazistowskiej eksterminacji Polaków i Żydów. Głowę Kościoła informował o tym niemiecki jezuita, który był częścią katolickiego ruchu oporu.

List księdza Lothara Koeniga do sekretarza Piusa, niemieckiego jezuity ks. Roberta Leibera, datowany jest na 14 grudnia 1942 roku. Autor zwraca się do Leibera jako do "drogiego przyjaciela" i informuje, że naziści zabijali każdego dnia do 6000 Żydów i Polaków z Rawy Ruskiej, miasta w przedwojennej Polsce, które dziś znajduje się na Ukrainie. Ofiary transportowano do obozu zagłady w Bełżcu.

W obozie zginęło w czasie wojny około pół miliona osób. W dniach 7-11 grudnia w Rawie Ruskiej zlikwidowano getto żydowskie. Na miejscu rozstrzelano od 3 do 5 tys. osób, a kolejnych kilka tysięcy wysłano do obozu.

Czytaj więcej

Pius XII. Papież skazany na milczenie

Data listu Koeniga jest znacząca, ponieważ sugeruje, że korespondencja od zaufanego kolegi jezuity dotarła do biura Piusa kilka dni po likwidacji getta i po tym, jak Pius otrzymał wiele not dyplomatycznych i wizyt od różnych wysłanników obcych rządów z doniesieniami, że do tej pory w Polsce zabito do miliona Żydów.

Chociaż nie ma pewności, że Pius widział list, Leiber był jego głównym doradcą i służył papieżowi, gdy był ambasadorem Watykanu w Niemczech w latach dwudziestych XX wieku.

Według "The Pope at War" autorstwa nagrodzonego Pulitzerem antropologa Davida Kertzera, watykański Sekretarz Stanu, Monsignor Domenico Tardini, powiedział brytyjskiemu wysłannikowi w Watykanie w połowie grudnia, że papież nie może wypowiadać się na temat nazistowskich zbrodni, ponieważ Watykan nie był w stanie zweryfikować otrzymywanych informacji.

- Znaczenie tego dokumentu wynika z tego faktu, że w sprawie Holokaustu istnieje teraz pewność, że Pius XII otrzymywał od niemieckiego kościoła katolickiego dokładne i szczegółowe wiadomości o popełnianych zbrodniach - powiedział Coco.

Dodał, że Koenig nalegał również, aby Watykan nie upubliczniała tego, co ujawnił, ponieważ obawiał się o własne życie i życie źródeł ruchu oporu, które dostarczyły informacje wywiadowcze. 

Dokument ten podważa stanowisko Watykanu, że papież nie był w stanie zweryfikować doniesień dyplomatycznych o nazistowskich okrucieństwach, aby je potępić.

Dokumenty z archiwów watykańskich, opublikowane w weekend we włoskim dzienniku "Corriere della Sera", prawdopodobnie jeszcze bardziej podsycą debatę na temat Piusa i jego braku reakcji na działania Niemiec.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia świata
Czy Konstytucja 3 maja była drugą ustawą zasadniczą w historii świata?
Historia świata
Jakie były początki Święta 1 Maja?
Historia świata
Cud nad urną. Harry Truman, cz. IV
Historia świata
Niemieckie „powstanie” przeciw Hitlerowi. Dziwny zryw w Bawarii
Historia świata
Popychały postęp i były źródłem pomysłów. Jak powstawały akademie nauk?
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił