Trudna droga do wolności

Traktat zjednoczeniowy Niemiec od razu zawierał gwarancję opuszczenia przez wojska rosyjskie tego terytorium.

Sytuacja Polski była najbardziej skomplikowana. Rosjanie nie zmierzali szybko stąd się wycofywać (chcieli tu pozostać bezterminowo, bo było to terytorium strategiczne). Jednocześnie podjęli decyzję wyprowadzenia swoich jednostek z Niemiec przez nasz kraj. Kiedy polskie władze się temu sprzeciwiły, zaczęli rozpatrywać możliwość wycofania wojsk drogą okrężną przez Czechosłowację. Mogło do tego dojść, gdyby nie solidarna postawa rządu Havla, który nie przyjął od Niemców 8 mld marek za wsparcie tego planu i zdecydowanie stanął po stronie Polski.

Ostatecznie wyprowadzenia wojsk rosyjskich z Polski zakończyła się dopiero w marcu 1993 roku. Film ujawnia kulisy politycznych negocjacji i przebieg różnych wydarzeń, utrudniających ich sfinalizowanie.

Jednocześnie dokument Jasińskiego opowiada o współpracy środowisk opozycyjnych Polski, Czechosłowacji i Węgier, tworzących po 1989 roku nowe elity polityczne, które doprowadziły do powstania Trójkąta Wyszehradzkiego w 1991 roku. Pokazuje, że solidarne działanie krajów Europy środkowej miało znaczący wpływ zarówno na wyprowadzenie wojsk sowieckich, jak i wiele innych decyzji, znaczących dla dalszych losów naszego regionu.

Premiera filmu odbyła się 27 maja w warszawskim kinie Muranów z udziałem uczestników i świadków tamtych wydarzeń: Jana Krzysztofa Bieleckiego, Jána Čarnogurský'ego, Petruški Šustrovej, Ákosa Engelmayera, Michaela Kocába, Grzegorza Kostrzewy-Zorbasa i Jana Rydla. Wszyscy byli zgodni, że współpraca państw środkowoeuropejskich jest nadal pożądana, teraz zwłaszcza na forum Unii Europejskiej.