Zbyt niskie zasiłki dla ubiegających się o status uchodźcy

Państwo członkowskie powinno zapewnić osobie ubiegającej się o status uchodźcy zakwaterowanie w ośrodku wraz z wyżywieniem. Jeśli zdecyduje się wypłacać zamiast tego  zasiłki, muszą one wystarczyć na wynajęcie mieszkania na  prywatnym rynku i życie na godnym poziomie. Takie jest sedno wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygnatura akt: TSUE C 79/13).

TSUE podkreślił też, że zasiłki powinny być też wypłacane od dnia złożenia wniosku o przyznanie statusu uchodźcy, a ich wysokość adekwatna do stanu zdrowia i potrzeb wnioskujących.

Chociaż opisana sprawa dotyczyła Belgii, takie same warunki powinna zapewniać   Polska. Nasz kraj z unijnych zobowiązań, zdaniem organizacji reprezentujących cudzoziemców, się nie wywiązuje. Zasiłek dla osób mieszkających poza ośrodkiem dla cudzoziemców to 1500 zł na czteroosobową rodzinę.

–  O jego wysokości decyduje wyłącznie   liczba osób w rodzinie. Nie są brane pod uwagę szczególne potrzeby, np. niepełnosprawność czy wiek – mówi Witold Klaus, prezes zarządu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.

Czteroosobowa rodzina otrzymuje 1,5 tys. zł na utrzymanie i wynajęcie lokum

W rezultacie młody, zdolny do pracy mężczyzna otrzymuje tyle samo pieniędzy co schorowana starsza pani.

– Z naszego doświadczenia wynika, że większość zasiłku pochłaniają koszty mieszkania, co powoduje, że pozostała kwota jest niewystarczająca do zapewnienia godnego poziomu życia – mówi Jacek Białas z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

– Cudzoziemcy gnieżdżą się w wynajętych mieszkaniach po kilka rodzin, ponieważ tylko na takie zakwaterowanie ich stać. Tymczasem zamieszkanie poza ośrodkiem ma bardzo wiele zalet. Cudzoziemcy łatwiej integrują się z polskim społeczeństwem, uczą się funkcjonować w polskich realiach, a nie w warunkach życia ośrodkowego. Nie popadają też w wyuczoną bezradność – dodaje Agnieszka Kosowicz z Polskiego Forum Migracyjnego. Jej zdaniem zamieszkanie poza ośrodkiem powinno być promowane przez państwo także dlatego, że jest tańsze.

Trybunał Sprawiedliwości  Unii Europejskiej wyraźnie również stwierdził, że pomoc socjalna powinna być wypłacana od chwili złożenia wniosku o nadanie statusu uchodźcy.

– Tymczasem według polskiego prawa pomoc socjalną zapewnia się dopiero od dnia zgłoszenia się w ośrodku dla cudzoziemców. Jedynie w sytuacjach szczególnych jest udzielana od dnia złożenia przez cudzoziemca wniosku o nadanie statusu uchodźcy – mówi Białas.

Zdaniem polskiego Urzędu ds. Cudzoziemców Polska działa zgodnie z unijnym prawem.