„Avatar: Istota wody”: Klon, mutant, ale przyjemny

Oczekiwanie na ten film przedłużało się aż do przesady. Po spektakularnym sukcesie pierwszej części z 2009 r. kolejne miały się ukazywać w kilkuletnich odstępach. Ostatecznie czekaliśmy aż 13 lat, w czasie których James Cameron dopracowywał scenariusz z czwórką współautorów, a potem eksperymentował z podwodnymi zdjęciami, przymierzając się do nagrań w Rowie Mariańskim, budując plany zdjęciowe w specjalnych basenach.

W międzyczasie żaden film w technologii 3D nie pobił „Avatara” ani pod względem popularności, ani jakości. Na technologię trójwymiarowego obrazu porywali się Steven Spielberg („Ready Player One”) i Luc Besson („Valerian i miasto tysiąca planet”), ale kto dzisiaj o tych filmach pamięta? Tymczasem „Avatar” stał się symbolem nowatorskiego kina. Nie było w nim sztuczności obrazu i ruchu postaci, na które narzekali sceptycy cyfrowej postprodukcji.

Czytaj więcej

Media

Trójwymiarowy wyjątek: „Avatar 2” szansą dla kin

Ponad 500 tys. widzów może pójść do kina na drugą część filmu Jamesa Camerona w Polsce. Czy to będzie początek nowej mody na produkcje 3D – zdania są podzielone.

Jednocześnie trójwymiarowe kino nie podbiło świata. Ludzie nie kupują telewizorów z okularami 3D, jak wróżyli entuzjaści, a filmowcy poszukują immersji – wrażenia kompletnego zanurzenia w obrazie i historii – niekiedy za pomocą bardziej tradycyjnych metod. Dowodzi tego choćby „Diuna” Denisa Villeneuva. Film, który rok temu wzbudził większą ekscytację oczekujących niż wchodząca 16 grudnia do kin „Istota wody”. Mimo to Cameron planów nie zmienił. W 2024 r. ma się ukazać trzeci „Avatar”, w 2026 r. – czwarty, a dwa lata później – piąty.

Ratować świat

„Istota wody” zaczyna się tam, gdzie skończyła się „jedynka”. Wracamy do Jake’a Sully’ego (Sam Worthington), poruszającego się na wózku weterana piechoty morskiej, który brał udział w kolonizacji Pandory, księżyca jednej z planet w systemie Alfa Centauri poza Układem Słonecznym, zamieszkałej przez niebieskie humanoidy z rasy Na’vi. Sully nie jest już tylko awatarem, człowiekiem połączonym biotechnologicznie z ciałem Na’vi, lecz po prostu żywym Na’vi. Mutantem, ale to tylko groźnie brzmi, bo w praktyce trudno odróżnić go od czystej krwi mieszkańca Pandory.

Jake w pierwszej części zbliżył się do Na’vi, przyjął ich obyczaje, zakochał się z wzajemnością w córce wodza – Neytiri (Zoe Saldaña), a wreszcie uratował ich świat przed chciwą ziemską korporacją, która posłała wojska na niebieskie plemiona. Teraz dostał kilka lat spokoju, które upływają mu na życiu rodzinnym. Wychowuje piątkę dzieci, z czego trójka jest jego biologicznym potomstwem, a pozostałe są przysposobione – jedno to dziecko ludzkie, jakby mały tarzan, a drugie to córka doktor Grace Augustine (Sigourney Weaver), również pół Na’vi, pół człowiek.

W szybko naszkicowanym prologu scenarzyści tłumaczą, co i jak, tak by od razu przejść do akcji i nie zwolnić już ani na minutę. Jake’a bowiem wciąż ściga korporacja, którą wystawił wcześniej do wiatru, wzniecając wiosnę ludów na Pandorze. Wraz z rodziną postanawia wyjechać na dalekie terytoria oceanicznej Metkayiny, zamieszkałej przez plemiona wodniackie, które tatuażami i ubiorem przypominają ziemskich Maorysów.

Nieprzypadkowo do roli przywódcy plemienia wybrano Cliffa Curtisa z Nowej Zelandii. Jego żonę Ronal gra Kate Winslet. Warto o tym wiedzieć, bo można się nie zorientować za sprawą cyfrowej charakteryzacji. Tak jest nie tylko w jej przypadku, bowiem scenariusz skupia się raczej na Na’vi, a ludzie są tylko drugoplanowym dodatkiem. Tym bardziej, że żołnierze wysłani do zlikwidowania Sully’ego też są niebiescy: to zmutowane klony marines, którzy w pierwszej części mordowali rdzennych mieszkańców.

Na papierze wszystko to może robić wrażenie bzdury, ale na ekranie kupujemy tę bajkę momentalnie. Pomaga w tym wspaniale wykreowany przez Camerona świat, zwłaszcza ten morski – bodaj największa pasja reżysera, który dał nam przecież „Titanica”.

Jest w tej opowieści sporo o wartościach społecznych, a także o znaczeniu rytuałów, o kręgu życia, cyklach wędrującej energii i wartości, jaką stanowi przyroda oraz życie w symbiozie z nią. Ale „Istota wody” to przede wszystkim opowieść o rodzinie: „Sully trzymają się razem”. Głównymi bohaterami są bowiem dzieci Jake’a i Neytiri i to one będą ratować świat. Nic dziwnego, w końcu to kino familijne, 350 mln dolarów musi się zwrócić, więc dla każdej grupy wiekowej znajdzie się jakiś wątek i postać.

O ile „Avatar” z 2009 r. był wariantem historii Pocahontas i Johna Smitha i bazował na opowieściach o wypieraniu rdzennych plemion Ameryki, o tyle w drugiej tropy prowadzą na brzeg oceanu. Inspiracji i cytatów jest tu mnóstwo, począwszy od „Uwolnić orkę” i „Moby Dicka”, aż po „Szczęki” czy nawet postapokaliptyczny „Wodny świat”. Zaś „Titanic” staje przed oczami podczas finałowej walki, która rozgrywa się na pokładzie tonącego okrętu wojennego.