Czysta znów na minusie

O 17,6 proc., do 206,2 mln euro, zwiększyły się w ubiegłym roku przychody Stock Spirits w Polsce. Grupa, do której należą takie marki jak Żołądkowa Gorzka czy Czysta de Luxe, podała wczoraj także, że w 2013 r. miała rekordowe udziały w naszym rynku wódki – wyniosły one 37,6 proc.

Stockowi udało się osiągnąć tak dobre wyniki, mimo że w 2013 r. Polacy kupili około 4 proc. mniej wódki niż rok wcześniej. Firma przyznaje, że jej sprzedaż w ubiegłym roku napędziły m.in. zwiększone zakupy pod koniec roku.

Dystrybutorzy robili zapasy wódki przed podwyżką akcyzy na mocne alkohole, która weszła w życie 1 stycznia 2014 r. Tylko z tego powodu wielkość sprzedaży Stock Spirits urosła o 6 proc., a jej EBITDA, czyli zysk operacyjny plus amortyzacja, zwiększyła się o 5 mln euro.

Ceny ?pójdą w górę

Grudniowy szturm na zakłady sprawił, że na początku tego roku spadła znacznie produkcja czystej w Polsce. W styczniu i lutym była o prawie 36 proc. niższa niż rok wcześniej. Tylko w styczniu zmalała o ok. 50 proc. – podaje GUS.

– Tegoroczna produkcja w większości destylarni ruszyła po raz pierwszy dopiero kilka dni temu – zwraca uwagę Agata Andrzejczak, ekspert firmy badawczej International Wine & Spirit Research (IWSR).

38 procent niemal tyle wyniosły ilościowe udziały Stock Spirits w polskim rynku wódki w 2013 r.

Dodaje, że na dane o tym, na ile podwyżka akcyzy przełoży się na wzrost cen wódki, a następnie na jej sprzedaż, trzeba poczekać do przełomu kwietnia i maja 2014 r.

Przemysław Vonau, dyrektor zarządzający w Roland Berger Strategy Consultants, uważa, że – biorąc pod uwagę dużą konkurencję na rynku –producenci nie wezmą na siebie podwyżki akcyzy i podniosą ceny.

– Będzie to widoczne z kwartalnym poślizgiem, gdy dystrybutorzy wyprzedadzą zapasy produktów obłożone niższą akcyzą – mówi Przemysław Vonau.

Branża nie wyklucza, że przeciętna butelka wódki zdrożeje w tym roku o blisko 2 zł, a sprzedaż spadnie o niemal jedną dziesiątą. Słabsze niż rok temu były już styczeń i luty. Sprzedaż spadała, mimo że podwyżki cen nie były wówczas powszechne.

– Dane sprzedażowe z pierwszego kwartału nie będą reprezentatywne, ponieważ w ubiegłym roku święta wielkanocne, czyli okres większej sprzedaży, wypadały w marcu, podczas gdy w tym roku są miesiąc później. Jednak nawet biorąc poprawkę, że w kwietniu rynek odrobi nieco straty, dostrzegalny jest już trend spadkowy – przyznaje Krzysztof Kouyoumdjian, rzecznik firmy CEDC, wicelidera polskiego rynku wódki, producenta m.in. Żubrówki i Soplicy.

Wzrost akcyzy pogłębi jedynie problemy, z którymi producenci wódki w Polsce borykają się już od dłuższego czasu. Czysta traci udziały m.in. dlatego, że rośnie jej konkurencja, głównie ze strony whisky. Wprawdzie wydajemy na nią ok. 1 mld zł rocznie, czyli blisko dziesięć razy mniej niż na wódkę, ale jej sprzedaż rośnie nadal w szybkim tempie. Nie licząc dyskontów, w 2013 r. kupiliśmy jej o 9 proc. więcej niż rok wcześniej – podaje spółka Wyborowa za firmą badawczą Nielsen.

W porównaniu z wódką whisky jest także mniej wrażliwe na wzrost cen.

Innowacje ?na ratunek

Moda na szkocką czy amerykańską whisky sprawia, że także producenci wódki rozwijają ofertę tzw. brown spirits. Na przykład w 2013 r. Stock Spirits przejął w Polsce od CEDC dystrybucję produktów firmy Beam, w tym popularnego u nas burbona Jim Beam.

Agata Andrzejczak nie wyklucza, iż trudna sytuacja na rynku wódki sprawi, że jej producenci będą jeszcze bardziej kreatywni i innowacyjni niż do tej pory.

– Branża już od jakiegoś czasu ratuje się, wprowadzając produkty o niższej zawartości alkoholu czy w mniejszych butelkach – mówi ekspertka IWSR.