Gmina wolna od szkodliwych odpadów

16 stycznia ogłoszono wyniki rozpisanego w ubiegłym roku przez Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych w Tarnowie konkursu ekologicznego „Polska wolna od azbestu”. Drugie miejsce w tej rywalizacji przypadło gminie Pruszcz. Nagrodę – 20 tys. złotych – gmina przeznaczy na usuwanie azbestu z budynków użyteczności publicznej.

Plan wyeliminowania z terenu Pruszcza (woj. kujawsko-pomorskie) szkodliwego dla zdrowia materiału władze gminy ustaliły w 2002 roku. Niespełna trzy lata później w Małociechowie, obok zakładu utylizacji odpadów komunalnych, otwarto składowisko odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Zarządza nim firma, która składuje tu eternit przywożony z całej Polski. Od 2006 roku trafiają tu także zdemontowane z budynków w Pruszczu, Serocku i innych miejscowościach płyty eternitowe. Zarządca składowiska zakłada jego eksploatację przez kilka najbliższych lat, bo na utylizację czeka jeszcze kilka tysięcy ton azbestu z terenu samej gminy Pruszcz.

Inwentaryzacja sprzed dwóch lat wykazała, że na terenie gminy liczącej 24 wsie i trzy osady oraz niespełna 10 tys. mieszkańców, znajduje się 7 tys. ton azbestu. Statystycznie na jednego mieszkańca przypada tu więc 700 kg owego bardzo szkodliwego materiału. Znajduje się on głównie na dachach prywatnych domów, budynków gospodarskich i obiektów użyteczności publicznej.

W 2006 roku Franciszek Koszowski, wójt Pruszcza, wystąpił z inicjatywą udzielenia mieszkańcom gminy dotacji po 1500 zł na wymianę pokryć dachowych zawierających azbest. Projekt poparła rada gminy, a zarządca składowiska zobowiązał się przyjmować za symboliczną złotówkę zdemontowany na terenie gminy eternit. – Dzięki tej dotacji mieszkańcy szybciej decydują się na wymianę pokrycia dachu. Środki na wypłacanie dotacji pochodzą z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W 2006 r. dofinansowanie otrzymało pięć osób, w 2007 roku trafiły do nas wnioski z 11 gospodarstw. Pieniądze wypłacamy w miarę możliwości, część dotacji zostanie udzielona w tym roku – mówi Marcin Pyda, podinspektor ds. funduszy unijnych i promocji Urzędu Gminy w Pruszczu.

Dziś więc „azbestowe” statystyki w gminie szybko się poprawiają. Do wymiany dachów mieszkańców zachęca też przykład władz gminy – eternit zdjęto już z budynków szkoły podstawowej, biblioteki publicznej, świetlicy szkolnej i przedszkola samorządowego w Pruszczu, a także świetlicy wiejskiej w Łowiniu. W następnych latach planowana jest sukcesywna wymiana dachów na kolejnych obiektach, jak choćby przedszkola w Serocku i świetlic wiejskich.

Nie tylko dofinansowaniem gmina zachęca do wymiany eternitu na blachę czy dachówki. Na szkoleniach i akcjach promocyjnych można dowiedzieć się o szkodliwym wpływie azbestu na zdrowie oraz o konieczności składowania go w miejscu do tego przeznaczonym. Władze gminy deklarują też, że są w stanie bardzo szybko zlikwidować ewentualne dzikie wysypiska szkodliwych odpadów – choć do tej pory nie było jeszcze takiej konieczności.

Być może to także efekt edukacji ekologicznej mieszkańców Pruszcza i okolicznych wsi. Przedszkolaki i uczniowie sadzą wspólnie drzewa, biorą udział w konkursach ekologicznych, zbiórce makulatury i puszek, jeżdżą oglądać oczyszczalnię ścieków i stacje uzdatniania wody w Pruszczu, Topolnie i Serocku. Rodzice z kolei coraz chętniej biorą udział w konkursie na najładniejszy ogród, dowiadują się o korzyściach płynących z segregacji śmieci, utrzymywania w dobrym stanie rowów melioracyjnych. Ze środków unijnego programu „Sapard” kilka lat temu do gminnej sieci kanalizacyjnej w Pruszczu przyłączono budynki, w których mieszka ok. 1000 osób. W 2007 roku oddano do użytku zmodernizowaną oczyszczalnię ścieków w Pruszczu, współfinansowaną ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.

W gminie modernizowane są też sieci 13 lokalnych kotłowni w budynkach użyteczności publicznej, opalanych brykietami ze słomy. To inwestycja także finansowaną przy współudziale WFOŚ i GW w Toruniu. Dużych nakładów wymaga tutaj tylko zakup pieca grzewczego z podajnikiem. Paliwo – słoma – jest materiałem tanim i łatwo dostępnym. Lokalna produkcja brykietów do opalania pieców gwarantuje nowe miejsce pracy. – W pozyskaniu dofinansowania i przekonaniu mieszkańców do alternatywnych źródeł energii oraz segregacji śmieci (stosuje ją cała gmina) pomagają nam również konkursy, wyróżnienia i nagrody, które zdobyliśmy – opowiada Marcin Pyda.

A Pruszcz może się pochwalić się wieloma wyróżnieniami. Zdobył m.in. tytuły: „Samorząd przyjazny środowisku” (Narodowy Konkurs Ekologiczny „Przyjaźni środowisku” w 2006 r.), „Gmina przyjazna środowisku” (certyfikat z VII Edycji Narodowego Konkursu Ekologicznego „Przyjaźni środowisku” oraz tytuł nadany przez prezydenta RP w 2006 r.). Gmina zajęła też drugie miejsce (i nagrodę w wysokości 60 tys. zł) w Ogólnopolskim Konkursie Ministerstwa Gospodarki dla gmin „Polska bez azbestu” w 2006 r.

Teraz gmina stoi przed kolejnymi wyzwaniami: wspiera planowaną budowę fermy wiatraków – jednego z alternatywnych źródeł ekologicznego pozyskiwania energii – i stara się o środki unijne na inwestycje poprawiające stan środowiska. A wśród nich jest likwidacja do 2020 roku wszystkich pokryć dachowych zawierających azbest.

Ekologia

Pozostało 82% artykułu