W grupie wykluczonych finansowo Polaków co czwarty (27 proc.) badany to osoba młoda, w wieku 18-34 lata, podczas gdy co piąty (21 proc.) jest na emeryturze. Częściej jest to kobieta (60 proc. przypadków) niż mężczyzna. 39 proc. wykluczonych ma stałą pracę, 19 proc. określa się jako bezrobotny, a 9 proc. jako uczeń lub student. Aż 85 proc. badanych deklaruje, że ma wykształcenie średnie lub wyższe – wynika z badań MasterCard.
Dochody to nie wszystko - problem wykluczenia finansowego dotyczy znacznej grupy społecznej, również osób, które są postrzegane jako dobrze „radzące sobie" w społeczeństwie. Około 42 proc. twierdzi, że zarabia poniżej 2.500 zł, a 21 proc. deklaruje przychód w przedziale 2.500-5.000 zł lub więcej (pozostałe 37 proc. badanych nie podało zarobków). Tylko 14 proc. ankietowanych w badaniu Mastercard deklaruje, że korzysta z zasiłków lub innej formy wsparcia ze strony państwa.
Niższa jakość życia
Wykluczenie finansowe ma swoje negatywne konsekwencje, jeśli chodzi o nierówności społeczne. Aż 68 proc. ankietowanych przez Mastercard płaci czynsz gotówką, a 95 proc. opłaca tak inne bieżące rachunki. Konieczność używania gotówki sprawia, że osoby wykluczone finansowo są bardziej narażone na problemy w wyniku zgubienia lub kradzieży pieniędzy. Większe jest też ryzyko sporów, ponieważ transakcje gotówkowe nie zapewniają elektronicznego potwierdzenia lub dowodu zakupu. Gotówka nie umożliwia również dokonania przedpłaty lub wcześniejszego zlecenia płatności. W sytuacji, gdy osoby wykluczone finansowo muszą skorzystać z systemu bankowego, są zdani na pomoc bliskich lub znajomych, co uzależnia ich od innych.
Wśród wykluczonych finansowo jednocześnie rośnie wykorzystanie nowych technologii. Telefonu komórkowego używa już 68 proc. ankietowanych, a 39 proc. korzysta z laptopa. Mimo to 15 proc. z nich wciąż sygnalizuje, że nie ma dostępu do usług finansowych. - Wykluczenie finansowe ma duży wpływ na jakość życia Polaków, pozbawiając ich podstawowych korzyści, takich jak niezależność, bezpieczeństwo finansowe czy dostęp do globalnej gospodarki. Dlatego Mastercard aktywnie włącza się w rozwiązanie tego problemu, zwiększając dostęp do usług finansowych dzięki innowacjom. Coraz szybszy rozwój elektronicznych usług finansowych, połączony z otwartością Polaków na nowe technologie, otwiera nowe możliwości w tym zakresie – mówi Bartosz Ciołkowski, dyrektor generalny polskiego oddziału Mastercard Europe.
Brak wiedzy i zaufania do banków
Posiadanie dostępu do usług finansowych oraz korzystanie z nich jest według 67 proc. ankietowanych w badaniu Mastercard ważne, żeby uznać społeczeństwo za włączające, czyli dające równe szanse. Mimo to tylko 6 na 10 wykluczonych finansowo Polaków uważa, że nasz kraj zapewnia odpowiedni dostęp, a 4 czterech 10 – odpowiednie możliwości korzystania z usług finansowych. Badanie ujawnia, że główne powody nieposiadania w pełni funkcjonalnego rachunku bankowego lub niekorzystania z usług finansowych to brak wiedzy oraz brak zaufania do sektora bankowego. Niemal jedna trzecia (27 proc.) osób wykluczonych finansowo w ogóle nie chce mieć rachunku bankowego, co może wskazywać na brak wiedzy o potencjalnych korzyściach. Z kolei 16 proc. - najwięcej w Europie - nie chce powierzać bankom swoich pieniędzy, ponieważ im nie ufa.
