Żywność ekologiczna: nisza, która szybko rośnie

– Rynek żywności ekologicznej w Polsce jest nadal młody i wciąż gonimy Zachód, gdzie moda na nią zaczęła się znacznie wcześniej niż u nas – mówi „Rz" Joanna Żuchlińska z firmy MyEcolife prowadzącej BioBazary w Warszawie i Katowicach. – To sprawia, że jeszcze przez co najmniej kilka lat jego wartość będzie rosła o około 20 proc. rocznie.

Branża szacuje, że jeszcze trzy–cztery lata temu wydawaliśmy na certyfikowaną żywność ekologiczną – czyli z naturalnych surowców, wytworzonych bez udziału sztucznych nawozów – ok. 200 mln zł rocznie. Dziś wartość tego ryku szacowana jest na 650–700 mln zł.

Rośniemy szybciej ?niż Zachód

– Jeżeli w ciągu najbliższych lat rynek żywności ekologicznej będzie rósł w Polsce o co najmniej 20 proc. rocznie, to za niespełna dekadę jego wartość sięgnie 2,8 mld zł. Będzie to stanowić ok. 1 proc. całego rynku spożywczego w naszym kraju – szacuje Sylwester Strużyna, prezes i udziałowiec spółki Bio Planet, czołowego producenta i dystrybutora ekożywności w Polsce (o jej planach giełdowych piszemy w ramce obok).

Pozwoli to Polsce zmniejszyć dystans do krajów Europy Zachodniej. Dogonienie ich może jednak potrwać znacznie dłużej. Dla przykładu, w Niemczech czy Szwajcarii na żywność certyfikowaną przypada niemal 4 proc. sprzedaży produktów spożywczych – podaje szef Bio Planet.

Firma badawcza Euromonitor International prognozuje, że w przyszłym roku wydatki Polaków – liczone w euro – na napoje i wyłącznie zapakowaną żywność ekologiczną będą o 7,4 proc. wyższe niż w tym roku. Wzrost będzie wprawdzie o 1,4 pkt proc. niższy niż w całej Europie Wschodniej, ale zanotujemy lepszy wynik niż Europa Zachodnia. Tam Euromonitor spodziewa się wzrostu wartości rynku o 5,2 proc. Z kolei w ujęciu globalnym pójdzie ona w górę w przyszłym roku o 6,5 proc.

Najszybciej według Euromonitora popyt na ekologiczną żywność rośnie ostatnio w Chinach. W latach 2013–2015 wydatki na nią zwiększą się tam o niemal 70 proc.

Produkty ekologiczne oferują u nas nie tylko specjalistyczne sklepy, których jest ok. 600, ale także sieci handlowe. Coraz chętniej kupujemy ją również na targowiskach. BioBazar, który firma MyEcolife uruchomił wiosną tego roku w Katowicach, odwiedza co sobotę ponad 1 tys. osób.

– Liczba odwiedzających rośnie, dlatego szukamy kolejnych ekologicznych wystawców z okolicy. Zależy nam, żeby kupujący mieli jak największy wybór – przyznaje Joanna Żuchlińska.

Jak dodaje, MyEcolife planuje już otwarcie bazaru w kolejnym polskim mieście.

W ślad za rosnącym popytem na żywność ekologiczną przybywa też przetwórni ekologicznych. Na koniec ubiegłego roku było ich w Polsce 407 – wynika z ostatnich dostępnych danych Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno–Spożywczych. Dziesięć lat temu było ich 55.

Mimo tak dużego skoku liczba zakładów uprawnionych do korzystania z ekologicznych certyfikatów nie jest duża (w sumie żywność produkuje u nas ok. 2,5 tys. przedsiębiorstw zatrudniających ponad 9 pracowników). To sprawia, że nadal wiele produktów trafia do Polski z zagranicy. Dla przykładu, suszone krążki jabłek Bio Planet sprowadza z Turcji i Chin.

Wysoka cena blokuje

Tym, co hamuje powstawanie nowych przetwórni, jest mała ilość certyfikowanych surowców wysokiej jakości. Byłoby ich więcej, gdy nie trafiały za granicę.

– Mamy do czynienia ze swoistym błędnym kołem, ale sytuacja zaczyna się poprawiać i przybywa polskich surowców wysokiej jakości – wyjaśnia szef Bio Planet.

Na tle Zachodu Polska wypada nadal słabo, jeżeli chodzi o liczbę sklepów oferujących świeże owoce i warzywa. Korzystamy również z pośrednictwa firm niemieckich w imporcie np. cytrusów.

– To sprawia, że ich ceny są wyższe, a jakość gorsza niż wówczas, gdyby były kupowane np. bezpośrednio u producentów w Hiszpanii czy we Włoszech – mówi Strużyna.

Grzegorz Łaptaś, dyrektor w dziale doradztwa firmy PwC, uważa, że barierą, która nie pozwoli żywności ekologicznej stać się znaczącym segmentem rynku spożywczego w Polsce, jest jej cena.

– Produkty ekologiczne są znacznie droższe od żywności produkowanej przemysłowo. Dlatego w Polsce są one wciąż niszą, interesującą głównie konsumentów równocześnie zamożnych i świadomych – zaznacza Grzegorz Łaptaś.

Dziś produkty certyfikowane są w naszym kraju od 50 proc. do nawet 150 proc. droższe od swoich konwencjonalnych odpowiedników. Na Zachodzie Europy różnica ta wynosi 40–80 proc.

Szybszy rozwój dzięki parkietowi

Na przełomie 2014 i 2015 roku na rynku NewConnet ma zadebiutować spółka ?Bio Planet, czołowy producent i dystrybutor ekożywności w Polsce.

Jest już kolejną firmą z tej branży po Symbio i Organic Farma Zdrowia, której akcje będą na rynku alternatywnym. Dla Bio Planet NewConnet jest, jak zapowiada zarząd, przystankiem w drodze na rynek główny. Do przejścia tam może dojść najwcześniej za dwa, trzy lata.

Bio Planet chce pozyskać w ramach nowej emisji akcji 2,7 mln zł. Pieniądze wyda na budowę centrum logistycznego pod Warszawą. W sumie inwestycja ta ma kosztować firmę 15,5 mln zł (reszta kwoty pochodzić będzie z kredytu bankowego). Centrum Bio Planet ma zacząć działać pod koniec III kwartału 2015 r. Pozwoli ono firmie czterokrotnie zwiększyć ilość zmagazynowanego towaru, a co za tym idzie, w górę pójść mają jej sprzedaż i udziały rynkowe.  W 2014 r. przychody Bio Planet mają wynieść 62 mln zł wobec 43 mln zł w 2013 r. Zysk spółki ma się zwiększyć o ok. 500 tys. zł, do ok. 1,5 mln zł. Bio Planet powstało dziewięć lat temu. Dziś jego udziały w rynku ekożywności przekraczają 13 proc.

Krzysztof Maurer, właściciel Tłoczni Maurer ?z Łącka w woj. małopolskim