Reklama
Rozwiń

Spada sprzedaż jednorazowych e-papierosów. To wyprzedzający efekt podwyżki akcyzy

Są już pierwsze efekty reformy akcyzowej Ministerstwa Finansów. Wzrost opodatkowania jednorazowych e-papierosów nastąpi 1 lipca, ale ich sprzedaż już teraz notuje 20-procentowy spadek w I kwartale br., a producenci stopniowo wycofują je ze sprzedaży.

Publikacja: 16.05.2025 21:10

Spada sprzedaż jednorazowych e-papierosów. To wyprzedzający efekt podwyżki akcyzy

Foto: Adobe Stock

Jesienią ub.r. rząd wypowiedział wojnę palaczom, używając do tego przede wszystkim broni fiskalnej. Akcyza na wyroby tytoniowe (papierosy, tytoń do palenia i tytoń podgrzewany) została podniesiona bardziej, niż tego wymagał wcześniej ustalony ustawowy schemat (zwany „akcyzową mapą drogową”). Najbardziej spektakularny efekt nastąpił na rynku jednorazowych e-papierosów. Nowe stawki akcyzy na takie produkty wynoszą 40 zł i obejmują płyny wykorzystywane w jednorazowych e-papierosach. Może to spowodować wzrost ceny takich wyrobów nawet o kilkadziesiąt procent.

Choć podwyżka stawki zacznie obowiązywać dopiero od 1 lipca, jej efekty są już widoczne. Otóż producenci stopniowo wycofują te produkty ze sprzedaży. Według danych z monitoringu rynku branży tytoniowej, do których dotarła „Rzeczpospolita”, w pierwszym kwartale 2025 r. sprzedaż jednorazowych e-papierosów spadła w porównaniu do I kw. 2024 r. aż o 22 proc. O ile przez pierwsze trzy miesiące ubiegłego roku sprzedano ich 12,72 mln, to od stycznia do marca 2025 r. ta sprzedaż zmniejszyła się do 9,89 mln sztuk. Tymczasem w rekordowym 2023 roku średnia kwartalna sprzedaż jednorazowych e-papierosów sięgała blisko 25 mln szt.

Czytaj więcej

Kolejne ograniczenia dla palaczy w Polsce. Andrzej Duda podpisał ustawę

Skarbówka wzięła się za kontrole e-papierosów

Pewną rolę w ograniczeniu sprzedaży elektronicznych jednorazówek mogła mieć także działalność kontrolna Krajowej Administracji Skarbowej w ostatnich miesiącach. Polegała ona zarówno na zwalczaniu szarej strefy, jak i na nasilonych kontrolach przedsiębiorców działających legalnie. Na przykład w lutym 2025 r. funkcjonariusze Podkarpackiego Urzędu Celno-Skarbowego przejęli 3 tys. e-papierosów jednorazowych o pojemności 10 ml, które nie posiadały wymaganych znaków akcyzy, a ponadto przekraczały dopuszczalną przez prawo pojemność (2 ml). Bez tych działań produkty te prawdopodobnie nadal byłyby dostępne na rynku bez większych przeszkód.

Z kolei nasilone kontrole u przedsiębiorców stosujących się do reguł akcyzowych odbiły się na terminowości dostaw gotowych produktów do sklepów. To też mogło się przyczynić do zmniejszenia wolumenu sprzedaży. Efekt redukcji sprzedaży e-papierosów został zatem osiągnięty bez administracyjnych zakazów sprzedaży. Z takim zamiarem nosiło się Ministerstwo Zdrowia, ale ostatecznie nie zrealizowało tych zamiarów.

Komisja Europejska wyraziła zgodę na te przepisy, a środowiska medyczne apelują o ich wdrożenie przed wakacjami, kiedy ryzyko inicjacji nikotynowej wśród młodzieży jest największe. Jednak nowe regulacje nadal nie obejmują pełnego zakazu sprzedaży e-papierosów, który MZ zapowiadało już od lutego 2024 r.

