Polski przemysł traci parę

Sektor przemysłowy tracił impet trzeci miesiąc z rzędu. W efekcie we wrześniu rozwijał się najwolniej od niemal dwóch lat. Do takich wniosków prowadzi poniedziałkowy odczyt wskaźnika PMI, który jest barometrem koniunktury bazującym na ankiecie przeprowadzanej wśród menedżerów logistyki około 200 firm. W minionym miesiącu wskaźnik ten spadł do 50,5 pkt z 51,4 pkt w sierpniu.

Spowolnienie nadciąga z Zachodu

Ankietowani przez „Rzeczpospolitą" ekonomiści przeciętnie oczekiwali minimalnego odbicia PMI do 51,8 pkt, a najwięksi pesymiści spodziewali się odczytu 50,7 pkt. Dużym zaskoczeniem były bowiem już dwa jego poprzednie spadki.

Każdy odczyt PMI powyżej 50 pkt oznacza, że przemysł rozwija się w ujęciu miesiąc do miesiąca. Dystans od tej granicy jest zaś miarą tempa tego rozwoju. We wrześniu polski sektor przemysłowy rozwijał się najwolniej od października 2016 r.

Ankietowani przez firmę IHS Markit menedżerowie odpowiadają m.in. na pytania o to, jak zmieniły się w ich firmach w porównaniu z poprzednim miesiącem: produkcja, wartość zamówień, zatrudnienie, zaległości produkcyjne itp.

We wrześniu polskie firmy przemysłowe zgłosiły pierwszy od niemal dwóch lat spadek wartości nowych zamówień. Wartość zamówień zagranicznych zmalała przy tym najbardziej od czterech lat. To sugeruje, że polski przemysł odczuwa skutki spowolnienia w tym sektorze w strefie euro. W Niemczech, które są głównym odbiorcą polskiego eksportu, PMI w przemyśle zniżkuje konsekwentnie od grudnia ubiegłego roku. We wrześniu znalazł się najniżej od sierpnia 2016 r.

„Spadek popytu zagranicznego był naszym zdaniem związany z obserwowanym w ostatnich miesiącach spowolnieniem w światowym handlu, które ograniczało eksport strefy euro, w tym Niemiec" – napisali w poniedziałkowej analizie ekonomiści Credit Agricole Bank Polska. – Taką ocenę wspiera obserwowana od początku roku spadkowa tendencja w zamówieniach eksportowych w niemieckim przetwórstwie. Uważamy, że prowadzone w ostatnich miesiącach działania protekcjonistyczne na świecie nie miały istotnego wpływu na eksport produktów z Polski – dodają eksperci.

We wrześniu – inaczej niż w sierpniu – silny popyt wewnętrzny nie wystarczył, aby skompensować osłabienie popytu zza granicy. Zdaniem ekonomistów Credit Agricole kolejne miesiące mogą jednak być pod względem krajowych zamówień lepsze ze względu na trwający wciąż boom inwestycyjny.

Polskie firmy nie patrzą jednak w przyszłość z optymizmem. Wskaźnik wyrażający ich oczekiwania co do poziomu produkcji w horyzoncie roku zmniejszył się we wrześniu do najniższego poziomu od listopada 2016 r. Z drugiej strony wtedy ten pesymizm okazał się nieuzasadniony. Koniec ubiegłego roku był bowiem dla polskiego przemysłu bardzo udany.

Dlaczego hamuje wzrost zatrudnienia

W reakcji na wolniejszy napływ zamówień firmy zgłosiły najmniejszy wzrost zatrudnienia od 10 miesięcy. To rzuca nowe światło na widoczny także w innych danych coraz wolniejszy wzrost liczby pracujących. Dotąd wydawało się, że był to głównie efekt narastającego niedoboru rąk do pracy i problemów firm z rekrutacją pracowników, która staje się coraz bardziej czasochłonnym procesem. Wygląda jednak na to, że – przynajmniej w przemyśle – wzrost zatrudnienia hamuje także z powodu słabnącego popytu na pracę.

– Słaby wrześniowy odczyt PMI to kolejne potwierdzenie, że szczyt cyklu koniunkturalnego jest już za nami i wyniki gospodarki z I połowy 2018 r., gdy wzrost PKB przekraczał 5 proc. rok do roku, mogą się już nie powtórzyć – ocenia Marcin Luziński, ekonomista z Santander Bank Polska.