Chevron walczy z Ekwadorem w sądzie

W sądzie federalnym w Nowym Jorku rozpoczyna się we wtorek proces, w którym koncern naftowy będzie starał się zapobiec, by wieśniacy i ich adwokat po Harwardzie Steven Donziger nie mogli wykorzystywać amerykańskich sądów do zmuszenia go do podporządkowania się wyrokowi z Ekwadoru. Sukces w tej batalii w USA ułatwiłby Chevronowi obronę w innych krajach, w których mecenas Donziger i jego klienci mogliby dochodzić swych racji.

- Uważamy, że każdy wymiar sprawiedliwości, stosujący się do rządów parwa uzna tamten wyrok za bezprawny i nie do wykonania, bo jest owocem oszustwa — oświadczył rzecznik koncernu Morgan Crinklaw.

Donziger i jego klienci twierdzą, że nie zrobili nic karygodnego w uzyskaniu tamtego orzeczenia i zarzucają stronnicze nastawienie do nich sędziemu rejonowemu Lewisowi Kaplanowi. — Twierdzenia Chevronu są całkowicie bezpodstawne — stwierdził Chris Gowen, rzecznik Donzigera i Ekwadorczyków.

Obecna rozprawa jest najnowszym rozdziałem w sporze o skażenie środowiska w latach 1964-92 na złożu w północno-wschodnim Ekwadorze, eksploatowanym przez Texaco, który został w 2001 r. kupiony przez Chevrona. Koncern twierdzi, że Texaco oczyścił tę część zanieczyszczeń, które spowodował, przed przekazaniem złoża państwowemu Petroecuador. Jednak w 2011 r. sąd ekwadorski zasądził 18 mld dolarów mieszkańcom wioski Lago Agrio, która ucierpiała z powodu skażeń. Następnie sąd podwyższył tę sumę do 19 mld wliczając koszty postępowania.

Donzigerowi i jego klientom nie udało się odebrać zasądzonej kwoty, bo Chevron wycofał się z tego kraju. W 2011 r. koncern uzyskał od sędziego Kaplana w Nowym Jorku werdykt blokujący wykonanie wcześniejszego orzeczenia gdziekolwiek poza Ekwadorem. Amerykański sąd apelacyjny II instancji uchylił to orzeczenie.

Było oszustwo czy nie

W obecnym procesie Chevron oskarda Donzigera o naruszenie ustawy o skorumpowanych organizacjach pod wpływem nieuczciwej spekulacji (Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act) i twierdzi, że on i wieśniacy dopuścili się oszustwa.

Głównym dowodem Chevronu jest zeznanie pod przysięgą byłego sędziego ekwadorskiego Alberto Guerry, że często pisał opinie dla sędziego Nicolasa Zambrano, który przyznał wiosce odszkodowanie. Guerra zeznał, że mec. Donziger i inny prawnik obiecali zapłacić sędziemu Zambrano 500 tys. dolarów z przyznanej sumy odszkodowania, jeśli będą mogli wpisać tę sumę w swe koszty. Guerra zeznał również, że Zambrano obiecał podzielić się tą łapówką.

Prawnik Chevronu, Ted Boutrous oświadczył, że postępowanie w Ekwadorze było „jednym z najbardziej skandalicznych oszustw w postępowaniu spornym w historii".

Donziger i wieśniacy twierdzą, że Guerra nie jest wiarygodny, bo Chevron zapłacił mu za takie zeznanie. Donziger zaprzecza ponadto, że jest autorem orzeczenia z Ekwadoru.

- Całkowicie i stanowczo zaprzeczamy twierdzeniom Chevronu -- oświadczył prasie rzecznik Gowen. — Steven Donziger nie był „murzynem" w napisaniu tego orzeczenia, Steven Donziger nie przekupił sędziego.

W styczniu Chevron ogłosił, że przeniósł rodzinę Guerry, aby chronić ją i zapłacił mu 38 tys. dolarów kosztów złożenia zeznań. Koncern potwierdził też, że zgodził się płacić rodzinie b. sędziego 10 tys. dolarów miesięcznie na utrzymanie i 2 tys. dolarów za mieszkanie.