Materiał powstał we współpracy z Bankiem BNP Paribas
Czy widać wzrost znaczenia ESG w gospodarce? Jakie podejście do tych kwestii ma Bank BNP Paribas i jak ESG zmienia rynek bankowy?
Kwestie ESG weszły już głęboko do naszego DNA i są wpisane w strategię obowiązującą do 2025 r. Nasze podejście przejawia się na trzech płaszczyznach. Po pierwsze stosujemy konkretne zasady zrównoważonego rozwoju w codziennej działalności. Widoczne są one w inkluzywnym podejściu, czerpaniu energii z odnawialnych źródeł czy działaniu zgodnie z polityką równości płci.
Druga płaszczyzna to kwestia oceny ryzyka, a trzecia – konkretna działalność biznesowa, wynikająca z realizowanej przez nas strategii. Chcemy finansować klientów, którzy działalność prowadzą w sposób odpowiedzialny, etyczny, z poszanowaniem środowiska i aspektów społecznych. Bank BNP Paribas pod względem ESG wyznacza standardy na rynku. Wartość udzielonego przez nasz bank zrównoważonego finansowania sięga już ponad 10 mld zł.
Z czego wynika rosnąca rola ESG?
Na pewno znaczący wpływ ma Unia Europejska, która podejmuje kompleksowe działania, mające na celu promowanie gospodarki niskoemisyjnej i zrównoważonego rozwoju. To z kolei przekłada się na konkretne ramy dla sektora finansowego, który ma bardzo istotną rolę do odegrania w zakresie ESG. Banki stymulują rozwój gospodarczy poszczególnych krajów i przedsiębiorstw.
Z kolei patrząc od strony firm, nakładane są na nie dodatkowe obowiązki informacyjne dotyczące ujawnień z obszaru ESG. Ale rosnące wymagania regulacyjne to tylko jeden wymiar. Kolejną kwestią są rosnące oczekiwania społeczeństwa i klientów w kwestii ESG – również wobec banków.
To wszystko sprawia, że rola banków wykracza dziś poza tradycyjne tworzenie wartości finansowej. Zawiera też szerszy aspekt społeczny, przekładając się na relacje banków z szeroko rozumianymi interesariuszami i wpisując w trendy obserwowane w sektorze przedsiębiorstw.
Jakie to trendy?
Przede wszystkim widać, że ESG staje się kluczowym elementem strategii firm. Są one coraz bardziej świadome długofalowego, pozytywnego wpływu ESG na tworzenie wartości. Podmioty, które działają zgodnie z zasadami zrównoważonego biznesu, stają się bardziej atrakcyjne dla inwestorów, klientów i pracowników. Fala ESG rozlewa się coraz szerzej, ponieważ firmy, które mają wysokie ambicje w tym zakresie, zaczynają oczekiwać tego od swoich kontrahentów.
Jaki wpływ ma ESG na ocenę ryzyka?
Uwzględnienie ESG wpływa bardzo kompleksowo na postrzeganie ryzyka klienta w ocenie kredytowej. Włączając ESG do kryteriów w procesie kredytowym, zyskujemy lepsze narzędzia do oceny długoterminowej stabilności klientów, unikania ryzykownych inwestycji czy przewidywania potencjalnych strat. Dotyczy to zarówno działalności tychże klientów, ale też szeroko rozumianego ryzyka reputacyjnego banku. Patrząc szerzej, to wszystko przekłada się na większą stabilność sektora finansowego oraz większe bezpieczeństwo akcjonariuszy i inwestorów. Uwzględnienie ESG w ocenie ryzyka dotyczy wszystkich obszarów zawartych w tym słowie, czyli ryzyka środowiskowego (environmental), społecznego (social) oraz związanego z ładem korporacyjnym (governance).
Jak konkretnie te obszary mają odzwierciedlenie w ocenie ryzyka?
