Coraz mniej tzw. dużych inwestycji w regionach

Chodzi o duże projekty w rozumieniu prawa unijnego, czyli takie, których wartość przekracza 50 mln euro. Każdy z nich musi być zatwierdzony przez Komisję Europejską. Województwa (nie wszystkie) planowały pierwotnie realizację 18 takich inwestycji. Ich łączna wartość miała wynieść ok. 7,14 mld zł, a dofinansowanie z Unii ok. 2,89 mld zł.

Najwięcej wielkich przedsięwzięć zamierzały zrealizować województwa, które dostały najwięcej pieniędzy na regionalne programy operacyjne. Na Mazowszu i Śląsku megaprzedsięwzięć miało być po cztery, a w Wielkopolsce trzy. Co to za inwestycje? Przede wszystkim lotniska (Mazowsze, Warmia i Mazury, Lubelskie), sieci Internetu szerokopasmowego (Wielkopolska, Mazowsze) oraz centra kongresowe i sportowe (Małopolska, Śląsk, Łódzkie), ale też rewitalizacja linii kolejowej Reda–Hel czy budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach.

Takie plany były aktualne do końca 2010 r. Jednak obecnie liczba dużych inwestycji stopniała do 16 o wartości ponad 6,38 mld zł i wkładzie unijnym na poziomie 2,56 mld zł. To efekt wypadnięcia z gry trzech przedsięwzięć i dodania jednego. Najpierw upadł projekt budowy lotniska regionalnego na Podlasiu. Z listy spadła też rewitalizacja i modernizacja „Helskiego korytarza transportowego" – linii kolejowej nr 213 Reda–Hel, za którą odpowiada gdański oddział PKP PLK oraz Regionalny Port Lotniczy Olsztyn-Mazury. Przybył za to zakup kolejowego taboru pasażerskiego dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej.

Jakie były przyczyny wypadnięcia projektów i co się z nimi dzieje? W przypadku lotniska na Podlasiu kluczową rolę odegrały problemy z oceną oddziaływania inwestycji na środowisko. Nie udało się ich rozwiązać. Władze regionu podtrzymują chęć budowy portu, ale już w okresie 2014–2020. – Wartość linii budowy Reda–Hel zmniejszyła się radykalnie po przetargu, ale jest ona realizowana – zapewnia Jan Szymański, dyrektor Departamentu Programów Regionalnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego.

Adam Woźniak: Maleją inwestycje w strefach ekonomicznych

– W przypadku lotniska, niezależnie od innych problemów, pierwotnie przeszacowaliśmy koszt jego budowy. Ostatecznie przewidujemy, że zamknie się on w 200 mln zł – mówi „Rz" Jacek Protas, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego. Zapewnia, że port powstanie jeszcze z dotacji na lata 2007–2013.

71 mld zł otrzymały z Unii Europejskiej polskie województwa na realizację programów regionalnych

Na koniec 2012 r. dużych projektów byłoby jeszcze mniej (tylko 14), gdyby nie dopisano jednego nowego i dokonano podziału innego. Po jednym projekcie wypadło bowiem na Mazowszu i Śląsku. Do skutku nie dojdzie budowa Term Gostynińskich, za które odpowiada miasto Gostynin. Miał to być tzw. projekt hybrydowy w formule partnerstwa publiczno-prywatnego z udziałem środków z UE. – Zarząd województwa zdjął go już z listy projektów kluczowych ze względu na negatywną ocenę wykonalności – mówi „Rz" Mariusz Frankowski, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych. W ubiegłym tygodniu odpadł też jeden z czterech projektów na Śląsku. W Gliwicach nie powstanie hala widowiskowo-sportowa Podium, na którą dotację miało dostać miasto. Zarząd województwa śląskiego zdecydował o rezygnacji z jej budowy, gdyż minął termin oczekiwania na pozytywną decyzję KE, jaki w maju br. wyznaczyli sobie marszałek śląski Adam Matusiewicz i prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz. Jak tłumaczyli, wyznaczyli go, mając na uwadze sprawną realizację programu regionalnego i świadomość ryzyka utraty środków przeznaczonych na inwestycję.

Na liście pojawiła się też jedna nowa inwestycja. To budowa stadionu piłkarskiego w Białymstoku. Jego koszty wzrosły, przekraczając 50 mln euro, stąd wejście na do grona megainwestycji. Do tego kontynuację budowy Drogowej Trasy Średnicowej „Zachód" – odcinek Zabrze–Gliwice – podzielono na dwa projekty.

Dotychczas regionom udało się zakończyć dwie inwestycje: halę widowiskowo-sportową w Łodzi oraz lotnisko w Modlinie. W tym roku powinien też zostać otwarty port lotniczy w Świdniku (Lubelskie). Ma się też zakończyć dostawa taboru dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej.