Więcej niż egzotyczne kino

Otwarcie się na etniczną różnorodność pomaga przełamać budowane uprzedzeniami bariery. My o Afryce wciąż wiemy niewiele. To kontynent jak żaden inny obrosły w stereotypy – schedę epoki kolonialnej. Pełen kontrastów wciąż czeka na odkrycie. AfryKamera – święto barwnego i opowiadającego poruszające historie kina – jest najlepszą ku temu okazją.

Festiwal będzie pokazywany w pięciu miastach. W Kinotece potrwa od 16 do 23 kwietnia.

[srodtytul]Pomaluj świat na żółto[/srodtytul]

„Afrykańscy reżyserzy to prawdziwi twórcy, najczęściej bowiem sami piszą dla siebie scenariusze” – powiedział nieżyjący już, wybitny senegalski filmowiec Ousmane Sembene. Są w pewnym sensie spadkobiercami tzw. griotów, wciąż aktywnych afrykańskich opowiadaczy, żywo interpretujących na pół magiczne historie przekazywane z pokolenia na pokolenie. Prawie wszystkie fabuły z 12 festiwalowych powstały jako dzieła autorskie, za którymi stoi ta sama osoba w roli scenarzysty i reżysera.

Obraz, który otworzy AfryKamerę, to jedna z dwóch produkcji algierskich – jedynego kraju reprezentującego w tym roku arabską Afrykę. Pełna uroku komedia „Maskarada” Lyesa Salema – wyróżniona we Francji Nagrodą im. Braci Lumiere – przedstawia nieporadnego ojca rodziny i pana domu Mounira (w tej roli reżyser).

Podobnie ciepły „Żółty dom” Amora Hakkara zmienia obraz arabskiej kultury zdominowanej przez mężczyzn. Dom przemalowywany na żółto przez bohatera, by pomóc żonie wyjść z depresji, jest metaforą zmian zachodzących w społeczeństwie.

Sporo filmów porusza jednak tematy bolesne. Południowoafrykański dramat „Więcej niż gra” Junaida Ahmeda przypomina historię pięciu więźniów politycznych osadzonych w latach 50. XX wieku, którzy przetrwali dzięki miłości do futbolu. Przejmujące „Cudze dzieci” Oumara Nitiemy z Burkina Faso to portret szanowanego biznesmena i ojca rodziny, który w rzeczywistości jest handlarzem dziećmi. „Dniem darów” reżyserka z Zimbabwe, Tsitsi Dangarembga, nawiązała do tragedii Afryki – AIDS. Pojawia się też tematyka uniwersalna – miłość w różnych odcieniach, zbrodnia, nietolerancja religijna.

W afrykańskich filmach akcja toczy się wolniej, a historie są bardziej przejrzyste, ale w tej prostocie jest metoda. Pod powierzchnią zdarzeń czai się zwykle przesłanie, którego prawdziwości nie da się obalić. To jedna z zalet tego wyjątkowego kina.

[srodtytul]Krokodyle i ludzie[/srodtytul]

Pierwszy raz organizatorzy przygotowali dla nas bogaty zestaw dokumentów. Zgromadzili je w bloku African History X. Koniecznie trzeba zobaczyć film Davida Adetayo Olusogi „Namibia. Ludobójstwo a II Rzesza”. Oglądając go, poznamy prawdę o obozach koncentracyjnych, zakładanych przez niemieckich kolonistów w celu eksterminacji tubylców i powiększenia Lebensraum – przestrzeni życiowej dla swoich rodaków.

Dokumenty Licinia Azevedy z Mozambiku – „Obóz saperski” i „Nocni lokatorzy” – pokazują jego ojczyznę w kontekście spuścizny po 16-letniej wojnie domowej. „Opowieść o pięknym kraju” Khalo Matabane to obraz dzisiejszej RPA, a „Ngwenya, krokodyl” Isabel Noronhi jest portretem słynnego mozambickiego malarza.