Lex pilot i retencja danych. "Rząd ryzykuje dla chwilowej wygody służb"

Tymczasem istnieją już dziś odpowiednie przepisy pozwalające na to i nie ma dowodów, że są one niewystarczające. Jak podkreślił Andrzej Dulka, zgodnie z Konstytucją to ustawodawca musi wykazać, że celów projektowanych regulacji nie da się osiągnąć przy użyciu środków mniej ingerujących w podstawowe wolności. Ponadto, już na etapie projektowania przepisów, należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenia danych. Wspomniana propozycja zaś powoduje, że przedsiębiorca telekomunikacyjny może być odpowiedzialny za naruszenie bezpieczeństwa danych, nad którymi nie ma żadnej kontroli – gdyż wyciekły one z aplikacji zainstalowanych przez Prezesa UKE.

- Apelujemy o zachowanie procedur i zrezygnowanie z elementów, których nie ma w Europejskim Kodeksie Łączności – stwierdził Andrzej Dulka, dodając, że wojna i pandemia w ostatnich latach udowodniły, jak ważne jest znaczenie łączności i infrastruktury komunikacyjnej -  i to na tym powinni się skupić operatorzy telekomunikacyjni, a ustawodawca nie powinien im przeszkadzać.

Wojciech Klicki z Fundacji Panoptykon rozwinął ten wątek, wskazując że cel instalowania wspomnianych aplikacji i urządzeń nie jest dostatecznie jasno wskazany, przez co nie wiadomo, jakie dane może on dokładnie zbierać i należy to doprecyzować. Dodał też, że choć dobrze iż rząd wycofał się z poprawki pozwalających na zbieranie metadanych z komunikatorów (chodzi m.in. o lokalizację, oraz informacje o tym kto z kim i kiedy się kontaktował) to polskie przepisy w zakresie retencji danych są wciąż niezgodne z prawem unijnym, a Prawo komunikacji elektronicznej ma je powtarzać.

- Dobrze, że nie pogłębiamy niezgodności z prawem Unii – stwierdził Wojciech Klicki. – Rząd dla chwilowej wygody służb ryzykuje stabilność procesów karnych - dodał.

Chodzić może o kilka tysięcy spraw, w których skazanie odbyło się na podstawie billingów czy danych o lokalizacji. Tymczasem w kwietniu zeszłego roku  dla chwilowej wygody służb ryzykujemy niepewność tysięcy  postępowań karnych opartych o dowody z billingów i lokalizacji. W kwietniu 2022 r. TSUE, odpowiadając na pytanie prawne sądu irlandzkiego rozpatrujące sprawę osoby skazanej zabójstwo właśnie w oparciu o dowody z billingów, uznał, że zbieranie tego typu danych przez służby jest nielegalne. Każde państwo członkowskie musi jednak ocenić, czy takie dowody wolno dopuścić w postępowaniu. Daje to więc podstawę polskim sądom do nie uznawania wyroków wydanych na podstawie tego  typu dowodów.

Łącznie w wysłuchaniu publicznym głos zabrało niemal 200 osób, reprezentujących bardzo różne organizacje, instytucje, a także mówiące we własnym imieniu. Wiele z nich dotyczyło właśnie przepisów „inwigilacyjnych” a także tych pozwalających na blokowanie stron na wniosek UKE.