KPMG liderem branży

W XV edycji rankingu audytorów „Rzeczpospolitej" pierwsze miejsce, podobnie jak rok temu, przypadło firmie KPMG. Tuż za nią ex aequo uplasowali się EY Polska oraz PwC, a za nimi Deloitte Audyt.

Lider deklaruje, że nie spocznie na laurach. – Współpraca zarządów spółek z audytorami ulega z roku na rok ciągłej poprawie – ocenia jednocześnie Marta Zemka, dyrektor w dziale audytu ogólnego w KPMG w Polsce.

Niewielkie roszady

Tegoroczny zwycięzca rankingu był bezkonkurencyjny m.in. pod względem liczby biegłych rewidentów z polskimi licencjami oraz zatrudnionych przy audycie. Przedstawicielka KPMG podkreśla, że to właśnie ludzie są kluczem do osiąganego już kilka lat z rzędu sukcesu.

Natomiast pod względem przychodów z czynności rewizji finansowej stanowiących podstawę naliczenia opłaty z tytułu nadzoru lepiej wypadły EY Polska oraz PwC. Ta pierwsza – jako jedyna firma – może pochwalić się w tym segmencie przychodami przekraczającymi poziom 100 mln zł. Z kolei PwC wiedzie prym w zakresie liczby czynności rewizji finansowej przeprowadzonych w 2015 r. (pełną metodologię rankingu prezentujemy obok).

Wobec dwóch równorzędnych drugich miejsc, bardzo dobra czwarta pozycja przypadła w tym roku firmie BDO, a za nią uplasowała się Grupa PKF Consult. Kolejne miejsca przypadły odpowiednio firmom Grant Thornton Frąckowiak oraz UHY ECA.

Niektórzy audytorzy odnotowali imponujący awans, nawet o kilkadziesiąt pozycji. W tej grupie jest m.in. KPW Audytor i Quatro. Na drugim biegunie są m.in. firmy KBR Konto, Finans-Servis ZDFK oraz Morison Finansista Audit, które w ciągu roku osunęły się o kilkanaście miejsc.

Duża koncentracja

Pod względem liczby czynności rewizji finansowej przeprowadzonych w 2015 r. wielka czwórka jest bezkonkurencyjna. Podobnie, jeżeli chodzi o zatrudnionych przy audycie. Firmy Deloitte, EY, KPMG oraz PwC zatrudniają w sumie przy audycie ponad 2,3 tys. osób. To niemal dwa razy więcej niż wynosi zatrudnienie we wszystkich pozostałych firmach ujętych w zestawieniu Jednak jeśli spojrzymy na sumę punktów firm z pierwszej dziesiątki rankingu, przepaści pomiędzy wielką czwórką a pozostałymi audytorami nie widać, np. BDO od Deloitte w tegorocznej edycji dzieli niewiele ponad 2 pkt.

Wielu audytorów zanotowało w minionym roku spadek przychodów z czynności rewizji finansowej. Nikt nie ma wątpliwości, że w segmencie stricte audytorskim jest duża presja cenowa. Warto jednak odnotować, że badanie sprawozdań finansowych jest tylko jedną z wielu czynności, które wykonują biegli. – Branża oferuje nowe usługi, takie jak chociażby: poprawę systemów rachunkowości, usprawnienie windykacji należności, lepszą gospodarkę magazynową i lepszy nadzór nad środkami trwałymi – wymienia Andre Helin, prezes BDO.

Małym może być trudniej

W ciągu ostatnich czterech lat liczba biegłych rewidentów odnotowała w Polsce dwucyfrowy spadek. – Coraz więcej z nich zmienia swoją ścieżkę zawodową, przechodząc do zarządzania finansami, rachunkowości, kontrolingu – mówi Mirosław Kośmider, partner Pro Audit. Wiele wskazuje na to, że ta tendencja dotyczy zarówno dużych firm audytorskich, jak i mniejszych, a skala zjawiska zdaje się pogłębiać.