Z ekonomicznego punktu widzenia, 40-złotowa akcyza może podwyższyć cenę jednostkową jednorazowego e-papierosa z około 20 zł do blisko 50 zł. Mogłaby to być skuteczna tama dla ich popularności w młodym pokoleniu, z reguły niedysponującym znacznymi pieniędzmi. Tymczasem raport Polskiego Towarzystwa Postępów Medycyny „Medycyna XXI” wskazuje, że aż 63 proc. młodych osób korzystających z wyrobów zawierających nikotynę sięga właśnie po e-papierosy. Tradycyjne wyroby tytoniowe wybiera jedynie 33 proc. nastolatków.

Czytaj więcej

Minister Leszczyna: zakaz sprzedaży e-papierosów małoletnim na wiosnę

Polityka fiskalna, skutki zdrowotne

Czy zatem już dziś można ocenić, że zaostrzona polityka akcyzowa wobec e-papierosów jednorazowych przyniosła pozytywne skutki? Jak zauważa Przemysław Ruchlicki, zastępca dyrektora Biura Polityki Gospodarczej w Krajowej Izbie Gospodarczej, można to oceniać z punktu widzenia zdrowotnego, ale też skutków dla biznesu.

Jego zdaniem, niewątpliwie nowe przepisy istotnie zmniejszą skłonność do korzystania z jednorazowych e-papierosów o tysiącach kolorów, kształtów i aromatów.

Jeżeli takie jednorazowe waporyzatory znikną z rynku, trudniej będzie też o sprzedaż analogicznych wyrobów, które obecnie są sprawozdanie do Polski i sprzedawane, mimo że nie spełniają wymagań krajowych przepisów – tłumaczy Przemysław Ruchlicki.

Podkreśla jednak, że cały proces legislacyjny związany z podwyżkami akcyzy przeprowadzono zaledwie w ciągu kilku miesięcy, a rząd nie zwrócił większej uwagi na ostrzeżenia branży przed rozwojem szarej strefy. Przemysław Ruchlicki wskazuje, że taki sposób prac nad ustawami podważa zaufanie przedsiębiorców do państwa.

- Mapa akcyzowa została złamana. Argumentem było zwiększenie dostępności ekonomicznej papierosów, bo za najniższe wynagrodzenie można dziś kupić więcej paczek niż dwa lata temu. Resort finansów przerzucił w ten sposób odpowiedzialność na przedsiębiorców – konkluduje ekspert KIG.

Czytaj więcej

Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów. Palący problem nastolatków

Jesienią ub.r. rząd wypowiedział wojnę palaczom, używając do tego przede wszystkim broni fiskalnej. Akcyza na wyroby tytoniowe (papierosy, tytoń do palenia i tytoń podgrzewany) została podniesiona bardziej, niż tego wymagał wcześniej ustalony ustawowy schemat (zwany „akcyzową mapą drogową”). Najbardziej spektakularny efekt nastąpił na rynku jednorazowych e-papierosów. Nowe stawki akcyzy na takie produkty wynoszą 40 zł i obejmują płyny wykorzystywane w jednorazowych e-papierosach. Może to spowodować wzrost ceny takich wyrobów nawet o kilkadziesiąt procent.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo drogowe
Egzamin na prawo jazdy będzie trudniejszy? Jest stanowisko WORD Warszawa
Sądy i trybunały
Krystyna Pawłowicz przeniesiona w stan spoczynku. Uchwała TK
Prawnicy
Kto najlepiej uczy przyszłych prawników w Polsce? Ranking „Rzeczpospolitej”
W sądzie i w urzędzie
Dziedziczenie nieruchomości: prostsze formalności dla nowych właścicieli
W sądzie i w urzędzie
Od 1 lipca nowości w aplikacji mObywatel. Oto, jakie usługi wprowadzono