Pierwszy obszar, czyli „E”, dotyczy środowiska. Mówimy więc tu np. o działalności o wysokim śladzie węglowym lub opierającej się na zasobach, które mogą ulec wyczerpaniu. Uwzględnienie tego ryzyka pozwala uniknąć np. spadku wartości finansowanych aktywów czy przedsiębiorstw. Z kolei w obszarze społecznym mowa o kwestiach związanych z prawami pracowniczymi, równouprawnieniem, inkluzywnością czy wpływem firm na lokalne społeczności. To z kolei ma przełożenie na takie „twarde” czynniki ryzyka jak procesy sądowe, bojkoty klientów czy patrząc szeroko – na wspomniane już ryzyko reputacyjne. Bezpośrednio dotyczy ono firm, ale pośrednio również instytucji ich finansujących, w tym banków. Z kolei trzeci obszar, czyli ład korporacyjny, to ocena sposobu,, w jaki firma jest zarządzana i kontrolowana. Mowa o przejrzystości raportowania czy praktykach związanych z zarządzaniem. Firmy, w których identyfikowane są słabe struktury zarządcze, są siłą rzeczy narażone na skandale korupcyjne czy błędne decyzje strategiczne. Na koniec dnia przekłada się to na podwyższoną ocenę ryzyka. Takie ankiety są już wpisane na stałe w nasze procesy kredytowe.
Jakie konkretnie produkty finansowe powiązane są z realizacją celów zrównoważonego rozwoju?
Możemy je podzielić na dwie grupy. Pierwsza to produkty celowe, dedykowane finansowaniu konkretnych przedsięwzięć związanych ze zrównoważonym rozwojem. Przykładem może być zaangażowanie banku w finansowanie inwestycji w odnawialne źródła energii. Są też produkty odpowiednie dla ogólnych celów finansowania, zakładające powiązanie warunków finansowania z realizacją strategii ESG.
Zakres tych produktów staje się coraz bardziej kompleksowy.
Typowym produktem z tego obszaru jest SLL, czyli Sustainability-Linked Loan, zawierający kilka spersonalizowanych celów, najczęściej zbieżnych ze strategią ESG klienta. Mamy też produkt uproszczony, przeznaczony dla mniejszych przedsiębiorstw. To ESG Rating-Linked Loan, czyli kredyt powiązany z poprawą wyniku ratingu ESG spółki.
Jak wygląda rynek takiego finansowania, czy jego wartość rośnie?
Szacuje się, że do końca zeszłego roku w Polsce udzielono kredytów powiązanych ze wskaźnikami ESG na kwotę co najmniej 34 mld zł. Jest to dynamiczny trend wzrostowy, więc w tym roku ta suma zauważalnie się zwiększy.
Jaka jest specyfika tych dwóch rodzajów kredytów, co je cechuje?
Sustainability-Linked Loan to kredyt, który częściowo uzależnia poziom marży od spełnienia celów ESG. Cele te powinny być ambitne i istotne, ale warto podkreślić, że nie jest to struktura, którą bank narzuca. Wypracowujemy ją zawsze wspólnie z klientem, biorąc pod uwagę m.in. branżę i jej specyfikę, dotychczasowe osiągnięcia oraz strategię ESG i plany biznesowe. Wskaźników zwykle jest kilka i choć przeważają te środowiskowe, np. redukcja emisji CO2, to uwzględniamy też kwestie społeczne i jakości zarządzania, szczególnie w łańcuchu dostaw. Wskaźniki i ich oczekiwane wartości są dobierane indywidualnie, dlatego ważne jest, żeby firma miała w tym wyzwaniu odpowiedniego partnera. W naszym banku mamy wyspecjalizowany zespół, który wspiera naszych klientów w przygotowaniu odpowiedniej struktury ESG. Musi być ona ambitna i oparta na mierzalnych i obiektywnych wskaźnikach określających szczególnie ważne oddziaływania określonej działalności, a nie kwestie drugorzędne. To pozwala uniknąć ryzyka greenwashingu. Przykładamy do tego bardzo dużą wagę.
Co różni SLL i ESG RLL?
SLL są najczęściej implementowane do dużych transakcji z uwagi na ich specyfikę, czyli wspomniane już „szycie na miarę”. Większość transakcji SLL zrealizowanych w ostatnim czasie w Polsce dotyczyła finansowania przekraczającego miliard złotych. Oczywiście nie każda transakcja musi być tak duża. Patrząc na ramy obowiązujące w naszym banku, zwykle mówimy o finansowaniu przekraczającym 100 mln zł. Są to zwykle strategiczne transakcje, nierzadko wielostronne, często łączące różne cele biznesowe – od inwestycji rozwojowych, przez środki obrotowe po akwizycje.