Zdaniem ekspertów nie należy się spodziewać zmniejszenia koncentracji na rynku usług audytorskich. Wręcz przeciwnie, zaostrzenie regulacji może sprawić, że udział wielkiej czwórki jeszcze wzrośnie. Czy tak się stanie, przekonamy się, analizując wyniki przyszłorocznego rankingu.

Tymczasem audytorzy podkreślają, że najbliższe miesiące będą dla branży dużym wyzwaniem w związku ze wspomnianymi zmianami w przepisach. – Stosowanie międzynarodowych standardów i wprowadzenie zmian od 17 czerwca na pewno wpłynie na podwyższenie cen. Zgodnie z prognozami Ministerstwa Finansów koszt audytu może wzrosnąć o około 20 proc. – informuje Barbara Misterska-Dragan, prezes firmy Misters Audytor Adviser.

W czwartek wieczorem Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy o biegłych rewidentach. – Odpowiada on na większość naszych postulatów – ocenia Krzysztof Burnos, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów.

Problematyczne przetargi

Obserwowany w naszym rankingu spadek przychodów z audytu jest skutkiem zniżkujących cen, co jest szczególnie widoczne w przetargach. Często wybór audytora tą drogą odbywa się tylko na bazie przesłanej oferty, a głównym lub jedynym kryterium pozostaje cena.

– Przetargi na usługi audytorskie są symbolem obecnych czasów i rządzą się prawem zamawiającego, ale ustalanie jako kryterium tylko ceny, nie jakości i doświadczenia, jest chore – ocenia Wojciech Pisarski, prezes firmy Eko-Bilans. Z kolei Mariusz Dziurdzia, partner PwC twierdzi, że zupełnym zaprzeczeniem dobrych praktyk jest organizowanie aukcji elektronicznych, gdzie wybór audytora niejednokrotnie sprowadza się do osiągnięcia jak najniższej ceny.

Wątpliwości budzi też szereg innych kwestii. – Pomimo ostatecznej decyzji organów zatwierdzających, czyli rad nadzorczych, często proces wyboru pozostawiony jest nieformalnie w rękach zarządów lub działów finansowych spółek – zwraca uwagę ekspert PwC.

Algorytm czy audytor

Laureaci tegorocznego zestawienia podkreślają, że niewiele się mówi o konieczności ponoszenia dodatkowych nakładów przez audytorów, tymczasem są one znaczące. Firmy, aby móc sprostać coraz wyższym wymaganiom, muszą inwestować nie tylko w rozwój swoich pracowników, ale również w coraz bardziej wyrafinowane narzędzia do badania.

– Dzisiaj dobry audytor to nie księgowy, ale zintegrowany zespół specjalistów posiadających wiedzę z zakresu rachunkowości, podatków, systemów informatycznych oraz funkcjonowania procesów biznesowych – wymienia ekspert PwC.

Z kolei Artur Żwak, partner w dziale audytu EY, przestrzega, że postrzeganie audytu jako mechanicznej, powtarzalnej usługi wprowadza kolejne ryzyko, czyli tendencję do nadmiernej automatyzacji pracy audytora, poszukiwania kolejnych algorytmów, które pozwolą na zastąpienie doświadczonego eksperta mniej doświadczonym albo wręcz komputerem.

– Nawet jeśli uznamy, że to tendencja pozytywna w przypadku „biurokratycznej" części naszej pracy, to ta najistotniejsza jej część ma dużo wspólnego ze sztuką, a do tego potrzeba doświadczenia i odpowiedniej intuicji, wyrabianej przez lata rozwiązywania problemów – dodaje ekspert.

Wszyscy nagrodzeni podkreślają, że kluczową kwestią dla audytora jest współpraca z komitetami audytu, tymczasem w naszym kraju nadal ona szwankuje.

Metodologia

Ranking powstaje na podstawie ankiet. Uwzględniamy sześć kryteriów (to informacje, które firmy powinny wysłać do KIBR):

- przychody z?czynności rewizji finansowej stanowiące podstawę naliczenia opłaty z?tytułu nadzoru w 2015 r. – 35 proc.