Fiskus jednak sięgnie po test przedsiębiorcy

Zapowiedź wprowadzenia testu przedsiębiorcy odsiewającego prawdziwych przedsiębiorców od tych, którzy idą na samozatrudnienie, pracując dla jednego pracodawcy, przyniósł najnowszy projekt aktualizacji programu konwergencji (APK), jaki co roku rząd wysyła do Brukseli. – Test rzeczywiście jest w projekcie APK, ale to rząd zdecyduje ostatecznie, czy go wprowadzi – przekonuje nieoficjalnie źródło w Ministerstwie Finansów (MF). – Rząd ma bardzo ambitne plany wydatkowe, to jeden z pomysłów, który ma pomóc je zrealizować.

Według szacunków MF, dzięki testowi przedsiębiorcy budżet zyskałby 1,2 mld zł rocznie. W tych wyliczeniach nie ma jednak prawdopodobnie wpływów z wyższych składek na ZUS.

Test dzieli rząd

– Trzymam kciuki, ale wiem, że to niewykonalne – tak pomysł wprowadzenia testu ocenił Jarosław Neneman, były wiceminister finansów. – Nawet jeśli uda się coś wymyślić, zbudować jakieś sito, to zawsze uda się też znaleźć sposoby na jego obejście. Znacznie lepiej jest tworzyć przepisy, które będą wyrównywać różnice w opodatkowaniu pracy i działalności gospodarczej – uważa Neneman.

– Dzięki danym, które dostajemy od podatników w ramach systemów JPK (jednolitego pliku kontrolnego – red.) i STIR (System Teleinformatycznej Izby Rozliczeniowej – red.), wiemy, kto ile faktur i komu wystawia. Jeśli jest to jedna faktura co miesiąc dla tej samej firmy przez rok czy dwa, to bez trudu to wyłapiemy – mówi nasz rozmówca z MF.

Jego zdaniem chodzi tu o sprawiedliwość, bo nie powinno być tak, że ta sama praca w tej samej firmie jest różnie opodatkowana i oskładkowana w zależności od rodzaju umowy. Test może też zapobiec wypychaniu pracowników na działalność gospodarczą, bo taki pracownik mniej kosztuje pracodawcę.

Z naszych informacji wynika, że test mógłby się opierać nie tylko na liczbie faktur na rzecz jednej firmy, ale też na procencie przychodów osiąganych z tego źródła. Gdyby się okazało, że przeważająca ich część pochodzi stale ze współpracy z jednym kontrahentem, test mógłby być oceniony negatywnie. – Ale jeśli ktoś prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, nie ma się czego obawiać – uspokaja nasz rozmówca z resortu finansów.

Jednak przedsiębiorcy obawiają się testu. Mówią o ograniczaniu swobody prowadzenia działalności gospodarczej. Krytykują to, że urzędnik w oparciu o niejasne uznaniowe kryteria będzie decydował o tym, kto jest przedsiębiorcą, a kto nie. – Gdy urzędnik bierze się za przedsiębiorczość, nic dobrego z tego nie wynika – mówi Michał Borowski, ekspert podatkowy BCC.

Test budzi kontrowersje nawet w rządzie. Minister przedsiębiorczości Jadwiga Emilewicz w środę rano w radiu TOK FM odcięła się jednak od tego pomysłu. – Będziemy o tym rozmawiać z panią minister finansów Teresą Czerwińską – zapowiedziała.

Testowa karuzela

O pomyśle MF na test przedsiębiorcy, który ma odsiać prawdziwych przedsiębiorców od tych, którzy w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej wystawiają co miesiąc jedną fakturę na rzecz jednego pracodawcy, napisaliśmy w „Rzeczpospolitej" pod koniec marca. Opowiadał o nim wiceminister finansów Filip Świtała w czasie warsztatów podatkowych na Uczelni Łazarskiego.

– Jednym z problemów polskiego systemu podatkowego jest opodatkowanie jednoosobowych firm – mówił minister. I tłumaczył, że duża część takich firm rozlicza się z fiskusem w ramach liniowego 19-proc. PIT. Płacą też minimalne dopuszczalne składki na ubezpieczenia społeczne. Zdaniem ministra duża część z nich tylko pozornie prowadzi działalność gospodarczą.