NBP będzie nadzorował zmiany opłat kartowych

Jakie były główne powody, dla których nie wszyscy zgodzili się na złożenie deklaracji dotyczących obniżenia opłat kartowych?

Misja NBP szukania kompromisu rynkowego zakończyła się, ponieważ nasza propozycja nie spotkała się z akceptacją wszystkich stron, w tym kwalifikowanej większości wydawców kart płatniczych i agentów rozliczeniowych, dla których przyjęto kryterium 90 proc. udziału w rynku kartowym. Dostaliśmy od tych podmiotów pisma o nieprzystępowaniu do zaproponowanej formy kompromisu rynkowego poprzez złożenie jednostronnych deklaracji. Część z nich podała, jako uzasadnienie, m.in. argumenty natury biznesowej, związane z brakiem akceptacji proponowanego przez NBP zakazu podwyżek opłat od posiadaczy kart debetowych wskutek mniejszych przychodów z tytułu opłaty interchange, z czym wcześniej reprezentanci banków, uczestniczący w Zespole Roboczym ds. Opłaty Interchange się zgadzali. Równocześnie zostały podniesione przez część podmiotów pewne wątpliwości natury prawnej, wskazujące, że może istnieć ryzyko uznania tego typu formy kompromisu za porozumienie o charakterze zmowy cenowej.

Nie udało się osiągnąć porozumienia w sprawie programu obniżek interchange i teraz pozostała już tylko droga ustawowa. Czy to oznacza, że teraz sprawę uregulowania opłat kartowych przejmuje Ministerstwo Finansów?

W tamtym tygodniu pojawiły się trzy projekty ustaw regulujących tą kwestię, zgłoszone przez kluby poselskie: PSL, PiS i Solidarnej Polski. Wydaje się, że to, czy procedura legislacyjna zostanie ostatecznie zainicjowana przez posłów czy przez rząd dopiero zostanie rozstrzygnięte. NBP będzie popierać te projekty, które będą najbliższe proponowanemu przez nas programowi redukcji opłat kartowych. Chodzi o to, żeby zmiany regulacyjne nie stwarzały ryzyka dla funkcjonowania rynku np. w przypadku jednorazowych obniżek opłat do poziomów, które nie rekompensowałyby ponoszonych kosztów, co mogłoby mieć negatywne skutki dla posiadaczy kart płatniczych.

Czy to oznacza koniec roli NBP w temacie opłat kartowych czy będą konsultacje w tej prawie w trakcie tworzenia projektu ustawy?

W każdym przypadku tworzenia przepisów, które dotykają obszaru działalności NBP , standardowo są one z nami konsultowane, więc tak będzie zapewne również i w tym przypadku. Natomiast rola NBP jako pośrednika, który chciał rozwiązania narastającego od lat problemu drogą kompromisu rynkowego, definitywnie się skończyła w związku z tym, że nie udało się osiągnąć akceptowanego przez wszystkich porozumienia rynkowego. Choć są i pozytywne strony tego procesu, bo po raz pierwszy od bardzo wielu lat udało się stworzyć „okrągły stół", przy którym mogły usiąść skonfliktowane strony: akceptanci i banki wydawcy kart płatniczych oraz organizacje płatnicze, które jeżeli spotykały się dotychczas, to głównie na sali sądowej. Znaleźliśmy pewną formułę kompromisu, który mógł być osiągnięty, ale głównie wskutek oporu i negatywnej opinii ze strony jednego podmiotu, organizacji płatniczej MasterCard, nie został on wprowadzony w życie. Pozostałe strony pozytywnie podeszły do naszej propozycji, choć nie wszystkim odpowiadała jej formuła prawna.

Druga korzyść to podjęte już decyzja w sprawie obniżek interchange, MasterCard obniży większość stawek od początku 2013 roku, zaś Visa od listopada tego roku zmniejszy prowizje dla opłat publiczno-prawnych, a ponadto liczymy, że w ślad za swoją deklaracją również obniży pozostałe stawki opłat, niezależnie od regulacji prawnych. Tym samym można uznać, że pewien sukces całego przedsięwzięcia został jednak osiągnięty.

Czy regulacje ustawowe powinny dotyczyć tylko interchange czy także innych stawek, które składają się na opłatę, jaką ponosi akceptant, tak aby rynek płatności bezgotówkowych mógł się rozwijać?

Zaproponowany przez nas program obejmował nie tylko opłaty interchange, ale także inne opłaty związane z rynkiem kartowym, jedynie z pominięciem opłaty za dzierżawę terminala. W opłacie, jaką ponosi akceptant za realizację transakcji, opłata interchange ma największy udział, ale są też dwa inne elementy. Pierwszy to dodatkowa opłata na rzecz organizacji płatniczych oraz marża agenta rozliczeniowego, ale o ile ta druga jest poddana mechanizmom rynkowym, to pierwsza z nich jest narzucana przez organizacje płatnicze i pozostawienie jej poza regulacjami mogłoby się skończyć tym, że opłata interchange by spadła, ale mogłyby wzrosnąć inne opłaty i tym samym opłata, jaka ponosi akceptant, niewiele by się zmniejszyła. Poza tym w proponowanym przez nas programie redukcji opłat było zobowiązanie banków, aby nie przenosiły spadku swoich dochodów z tytułu obniżek opłat interchange na podwyżkę opłat od kart od ich posiadaczy, a w przypadku regulacji trudno będzie zapewne o taki skuteczny zapis w ustawie. Regulacja może skutecznie rozwiązać kwestię wysokich stawek opłat interchange, gdyż na tzw. rynku aquiringowym występuje zniekształcona konkurencja, wynikająca z praktycznego istnienia duopolu na tym rynku, ale jej możliwości skutecznego zadziałania w obszarach poddanych w pełni regułom rynkowym mogą być mniejsze niż w przypadku proponowanego przez NBP porozumienia.

Ubezpieczenia Banki

Jakie były główne powody, dla których nie wszyscy zgodzili się na złożenie deklaracji dotyczących obniżenia opłat kartowych?