A co z prawem do pracy w tym okresie?
Proponowany przepis w szerszym kontekście wydłuża również prawo do pracy cudzoziemca w przypadku, gdy praca świadczona jest w oparciu o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Praca świadczona przez cudzoziemca na warunkach wskazanych w wydanym zezwoleniu pozostaje legalna. W projekcie zabrakło jednak rozwiązań w zakresie przedłużenia zezwolenia na pracę czy oświadczenia o powierzeniu pracy. Rząd nie przedstawił rozwiązań dotyczących tej grupy cudzoziemców, co w konsekwencji blokuje pracodawcom możliwość przedłużenia im legalnej pracy.
W kontekście ważności wiz...
Analogicznie, wydłużeniu ulega również termin na złożenie wniosku o przedłużenie wizy Schengen („typ C") oraz wizy krajowej („typ D"), przy czym ustawa nie zmienia dość restrykcyjnych warunków, po spełnieniu których wojewoda wizę przedłuży, tj. m.in. gdy przemawia za tym ważny interes zawodowy lub osobisty cudzoziemca. Pod znakiem zapytania stoi wniosek, w którym jako uzasadnienie wskazano okoliczności pandemii, zważywszy że ruch wyjazdowy z Polski nie został ograniczony. Należy jednak wspomnieć że podróż do kraju ojczystego może okazać się dla cudzoziemca w praktyce niemożliwa. Wstrzymanie lotów z Polski skutecznie uniemożliwia przedostanie się krajów innych niż sąsiadujące z Polską. Należy zatem zatem założyć, że wniosek o przedłużenie wizy krajowej obywatela Gruzji czy Azerbejdżanu prawdopodbnie zasługiwałby na uwzględnienie. Z odmową może spotkać się wniosek obywatela Ukrainy czy Białorusi.
Kontynucja pracy w okresie przedłużonej wizy
Wyzwaniem może okazać się sytuacja, w której pracownik przebywa w Polsce na podstawie wizy krajowej i świadczy pracę w oparciu o tzw. tryb oświadczeniowy. W przypadku wygaśnięcia oświadczenia, niepodjęcie żadnych kroków po stronie pracownika nie wpłynie negatywnie na jego prawo pobytu. W innej sytuacji znajdzie się pracodawca. Niepodjęcie działań po jego stronie sprawi, że prawo do pracy cudzoziemca wygaśnie. Jedynym wyjściem z tej sytuacji byłoby złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę, jednak nie przed końcem ważności wydłużonej wizy, a przed końcem obowiązywania uprzednio uzyskanego oświadczenia. W przeciwnym razie może okazać się, że pomimo iż pobyt cudzoziemca będzie legalny, straci on prawo do pracy.
Okiem pracodawców
Należy ocenić, że kierunek zmian proponowany przez rząd jest właściwy. Projekt stanowi przede wszystkim ukłon w stronę samych cudzoziemców, którzy mogą czuć się zdezorientowani obrotem spraw. W projekcie ustawy zabrakło jednak możliwości wydłużenia zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy. Propozycje ich wydłużenia z mocy prawa równie silnie wybrzmiewały w postulatach zgłaszanych przez organizacje pracodawców. Nie została również uwzględniona możliwości zmiany pracodawcy bez potrzeby przechodzenia wielomiesięcznych procedur legalizujących pracę. Stanowiłoby to odpowiedź na oczekiwania sektora rolnego, który wraz z nadejściem wiosny będzie pilnie potrzebował nowych pracowników, a którzy zrezygnują z przyjazdu ze względu na obowiązek odbycia kwarantanny. Rząd wykonał pierwszy, ważny krok. Umożliwił cudzoziemcom pozostanie w Polsce. Nie stanowi to jednak odpowiedzi na wszsytkie oczekiwania rynku pracy, który w najbliższych miesiącach będzie charakteryzował się wysoką podażą pracowników branży usługowej przy zwiększonym popycie na pracowników innych branż. Odpowiedzią na zmianę trendu może okazać wyłączne zagwarantowanie zwiększonej elastyczności przy zmianie stanowisk pracy oraz samych pracodawców.
- dr Michał Kacprzyk, radca prawny, szef działu Imigracji i Global Mobility w kancelarii Raczkowski.
