Elektrownie nie chcą giełdy energii

– Prezesowi URE zależy, by elektrownie sprzedawały swoją energię na wolnym rynku: albo w przetargach otwartych dla odbiorców, albo na giełdzie czy poprzez platformy internetowe – mówi ekspert branży Filip Elżanowski. – Nowe Prawo Energetyczne ma ograniczyć zwyczaj zawierania umów między producentami energii i spółkami handlowymi wewnątrz jednej grupy, czyli poza wolnym rynkiem. Bo wtedy trudno mówić o tym, że jest on przejrzysty.

Spór pojawił się, gdy prezes URE wydał interpretację nowych przepisów Prawa Energetycznego. Firmy branży ostro ją krytykują. Stanowisko Urzędu oznacza, że cała produkcja energii w kraju po 8 sierpnia będzie podstawą do rozliczenia się z ustawowego obowiązku jej sprzedaży w wolnorynkowych transakcjach, jaki nałożono na elektrownie.

Tymczasem niektóre z nich już zawarły umowy na sprzedaż elektryczności, jaką wyprodukują nie tylko w drugim półroczu, ale i w latach kolejnych. Stanowisko szefa URE jest dla nich więc szczególnie niekorzystne. Po zmianie Prawa Energetycznego muszą nawet 100 proc. swojej produkcji sprzedawać na giełdzie (lub w innych transparentnych transakcjach).

[srodtytul]Realna groźba kar [/srodtytul]

Tymczasem Urząd Regulacji Energetyki zapowiada, że będzie dokładnie sprawdzał, czy elektrownie wypełniają ustawowy obowiązek sprzedaży energii przez giełdę. Jeśli się okaże, że nie, szef URE będzie mógł nakładać kary do kwoty stanowiącej 15 proc. przychodów ze sprzedaży energii. Wiceprezes URE Marek Woszczyk tłumaczy, że wydał odpowiednio wcześnie interpretację przepisów, by spółki wiedziały, czego mogą się spodziewać po 8 sierpnia. – Po to zmieniono Prawo Energetyczne, by poprawić warunki konkurencji, by rynek był bardziej płynny, a transakcje bardziej transparentne – mówi. – Interpretacja przepisów musi ten cel uwzględniać. Tym bardziej że zdajemy sobie sprawę, iż jest duży opór ze strony niektórych firm przed sprzedażą energii na rynku konkurencyjnym, czyli zgodnie z ustawą.

Wiceprezes Woszczyk nie wskazuje nikogo z nazwy, ale nie jest tajemnicą, że najboleśniej może to odczuć największy producent energii w kraju – Polska Grupa Energetyczna. PGE ma ok. 40-proc. udział w wytwarzaniu elektryczności, a z nieoficjalnych informacji wynika, że jej elektrownie zawarły umowy z jedną ze spółek wewnątrz Grupy o sprzedaży energii na kilka najbliższych lat.

[wyimek][srodtytul]21 mld zł[/srodtytul] to wartość energii sprzedanej w 2009 r. polskim odbiorcom[/wyimek]

– W ten sposób PGE zastosowała mechanizm obrony pozycji dominującej – mówi ekspert branży profesor Krzysztof Żmijewski z Politechniki Warszawskiej. – Jeżeli cała produkcja z elektrowni PGE będzie w dyspozycji jednej spółki należącej to tej grupy, to oczywiste że będzie ona mogła – tak jak to robi do tej pory – wpływać na ceny na rynku. Zmiany w Prawie Energetycznym i obowiązek giełdowy z założenia miały zapobiegać takim zjawiskom.

Elektrownie Grupy dostarczyły w 2009 r. 49 TWh (49 mln kWh) energii. Różnica w cenie sprzedaży tylko w wysokości 10 zł na megawatogodzinie to różnica w przychodach sięgająca prawie pół miliarda złotych dla PGE.

[srodtytul]Moralne prawo Urzędu [/srodtytul]

Profesor Żmijewski uważa, że szef URE wprawdzie ma „moralnie” rację, przedstawiając swoje stanowisko, ale formalnie nie ma uprawnień do interpretowania Prawa Energetycznego.

– Niestety, przyjęte przepisy nie są do końca precyzyjne, nie zakazują zakontraktowania całej energii wyprodukowanej w grupie przez podmiot do niej należący i to na wiele lat do przodu – dodaje ekspert.

Przedstawiciele elektrowni zarzucają stanowisku URE, że nie tylko nie ma znaczenia z prawnego punktu widzenia, ale i zostało tak przygotowane, jakby chodziło o unieważnienie umów terminowych w energetyce. – Duża część energii sprzedawana jest w ten sposób – mówi prezes GDF Suez Polska Grzegorz Górski. Marek Woszczyk zapewnia, że interpretacja nie podważa tych umów. – Nie możemy akceptować jego stanowiska, że tylko wytworzona energia może być sprzedana – twierdzi Marek Kulesa z Towarzystwa Obrotu Energią.

– Jeżeli URE uważa, że zawierane transakcje – wewnątrz grup czy poza nimi – na rynku energii są niezgodne z prawem, to zarówno i regulator i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów mogą wszcząć odpowiednie postępowania.

– Będziemy dostosowywać strategię w zakresie kontraktowania energii do nowych przepisów – mówi z kolei Krzysztof Zamasz, wiceprezes państwowej grupy Tauron. – Mamy natomiast zobowiązania wynikające z umów zawartych w ubiegłym roku, a dotyczące dostaw w tym roku, i te na pewno wypełnimy.

Nie udało nam się uzyskać opinii szefów PGE w tej sprawie.

[ramka][srodtytul]Kompromis w zabiegach o przejrzysty rynek[/srodtytul]