Miłość po karierze

Podobno ten znakomity aktor od dawna myślał o tym, by spróbować reżyserskiej profesji. Przeczytawszy scenariusz „Kwartetu", nie wahał się ani chwili. W przeciwieństwie do innych hollywoodzkich gwiazdorów – Clinta Eastwooda, Roberta Redforda, George'a Clooneya – którzy też zajęli się reżyserią, Dustin Hoffman nie ma ambicji podejmowania ważnych problemów społecznych i politycznych.

Zobacz galerię zdjęć

Debiutanckiemu „Kwartetowi" 75-letni Hoffman dał to, co ma najlepszego: niebywałe umiejętności i doświadczenie aktorskie.

Gwiazdy na emeryturze

„Kwartet" jest adaptacją sztuki Ronalda Harwooda. Zgodnie z tytułem wymaga czwórki aktorów i to najlepszych, wtedy można docenić błyskotliwe dialogi, dowcip i świetnie nakreślone postaci. Dowodem może być polska inscenizacja zrealizowana w 2000 r. w Teatrze Współczesnym w Warszawie, a przeniesiona potem do Teatru TVP. Wyreżyserował ją i zagrał w jednej z ról Zbigniew Zapasiewicz, który zaprosił do kwartetu Maję Komorowską, Zofię Kucównę i Janusza Michałowskiego.

Kwartet Dustina Hoffmana jest nie mniej doborowy. Tworzą go: wielka dama anglojęzycznego kina Maggie Smith, Tom Courtenay, który debiutował pół wieku temu w kultowym filmie brytyjskich, młodych gniewnych – „Samotność długodystansowca" oraz Pauline Collins i Billy Connolly. Każdy z nich błyszczy na ekranie jak w dobrze zestrojonym muzycznym kwartecie, który powinien składać się ze świetnych solistów, potrafiących jednak dostosować się do reguł gry zespołowej.

Hoffman poprowadził aktorów pewną ręką i z czułością, a tak naprawdę zrealizował film o sobie i rówieśnikach. „Kwartet" to przecież opowieść o starych artystach, mieszkających w domu dla emerytowanych muzyków. Bohaterowie filmu nadal żyją w świecie sztuki i własnych karier, choć czas ich świetności minął.

Film pełen jest celnych, środowiskowych obserwacji, ale ma w sobie coś więcej. „Kwartet" przekonuje, że każda pora ludzkiego życia jest odpowiednia na zmiany. Może właśnie, gdy przekroczy się siedemdziesiątkę, łatwiej przychodzi przyznanie się do życiowych błędów i naprawienie tego, co kiedyś się nie udało. To także jest czas ostatniej szansy na miłość.

Czekając na oklaski

Filmowego „Kwartetu" nie należy traktować jako komedii romantycznej trzeciego wieku. To również opowieść o ludziach ze świata opery. W sztuce Harwood bohaterów uprościł i wypreparował ze środowiska. W scenariuszu dodał wątki poboczne, a przede wszystkim wprowadził szereg postaci drugoplanowych. Powierzono je autentycznym starym śpiewakom i muzykom, na czele z legendarną Gwyneth Jones, królującą na scenach świata w ostatnich dekadach ubiegłego stulecia.

W filmie Gwyneth Jones raz jeszcze wychodzi na estradę podczas koncertu przygotowanego przez pensjonariuszy domu i śpiewa arię Toski, będącą wyznaniem każdej operowej gwiazdy: „Żyłam sztuką, żyłam miłością". To nic, że głos już nie ten i że narazi się na kąśliwe uwagi dawnej scenicznej rywalki Jean (Maggie Smith). Liczy się to, że znów stanęła w świetle reflektorów.

Śpiewacy w przeciwieństwie do aktorów muszą zejść ze sceny w pełni fizycznych sił. Potem zostaje im marzenie, by choć raz jeszcze usłyszeć oklaski. Dlatego w dorocznym koncercie przebierają się za gejsze z operetki Gilberta i Sullivana lub wykonują stary musicalowy numer, choć w ich interpretacji bywa to groteskowe. Na co dzień muszą wystarczyć wspomnienia, a także przeniesione z dawnych, dobrych czasów złośliwe obgadywanie innych oraz hierarchia, określająca, kto także w życiu gra główne role, a kto jedynie śpiewa w chórze.