Natomiast ESG RLL udzielamy do kwot 100 mln zł i tym samym najczęściej dla mniejszych klientów. Przez ten produkt chcemy uczynić finansowanie powiązane z czynnikami ESG prostszym i dostępnym dla szerokiego grona firm. Posługujemy się tu zewnętrznym ratingiem ESG, najczęściej od agencji Ecovadis, i zachęcamy klienta do odpowiedniej poprawy jego wyniku. Na to rozwiązanie decydują się zarówno firmy uzyskujące taką ocenę po raz pierwszy, jak i kolejny. W tym roku zawarliśmy już siedem takich transakcji o wartości od 5 do 90 mln zł. Rating Ecovadis jest dopasowany do różnych działalności, dzięki temu współpracujemy w ten sposób z klientami z różnych branż, m.in. produkcji urządzeń elektrycznych, elementów aluminiowych, ale też usług IT.
Czy w Polsce świadomość dotycząca ESG oraz produktów finansowych wspierających zrównoważony rozwój rośnie? Jak wyglądamy w porównaniu z innymi krajami?
Zainteresowanie tym obszarem w Polsce systematycznie rośnie, a w skali świata mówimy już o naprawdę dużych kwotach. W 2023 r. globalnie było to ponad 860 mld EUR i gros tego typu kredytów dotyczyło Europy. Wynika to ze znaczenia kredytu bankowego w finansowaniu przedsiębiorstw, potrzeb transformacyjnych oraz wzrostu świadomości i oferty łączącej ESG i finanse.
Jakie są przykłady firm, które w ostatnim czasie zdecydowały się na skorzystanie z tego typu produktów w Polsce?
W pierwszej transakcji SLL w Polsce – dla Grupy Raben – zastosowaliśmy aż pięć wskaźników ze wszystkich obszarów ESG: emisyjności floty, emisyjności budynków, standardów środowiskowych floty, różnorodności i ratingu ESG. Nie musi być ich jednak aż tyle – najczęściej jest około trzech.
W tym roku uczestniczyliśmy w pierwszej transakcji SLL w branży mody i obuwia dla Grupy CCC, gdzie cele ESG dotyczyły m.in. redukcji CO2 bezpośrednich i w łańcuchu dostaw oraz recyklingu używanego obuwia.
W kolejnej niedawnej transakcji, dla Grupy Grenevia, skupiliśmy się na zielonej transformacji biznesu. Wspierając w strukturyzacji SLL producenta mrożonek i dystrybutora gastronomicznego Grupę Iglotex, zaadresowaliśmy m.in. kwestię marnowania żywności. Z Grupą Śnieżka – poza bardzo popularnymi wskaźnikami jak redukcja CO2 i poprawa oceny ratingu ESG zastosowaliśmy jako KPI wzrost sprzedaży certyfikowanych produktów.
W działalności usługowej również można stosować takie rozwiązania, co widać na przykładzie Grupy WP, gdzie wskaźniki dotyczą udziału OZE, różnorodności i edukacji ekologicznej. Z kolei w transakcji dla American Heart of Poland skupiliśmy się na kwestiach odpadów medycznych, dostępności usług oraz profilaktyce.
Wnioski, jakie wyłaniają się z tego zestawienia, są ciekawe, bo pokazują wszechstronność takiego finansowania. Nie zależy ono od branży. Wyjątkowość tego typu produktów wynika również z tego, że jest to sytuacja win-win.
To znaczy?
Mamy obopólną korzyść – po stronie banków i klientów. W przypadku firm mowa nie tylko o niższych kosztach finansowania, w przypadku spełniania ustalonych celów. Lista korzyści jest znacznie dłuższa i ma szerszy wymiar. Chodzi o ograniczanie ryzyka i wykorzystywanie szans oraz wyprzedzanie oczekiwań regulacyjnych i rynkowych. Strategia ESG, której kluczowe wskaźniki są połączone z finansowaniem, to istotny wyróżnik i mocny przekaz do otoczenia. To pomaga budować długofalową wartość biznesu.
Zeskanuj kod QR i pobierz przygotowany przez Bank BNP Paribas poradnik ESG dla przedsiębiorców
Materiał powstał we współpracy z Bankiem BNP Paribas
