Wzmocniony system energetyczny

Ministerstwo Gospodarki realizowało dwa priorytety w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013 (PO IiŚ 2007–2013). W sumie przeznaczyliśmy na nie 6,75 mld zł. Ministerstwo Gospodarki dysponowało zatem 6 proc. środków z tego największego w historii Unii Europejskiej programu operacyjnego.

Ministerstwo Gospodarki odpowiadało za IX (Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna) i X („Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii") priorytety programu. Pozwoliło to na zrealizowanie działań m.in. z obszaru efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz szeroko rozumianego bezpieczeństwa energetycznego. Z kolei środki w zakresie sieci dystrybucji energii elektrycznej skierowano przede wszystkim na tereny Polski wschodniej.

Modernizacja sieci ciepłowniczych znacząco wpłynęła na podniesienie efektywności energetycznej w dużych aglomeracjach miejskich. Z kolei inwestycje w zakresie produkcji energii i paliw z OZE zwiększyły aktywność gospodarczą regionów dysponujących warunkami sprzyjającymi rozwojowi OZE. Dodatkowym efektem realizacji działań IX priorytetu jest rozwój sektora przemysłowego i rolnego.

Przedsięwzięcia realizowane w ramach X priorytetu miały na celu rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu i ropy naftowej, budowę i rozbudowę podziemnych magazynów gazu ziemnego i systemów jego dystrybucji na terenach niezgazyfikowanych oraz rozwój przemysłu produkującego urządzenia do produkcji paliw i energii z OZE. Nacisk położono na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw paliw i energii elektrycznej na rynek wewnętrzny. Jako część wspólnego rynku przyczynia się on do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego całej Unii Europejskiej. Pomoc finansową na ten cel skierowano głównie do firm, operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej.

Ogółem podpisano 899 umów o dofinansowanie. Wartość wspartych inwestycji osiągnęła 6,66 mld zł, a wartość środków przekazanych beneficjentom 5,96 mld zł. Z programu wsparto 23 tzw. duże projekty (wartość każdego przekracza 50 mln euro). Wszystkie pozytywnie zweryfikowała Komisja Europejska. Były to zarówno farmy wiatrowe m.in. w Golicach, Kukini i Ostaszewie, podziemne magazyny gazu w Strachocinie, Kosakowie i Wierzchowicach, jak i gazociągi m.in. Szczecin-Gdańsk, Rembelszczyzna – Gustorzyn oraz terminal LNG w Świnoujściu.

Dzięki nowym inwestycjom w energetyce tworzone są moce wytwórcze w postaci źródeł energii elektrycznej oraz ciepła, budowane są sieci przesyłowe i magazyny gazu ziemnego. Wspierane są także przedsięwzięcia zwiększające efektywność energetyczną. Z danych Ministerstwa Gospodarki wynika, że wybudowano ponad 145 km sieci dystrybucyjnych energii, 48 farm wiatrowych, 1000 km gazociągów przesyłowych i 400 km elektroenergetycznych sieci przesyłowych. Wymieniono też 14 114 transformatorów sieci dystrybucyjnych, a 560 budynków użyteczności publicznej poddano termomodernizacji (z programu korzystały też jednostki samorządu terytorialnego). W efekcie wykorzystania środków z programu pozyskano 831,47 MW dodatkowej mocy w odnawialnych źródłach energii i 226,68 MW w kogeneracji. Rezultaty to także 1 mld m3 dodatkowej pojemności magazynowej gazu i stworzenie możliwości odbioru drogą morską do 5 mld m3 gazu ziemnego, dzięki budowie terminala LNG w Świnoujściu.

Ministerstwo Gospodarki, mając na uwadze kluczowe dla Polski znaczenie realizowanych projektów w ramach PO IiŚ 2007–2013 w sektorze energetyki, zorganizowało 14 października 2015 r. konferencję „Doświadczenia z wdrażania funduszy europejskich 2007–2013 w sektorze energetyki w ramach PO IiŚ".

W okresie 2014–2020 Ministerstwo Gospodarki również będzie miało do wykorzystania duże środki unijne na energetykę. W nowym okresie programowania jest ich znacznie więcej. To aż 2,8 mld euro (11,8 mld zł) na promocję odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej (7,6 mld zł) oraz rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego (4,2 mld zł).

Opinia

Janusz Piechociński, wicepremier, minister gospodarki

W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013 (PO IiŚ) Ministerstwo Gospodarki miało do rozdysponowania środki w wysokości 1,7 mld euro na inwestycje energetyczne. O dotacje mogły się ubiegać przedsiębiorstwa z sektorów ciepłownictwa, kogeneracji, efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii, przesyłu, dystrybucji i magazynowania energii, a także sektora publicznego. Wszystkie zrealizowane projekty wpłynęły pozytywnie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju.

Flagowym przedsięwzięciem realizowanym ze środków programu jest budowa terminalu regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu. Dzięki niemu możliwy będzie odbiór drogą morską od 5 mld m3 gazu ziemnego rocznie, do nawet 7,5 mld m3. Ponadto, ze środków PO IiŚ wsparcie uzyskał projekt budowy 1 tys. km gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia, w ramach tzw. korytarza Północ–Południe, który pozwoli na odbiór gazu z terminalu LNG w Świnoujściu oraz na połączenie z systemami Niemiec, Czech oraz Słowacji. Także w obszarze sieci elektroenergetycznych udało się zrealizować ważne inwestycje. Kluczowa to połączenie Polska–Litwa, które połączy systemy energetyczne państw bałtyckich z systemem energetycznym Europy Zachodniej, przyczyniając się tym samym do budowy wspólnego rynku elektroenergetycznego UE.