Ujawniono raport NBP: bank centralny nie docenia uporczywości inflacji

Narodowy Bank Polski opublikował w poniedziałek „Raport o inflacji”, który zawiera m.in. szczegółowe omówienie tzw. projekcji inflacji i PKB, czyli prognoz Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych NBP, sporządzonych przy założeniu stabilności stóp procentowych. Zarys tych prognoz znalazł się w komunikacie Rady Polityki Pieniężnej po posiedzeniu z minioną środę. RPP postanowiła wtedy utrzymać stopę referencyjną NBP na poziomie 6,75 proc.

Ścieżka centralna projekcji, tzn. środek przedziału, w którym inflacja znajdzie się z 50-proc. prawdopodobieństwem, sugeruje, że wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI) w tym roku będzie rósł średnio w tempie 14,5 proc., a w kolejnych trzech latach w tempie – odpowiednio – 13,1 proc., 5,9 proc. i 3,5 proc. To oznacza, że inflacja będzie stopniowo hamowała, ale nawet w ostatnim kwartale 2025 r. nie wróci do celu NBP, tj. 2,5 proc., a tylko do przedziału dopuszczalnych odchyleń od tego celu (1,5-3,5 proc.). Przy tym, prawdopodobieństwo, że inflacja rzeczywiście znajdzie się w tym przedziale, NBP ocenia na zaledwie 28 proc.

Czytaj więcej

Finanse

Glapiński: Dzisiejsze stopy wystarczą, żeby sprowadzić inflację do celu

Rada Polityki Pieniężnej nie zakończyła cyklu podwyżek stóp procentowych tylko go przerwała. Ale kolejne podwyżki są mało prawdopodobne – sugerował w czwartek prezes NBP Adam Glapiński, uzasadniając środową decyzję RPP.

Projekcja została oparta na założeniu, że z początkiem 2023 r. rząd wycofa tzw. tarczę antyinflacyjną w części dotyczącej cen energii i paliw, ale pozostawi ją w obecnym kształcie w odniesieniu do cen żywności. Jednocześnie, bazując na zapowiedziach rządu, analitycy z NBP przyjęli, że wpływ wycofania tarczy na inflację będzie łagodzony innymi metodami, ale nie będą one w 100-proc. skuteczne.

Z projekcji wynika, że w IV kwartale 2023 r. inflacja zejdzie poniżej 10 proc. Ma wtedy wynosić średnio 8 proc. Będzie to jednak w dużej mierze efekt wyhamowania wzrostu cen energii (w tym paliw) i żywności, przede wszystkim za sprawą wysokiej bazy odniesienia sprzed roku. W tym samym czasie tzw. inflacja bazowa, która nie obejmuje cen energii i żywności, przekroczy inflację ogółem. Ten stan rzeczy będzie się utrzymywał do końca horyzontu projekcji, czyli do końca 2025 r., choć inflacja bazowa też będzie, w ocenie analityków z NBP, stopniowo opadała.

Jak tłumaczył na prezentacji projekcji Jacek Kotłowski, zastępca dyrektora DAiBE, inflacja bazowa nie jest dzisiaj tożsama z inflacją popytową. Firmy podnoszą ceny swoich towarów i usług w reakcji na wzrost kosztów energii. W rezultacie nawet inflacja bazowa jest pod wpływem szoku surowcowego, na co polityka pieniężna nie ma dużego wpływu.

Z wyliczeń ekonomistów NBP wynika, że inflacja w Polsce w około 60 proc. wynika z szoków zewnętrznych, takich jak skok cen surowców energetycznych, zakłócenia w łańcuchach dostaw, zmiana kursu złotego oraz mocne odbicie globalnego popytu po pandemii. - Inflacja jest pod wpływem szoków zewnętrznych. Jeśli one będą wygasały, to krok po kroku inflacja będzie się obniżała – przekonywał Kotłowski.

Tę tezę wspierają ankietowe badania NBP wśród firm, z których wynika, że niespełna 9 proc. firm wskazuje wzrost kosztów pracy jako główny czynnik popychający je do podnoszenia cen produkcji. Na zmiany popytu wskazuje zaledwie 2 proc. firm. Zdecydowana większość tłumaczy podwyżki cen swoich produktów wzrostem kosztów surowców energetycznych, materiałów i komponentów oraz energii elektrycznej.

To właśnie wygasanie początkowych szoków ma być głównym czynnikiem, który będzie sprowadzał inflację do celu NBP. Na to nałożą się dodatkowe siły. Ekonomiści z NBP uważają, że do końca 2025 r. w Polsce utrzymywała będzie się ujemna luka popytowa, co oznacza, że popyt będzie słabszy niż możliwości wytwórcze gospodarki. „Taki kształt luki popytowej oznacza, że czynniki popytowe, które obecnie oddziałują w kierunku wyższej inflacji CPI, w dalszym horyzoncie będą przyczyniać się do jej spadku” – czytamy w „Raporcie o inflacji”.

Czytaj więcej

Banki

Jakub Borowski: Ustawa o NBP wymaga zmian

Klincz komunikacyjny w Radzie Polityki Pieniężnej jest przesłanką do zmiany ustawy o NBP – uważa dr Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska, były kandydat do RPP.