Tajwan przyjazny małym firmom

Tajwan jest zaliczany do grona azjatyckich tygrysów. Teraz do tej grupy należy już cała gromadka krajów wschodnioazjatyckich, ale kiedy analitycy wymyślili to wpadające w ucho określenie, poza Tajwanem tygrysami były tylko Hongkong, Singapur i Korea Południowa.

Wszystkie imponowały niezwykle szybkim tempem wzrostu gospodarczego. Hongkong i Singapur wyrosły na centra handlu i finansów, natomiast Tajwan i Korea to potęgi zaawansowanej technologii.

Tajwańczycy do tej pory lubią się porównywać z Koreańczykami, ale przy wielu podobieństwach oba kraje dzieli zasadnicza różnica – o ile gospodarka Korei jest zdominowana przez wielkie koncerny, o tyle na Tajwanie 2/3 PKB wytwarzają małe i średnie firmy. Chiński duch przedsiębiorczości i skuteczne rządowe programy wsparcia sprawiły, że małe firmy mają przy tym ogromny udział w eksporcie i tworzeniu innowacji.

Po pierwsze eksport

Wyspa ma powierzchnię dziesięć razy mniejszą od Polski i jest prawie pozbawiona surowców naturalnych. Kiedy pod koniec lat 40. ub. wieku schronił się na niej uciekający przed zwycięskim pochodem komunistów rząd Republiki Chińskiej (to wciąż oficjalna nazwa Tajwanu), z generalissimusem Czang Kaj-szekiem na czele, była prawie pozbawiona przemysłu, a podstawą gospodarki były rolnictwo i rybołówstwo.

Szybki rozwój zaczął się w latach 50. – do końca XX w. średni wzrost PKB wynosił 8,1 proc. rocznie. Motorem napędzającym gospodarkę był eksport. Dlatego kiedy nadszedł światowy kryzys gospodarczy i wyraźnie wyhamowała międzynarodowa wymiana handlowa, kraj odczuł to bardzo boleśnie – w IV kwartale 2008 r. spadek PKB wyniósł aż 8,1 proc.

Rząd wprowadził wtedy pakiet stymulacyjny o wartości 5,6 mld dol. (3 proc. PKB) obejmujący głównie rozwój infrastruktury, zwolnienia podatkowe dla nowych inwestycji i – jakżeby inaczej – wsparcie małych i średnich firm. Ponieważ spadł popyt na tajwańskie towary ze strony mocno dotkniętych kryzysem USA i UE, rządowe wsparcie poszło też na zdobycie nowych rynków, takich jak Brazylia, Rosja i kraje Azji Środkowo-Wschodniej.

Efekt przyszedł bardzo szybko – w 2010 r. wzrost PKB Tajwanu wyniósł już 10,5 proc. Ale teraz tempo rozwoju znowu spadło, w 2012 r. wyniosło 2,7 proc., w 2013 r. 2,9 proc., a prognozy na 2014 r. mówią o 3-proc. wzroście.

Eksportu Tajwanu w 2012 r. miał wartość 300 mld dol. (20. miejsce na świecie), przy czym 98 proc. przypadło na towary przemysłowe. Dla porównania, Polska sprzedaż zagraniczna wyniosła wtedy 202 mld dol. Rząd Tajwanu chwali się, że aż 30 proc. eksportu przypada na małe i średnie firmy. Oficjele zwracają uwagę, że ponieważ spółki z tego sektora są poddostawcami dużych przedsiębiorstw, można przyjąć, że 25–30 proc. eksportu tych drugich pochodzi od małych dostawców części i komponentów.

Duma urzędników

Rozwój sektora małych firm jest oczkiem w głowie i powodem do dumy Ministerstwa Gospodarki. I jest to zrozumiałe w sytuacji, kiedy działa ich na Tajwanie ponad 1,3 mln, stanowią 97 proc. wszystkich firm na Tajwanie i zatrudniają 78 proc. całej siły roboczej.

SMEA – Small and Medium Enterprise Administration (urząd do spraw MSP), odpowiedzialny za tworzenie środowiska sprzyjającego powstawaniu małych i średnich firm, jest częścią Ministerstwa Gospodarki. Zadaniem urzędu jest pomoc w przezwyciężaniu przeszkód w prowadzeniu biznesu, przygotowywanie i promocja programów rozwoju i doradztwa. A historia takich programów jest na Tajwanie bardzo długa. Pierwszy wystartował już w II połowie lat 60.

Obecnie funkcjonuje 11 rządowych programów pomocy dla małego biznesu, począwszy od szkoleń z zarządzania i podnoszenia jakości poprzez pomoc w zdobyciu finansowania, doradztwo w zakresie ograniczania zanieczyszczeń i podnoszenia bezpieczeństwa pracy po wspieranie marketingu oraz badań i rozwoju.