Fundusze private equity rozwiązaniem dla sektora bankowego

Rz:Czy w polskim sektorze bankowym powinno dojść do zmniejszenia udziału inwestorów zagranicznych w związku z kłopotami europejskich banków, które są spółkami matkami polskich instytucji?

Mariusz grendowicz: Wszystko wskazuje na to, że sytuacja zarówno europejskiego, jak i amerykańskiego sektora bankowego w najbliższych latach będzie nadal pełna wyzwań.

Przynależność do europejskich grup bankowych nie będzie zatem w tym czasie czynnikiem stabilizującym. W efekcie podobnie jak w latach 2008 i 2009 możemy mieć sytuację, w której polskie banki o wysokim współczynniku wypłacalności oraz doskonałej płynności ograniczą działalność kredytową wskutek wyzwań stojących przed ich inwestorami zagranicznymi.

W najbliższych miesiącach banki europejskie będą zobowiązane podwyższyć poziom współczynnika wypłacalności. Mogą jednak napotkać problemy z pozyskaniem kapitałów z rynku i bardzo realna stanie się wtedy opcja dokapitalizowania ze źródeł publicznych. Ta jednak obwarowana będzie szeregiem ograniczeń, w tym dotyczących zarobków menedżerów, dlatego większość banków zrobi wszystko, by uniknąć pomocy publicznej. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że będą poszukiwać alternatywnych scenariuszy dojścia do wymaganego współczynnika wypłacalności, na przykład przez obniżanie aktywów ważonych ryzykiem, czyli ograniczanie akcji kredytowej.

W ramach postępującej centralizacji dużych grup bankowych negatywnym efektem może być także przeniesienie rozwoju produktowego i innowacyjności za granicę. Dlatego jeśli okoliczności pozwolą na przywrócenie decyzyjności na szczebel krajowy, na pewno będzie to z korzyścią dla polskiego sektora bankowego.

Jakie są realne możliwości, żeby decyzje dotyczące polskich banków zapadały w kraju? Zwiększenie udziału polskich inwestorów?

Nie jestem zwolennikiem rozwiązań nacjonalizacyjnych ani pseudonacjonalizacyjnych, a wręcz twierdzę, że w świecie, w którym wszystkie kraje walczą o zwiększenie napływu inwestycji bezpośrednich, absurdalne byłoby wykupywanie udziałów od dużych inwestorów zagranicznych z niewielkich zasobów kapitałów krajowych.

Jakie jest więc racjonalne i realne rozwiązanie?

Alternatywą mogłoby być wejście zupełnie innej grupy inwestorów, a mianowicie funduszy private equity, które, jak pokazały przykłady Japonii i Korei, ale też innych krajów, aktywnie i z dużym sukcesem uczestniczyły w przekształceniach własnościowych w sektorach bankowych.

Jednak do tej pory nadzór finansowy niechętnie patrzył na tę grupę inwestorów. Czy obecna sytuacja może zmienić to nastawienie?

Do tej pory, słusznie zresztą, nadzór stał na stanowisku, że inwestor portfelowy w przeciwieństwie do inwestora strategicznego nie daje gwarancji stabilnego zarządzania bankami. Jednak dziś można się pokusić o stwierdzenie – przynajmniej w odniesieniu do amerykańskich i europejskich grup bankowych – że jest odwrotnie.