Inteligentne specjalizacje to dziedziny, na które regiony postawią w okresie 2014–2020 w gospodarce i współpracującej z nią nauce. To ważny element strategii rozwoju województw. Dzięki specjalizacjom regiony chcą zwiększyć dochody i podnieść poziom życia, wykorzystując przy tym pieniądze unijne, bo określenie inteligentnych specjalizacji jest jednym z warunków uruchomienia nowych programów operacyjnych.
– Specjalizacje są filarami, na których opieramy rozwój gospodarczy województwa. To te dziedziny, w których już mamy spory potencjał. Odpowiednio wsparte – przede wszystkim przez instytucje naukowe i badawczo-wdrożeniowe – powinny się stać naszymi lokomotywami rozwoju – tłumaczy Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.
31,2 mld euro otrzymają łącznie z Unii województwa na regionalne programy operacyjne 2014–2020
Wskazuje jednocześnie, że aby się tak stało, musi zostać spełnionych kilka warunków.
– Wśród podstawowych jest współdziałanie biznesu i nauki, czyli komercjalizacja wyników badań naukowych, badania związane z potrzebami biznesu i absorpcja wyników zaawansowanych prac naukowych, a także współdziałanie systemu oświaty i administracji samorządowej. Inteligentne specjalizacje, żeby spełnić swoją rolę, potrzebują bowiem przygotowanych kadr, dobrego klimatu, a na początku także inwestycji finansowych – wylicza Całbecki.
Jakie specjalności
W czym chcą się specjalizować regiony? Dolny Śląsk w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym, motoryzacyjnym, elektrycznym i wydobywczym oraz w informatyce. Specjalizacje naukowe regionu to: nauki medyczne i biologiczne, chemiczne, informatyka i komunikacja oraz matematyka i fizyka. Wymienione specjalizacje nie stanowią jednak katalogu zamkniętego. W kolejnych miesiącach planowane jest uzupełnienie profilu gospodarczego.
Lubelskie chce postawić przede wszystkim na biogospodarkę (tzw. specjalizacja kluczowa). Ponadto na usługi medyczne i prozdrowotne (specjalizacja uzupełniająca), informatykę i automatykę (specjalizacja wspomagająca) i energetykę niskoemisyjną (specjalizacja wyłaniająca się).
Jako inteligentne specjalizacje województwa łódzkiego wśród branż zidentyfikowano: nowoczesny przemysł włókienniczy i mody, zaawansowane materiały budowlane, medycynę, farmację, kosmetyki, energetykę (w tym OZE), innowacyjne rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze oraz informatykę i telekomunikację, a wśród technologii: biotechnologie, nanotechnologie, materiały funkcjonalne, mechatronikę oraz technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT).
Małopolska oprze się na czterech dziedzinach. Są to: life science, ICT, chemia i energia zrównoważona. Cztery specjalizacje wytypowano też na Mazowszu. Są to: bezpieczna żywność, inteligentne systemy zarządzania, nowoczesne usługi dla biznesu oraz wysoka jakość życia (polaryzacja rozwojowa województwa oraz zdiagnozowany niski potencjał kapitału społecznego wymagają interwencji zorientowanej na podniesienie jakości życia i aktywności społecznej mieszkańców województwa).
Konkurs dla startupów i innowacyjnych firm
Opolskie postawi na technologie: chemiczne, budownictwa i drewna, przemysłu maszynowego i metalowego, przemysłu energetycznego (w tym OZE) oraz rolno-spożywcze.
Na Podkarpaciu wybrano dwie inteligentne specjalizacje wiodące (są to lotnictwo i kosmonautyka oraz jakość życia) oraz jedną specjalizację wspomagającą (informatyka i telekomunikacja). Inteligentną specjalizacją Podlasia mają być przemysły zielone oraz specjalizacja w rynkach wschodnich, w szczególności Białorusi.
Pomorze stawia na: technologie informacyjne i komunikacyjne, energetykę, logistykę, usługi biznesowe, chemię lekką (branża farmaceutyczna i kosmetyczna), biotechnologię, technologie off-shore i przemysły kreatywne, a Śląsk na: energetykę, medycynę i ICT.
Świętokrzyskie wybrało przemysł odlewniczo-metalowy, budowlany, turystykę prozdrowotną i zdrową żywność, a do tego branżę targowo-kongresową, technologie informacyjno-komunikacyjne i efektywne wykorzystanie energii/odnawialne źródła energii.
Warmia będzie wspierać trzy specjalizacje: ekonomię wody, meblarstwo (meble, drewno) oraz żywność wysokiej jakości. Specjalizacje zachodniopomorskiego to: biogospodarka, działalność morska i logistyka, przemysł metalowo-maszynowy, usługi przyszłości (branża ICT, a także przemysły kreatywne) oraz turystyka i zdrowie.
Nie wszyscy już wybrali
Inteligentnych specjalizacji nie wybrano jeszcze w lubuskim i Wielkopolsce.
W lubuskim urząd marszałkowski zlecił to zadanie podmiotowi zewnętrznemu. Wykonawca (już drugi) określił termin zakończenia procedury definiowania regionalnych inteligentnych specjalizacji na koniec I kwartału 2014 r.
O konkretnych specjalizacjach nie można też jeszcze mówić w Wielkopolsce. Tam zakończenie zasadniczych prac badawczych związanych z ich wyznaczaniem ma nastąpić z końcem 2013 r.
Kolejny etap to prace eksperckie. Ich koniec zaplanowano na połowę 2014 r.
masz pytanie, wyślij e-mail do autora a.osiecki@rp.pl
Nowe Forum regionów
Platforma wymiany doświadczeń
W mijającym tygodniu w Toruniu odbyło się dwudniowe Regionalne Forum Inteligentnych Specjalizacji (RFIS). Towarzyszyło ono obradom Konwentu Marszałków Województw RP. Inicjatorem powstania forum jako platformy krajowego dialogu o specjalizacjach regionów był Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego. Celem forum jest wymiana doświadczeń i informacji oraz upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie inteligentnych specjalizacji. W jego skład wchodzą delegowani przez marszałków przedstawiciele województw – osoby zajmujące się rozwojem regionalnym i gospodarczym, czynnie zaangażowane w proces wyboru specjalizacji i realizację programów z zakresu inteligentnych specjalizacji, a także przedstawiciele: Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwa Gospodarki (koordynator procesu wyboru inteligentnych specjalizacji w kraju), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komisji Europejskiej i Banku Światowego. Regionalne Forum Inteligentnych Specjalizacji będzie formułować i przedstawiać projekty stanowisk Konwentu Marszałków Województw RP odnoszące się do inteligentnych specjalizacji jako elementu polityki rozwoju regionalnego. Jednym z pierwszych postulatów Konwentu Marszałków Województw RP w tym zakresie jest zwrócenie się do Elżbiety Bieńkowskiej, minister infrastruktury i rozwoju, z postulatem włączenia w struktury przygotowujące i monitorujące nowe krajowe programy operacyjne reprezentacji Regionalnego Forum Inteligentnych Specjalizacji Konwentu Marszałków Województw RP.
