Raje podatkowe mają się doskonale. Europejskie bardziej szkodliwe od azjatyckich

Duże firmy ponadnarodowe schowały w 2022 r. w rajach podatkowych ponad miliard dolarów zysków, 35 proc. tego co zarobiły, mimo zaostrzenia przepisów podatkowych na świecie. A obłożenie miliarderów stawką 2 proc. dodatkowego podatku dałoby rządom na świecie stały zastrzyk finansowy ponad 212 mld dolarów rocznie, a w Europie 40 mld euro - ogłosiło w raporcie Europejskie Obserwatorium Fiskalne.

Publikacja: 26.10.2023 17:54

Raje podatkowe mają się doskonale. Europejskie bardziej szkodliwe od azjatyckich

Foto: Adobe Stock

Mimo różnych dużych afer w ostatnich latach (Panama Papers, LuxLeaks, Swissleaks) i ujawniania przypadków uchylania się od płacenia podatków (poprzez np. mechanizm optymalizacji podatkowej) świat nie znał skali tego zjawiska od 2019 r. W 2016 r. mówiło się, że firmy ponadnarodowe i najwięksi bogacze na świecie ukryli 650 mld dolarów dochodów, w 2019 r. była już mowa o 900 mld.

Europejskie Obserwatorium Fiskalne (OEF) związane z paryską uczelnią ekonomiczną, kierowane przez ekonomistę Gabriela Zucmana opublikowało kilka dni temu nową ocenę. Po raz pierwszy wymieniono sumę ponad biliona dolarów zysków osiągniętych w latach 2021 i 2022.

Nad raportem pracowało około 100 naukowców na świecie, często korzystających z pomocy lokalnych władz podatkowych. „Dzięki automatycznej wymianie informacji bankowych uciekanie z podatkami do stref offshore zmniejszyło się trzykrotnie w ostatnich 10 latach” - stwierdzono w raporcie. Jeśli więc średnio 10 proc. PKB trafia do rajów podatkowych, to tylko 30 proc. tych sum nie jest znane organom podatkowym.

Czytaj więcej

Rosja strzeliła sobie gospodarczego samobója

Dotyczy to zwłaszcza nieruchomości kupowanych w Dubaju albo aktywów ukrywanych w krajach nazywanych „nie współpracującymi” w automatycznej wymianie informacji bankowych. W tej dziedzinie nastąpił znaczny postęp. Władze podatkowe wiedzą teraz dużo więcej o majątku osób fizycznych i rodzin, ukrywanym w bankach, zwłaszcza szwajcarskich.

Znacznie gorzej wygląda sytuacja z dużymi firmami ponadnarodowymi, które w 2022 r. zarobiły 2,8 bln dolarów, a 35 proc. tej sumy czyli miliard dolarów ulokowały w rajach podatkowych. Na gigantów z USA przypadało 40 proc. tych transferów.

Rządy wielu krajów starając się przyciągać inwestycje zagraniczne obniżają stawkę podatku CIT i tracą z tego powodu przychody z podatków, bo firmy w dalszym ciągu stosują optymalizację podatkową i lokują stałą część 35 proc. swych zysków, które rosną w bezpiecznych miejscach. Laurent Perrin z CGT, specjalista od finansów publicznych zapewnia, że 56 proc. światowych transferów zysków do rajów podatkowych przechodzi przez Europę, zwłaszcza przez Holandię i Irlandię. A raport Obserwatorium potwierdza, że europejskie raje są bardziej szkodliwe od azjatyckich.

W 2015 r. OECD przystąpiła do działania. Jej projekt BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) miął zahamować transfery zysków firm ponadnarodowych. W 2021 r. 137 krajów podpisało historyczną umowę o wprowadzeniu minimalnej stawki podatku 15 proc. dla tych firm. Uzgodniono już tę stawkę, nadal trwają rozmowy jak podzielić osiągane przychody na kraje produkujące i kraje konsumujące.

Przy okazji okazało się, że miliarderzy nie płacą praktycznie za gigantyczne dochody, bo dotychczas ich stawki wynosiły od zera do 0,5 proc. - twierdzi Gabriel Zucman. Bogacze uciekają od fiskusa zakładając rodzinne spółki holdingowe albo korzystają z innych firm-wydmuszek- wyjaśnił Quentin Paqrrinello, doradca Obserwatorium.

Dla Josepha Stiglitza, noblisty z ekonomii, który napisał wstęp do tego raportu, wpływy z podatków są niezbędne rządom na inwestycje w oświatę, ochronę zdrowia, nowe technologie i w infrastrukturę. Raport Obserwatorium stwierdza,<\!s>że europejscy miliarderzy płacą rocznie 6 mld dolarów z tytułu podatków. Gdyby wprowadzić stawkę 2 proc., to ta suma wzrosłaby sześciokrotnie do 42,3 mld dolarów (40 mld euro) w Europie i ponad 212 mld rocznie w skali świata. Sprawa jest ważna, wielu miliarderów jest gotowych płacić więcej, ale rozwiązanie tej kwestii w skali międzynarodowej opóźnia się.

Mimo różnych dużych afer w ostatnich latach (Panama Papers, LuxLeaks, Swissleaks) i ujawniania przypadków uchylania się od płacenia podatków (poprzez np. mechanizm optymalizacji podatkowej) świat nie znał skali tego zjawiska od 2019 r. W 2016 r. mówiło się, że firmy ponadnarodowe i najwięksi bogacze na świecie ukryli 650 mld dolarów dochodów, w 2019 r. była już mowa o 900 mld.

Europejskie Obserwatorium Fiskalne (OEF) związane z paryską uczelnią ekonomiczną, kierowane przez ekonomistę Gabriela Zucmana opublikowało kilka dni temu nową ocenę. Po raz pierwszy wymieniono sumę ponad biliona dolarów zysków osiągniętych w latach 2021 i 2022.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Finanse
Zmiany kadrowe w KNF. Rynek kapitałowy ma nowego nadzorcę
Finanse
NIK krytykuje rządowe tarcze finansowe. Zapowiada doniesienie na szefa PFR
Finanse
Dokąd ucieka rosyjski kapitał? Na celowniku przede wszystkim jedno państwo
Finanse
Polska 2050 wycofuje z prac Sejmu swój projekt wakacji kredytowych
Finanse
Fed podbił cenę złota i bitcoina
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja zmienia łańcuchy dostaw w okresach wysokiego popytu