Zielone potrzeby mogą być motorem innowacji

We współczesnym biznesie innowacyjność jest fundamentem budowania przewagi rynkowej. Jednym z jej katalizatorów może być transformacja ESG. Motywuje ona do eksplorowania kolejnych obszarów. Z raportu Ayming wynika, że znaczący odsetek firm, które wdrożyły raportowanie ESG zgodne z CSRD, potwierdza, iż otworzyło im to drzwi do rozwoju.

Pozytywny wpływ

Aż 93 proc. firm wskazuje na nowe obszary innowacji, takie jak rozwój zrównoważonych produktów i usług. Z kolei 78 proc. wskazuje na innowacje wynikające z optymalizacji istniejących procesów operacyjnych, a 73 proc. na ułatwienie dostępu do finansowania inwestycji. Wdrożenie ESG ma też pozytywny wpływ na zaangażowanie pracowników i wzrost ich motywacji do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań oraz na przyspieszenie cyfryzacji.

Eksperci wskazują kilka trendów, z których wprost wynika długofalowy wpływ transformacji ESG na innowacje. Pierwszym jest dekarbonizacja.

– Mierząc się z wyzwaniami dekarbonizacji, otwarcie musimy przyznać: dziś nie znamy jeszcze wszystkich technologii, które ostatecznie pozwolą nam osiągnąć cele neutralności emisyjnej. Oznacza to, że właśnie presja regulacyjna, oczekiwania społeczne i odpowiedzialność wobec klimatu – wpisane w ramy ESG – są katalizatorem poszukiwania przełomowych rozwiązań – mówi Justyna Wysocka-Golec, partnerka w KPMG w Polsce.

Start-upy są zwinne, potrafią błyskawicznie testować pomysły, korygować modele biznesowe i szukać niszowych, ale potencjalnie przełomowych technologii. Towarzyszą im wyspecjalizowane fundusze venture capital, które mają unikalne kompetencje w wyszukiwaniu najlepszych idei, testowaniu, inkubowaniu ich i wspieraniu na najtrudniejszych, początkowych etapach.

– Rola dużych organizacji jest inna, ale równie istotna. To one mogą skalować sprawdzone rozwiązania, integrować je w globalnych łańcuchach wartości i przenosić na rynki masowe. W ten sposób powstaje naturalny ekosystem: start-upy generują pomysły i pierwsze prototypy, sektor VC dostarcza finansowanie i know-how, a korporacje zapewniają skalę i wdrożenie – wylicza przedstawicielka KPMG. Dodaje, że dlatego właśnie ESG można traktować nie tylko jako obowiązek raportowy czy zestaw regulacji, ale przede wszystkim jako inspirację, czy wręcz obowiązek szukania innowacji. Jeśli szukamy technologii, które uratują planetę – właśnie tu, w start-upowym ekosystemie, być może także w Polsce – one się właśnie rodzą.

Ważną rolę w obszarze innowacji odgrywają technologie oparte na AI – również w kontekście ESG. Z badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Nature” wynika, iż AI może zredukować nawet 10 proc. globalnych emisji CO2. Co ważne, szacowane redukcje emisji przewyższą wzrosty wynikające z globalnego zużycia energii przez sztuczną inteligencję.

Zielone aspekty zmian

Kluczowym aspektem strategii zrównoważonego rozwoju jest też kwestia dostępności wody i zarządzanie jej zasobami. W Polsce wskaźnik dostępności zasobów wodnych na jednego mieszkańca według Eurostatu wynosi około 1600 m sześc./r., podczas gdy w większości krajów UE jest to około 5000 m sześc./r. Niższe wartości notowane są już tylko na Cyprze i Malcie, a przecież niedobory wody oraz susze hydrologiczne niosą ze sobą coraz poważniejsze konsekwencje dla ciągłości biznesowej przedsiębiorstw.

– Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, takich jak inteligentne liczniki wody, które pomagają monitorować jej zużycie i identyfikować np. nieszczelności instalacji oraz zwiększanie udziału zamkniętych obiegów wodnych, jest kluczowe dla poprawy efektywności wodnej – potwierdza Michał Sikora, menedżer z EY. Wskazuje, że przykładem może być firma Coca-Cola, która w Polsce zainwestowała 100 mln zł w technologie umożliwiające recykling wody w swoich zakładach produkcyjnych, co pozwala na zmniejszenie zużycia wody o 30 proc. w ciągu ostatnich pięciu lat.

Tegoroczne badanie Allianz Trade potwierdziło, że firmy zmieniają swoje priorytety w zależności od presji geopolitycznej, jaką odczuwają. Ale aż w 84 proc. firm kierownictwo wyższego szczebla deklaruje aktywne zaangażowanie w kwestie ESG – w porównaniu z 77 proc. w 2024 r. Największy wzrost odnotowano w Niemczech (+14 pkt proc.), Polsce (+13 pkt proc.) i we Włoszech (+12 pkt proc.).

Głównym priorytetem przedsiębiorstw jest obecnie rozwój zrównoważonych i innowacyjnych produktów. Na ten cel najczęściej wskazują firmy w Polsce (29 proc. ankietowanych), we Francji i w Wielkiej Brytanii (po 27 proc.) oraz we Włoszech (26 proc.). Zwiększenie odporności łańcucha dostaw jest drugim w kolejności najczęściej deklarowanym priorytetem. Z kolei inwestycje i innowacje w zakresie zielonych technologii zajęły trzecie miejsce. Najmocniejszy nacisk na ten obszar kładą Chiny, Wielka Brytania i USA (po 27 proc.). Jest on również priorytetowo traktowany przez firmy w Polsce (26 proc. wskazań), Włoszech i Niemczech (po 25 proc.).