Co pacjent może zrobić dla pacjenta?

Bez zaangażowania chorego w proces leczenia nawet najskuteczniejsze terapie nie osiągną zamierzonego efektu.

Aktualizacja: 07.01.2019 16:38 Publikacja: 07.01.2019 16:38

Pacjent powinien wiedzieć o różnych metodach leczenia i mieć wpływ na wybór terapii

Pacjent powinien wiedzieć o różnych metodach leczenia i mieć wpływ na wybór terapii

Foto: Adobe Stock

Pacjent to nie tylko prawa, ale też obowiązki, zwłaszcza w sytuacji, gdy społeczeństwo się starzeje, a fundusze na ochronę zdrowia są ograniczone. O rosnącej roli edukacji zdrowotnej i budowania bezpośredniego zaangażowania pacjenta, również poprzez działalność w organizacjach pacjenckich i uczestnictwo w wydarzeniach kierowanych dla konkretnej grupy chorych, dyskutowali uczestnicy I Kongresu Pacjentów Kardiologicznych w Krakowie.

Nic o nas bez nas

Kongres Pacjentów Kardiologicznych zgromadził prawie 1500 pacjentów i seniorów. To największe wydarzenie dla osób cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe w Europie, stworzone przez pacjentów dla pacjentów we współpracy z wybitnymi profesorami i ekspertami ekonomicznymi.

– Nie można konstruować systemu ochrony zdrowia, nie pytając pacjentów, czego potrzebują, bo to pacjenci wiedzą sami najlepiej, jaki jest zakres ich potrzeb, jakie mają problemy. Pacjenci powinni być partnerami dla lekarzy w procesie leczenia – mówi Ewelina Zych-Myłek z komitetu organizacyjnego I KPK.

Głos pacjentów reprezentują organizacje pacjenckie, stanowiące swoisty pomost między lekarzem, służbą zdrowia a ministerstwem. – W jedności siła i nic o nas bez nas – mówi Agnieszka Wołczenko z Polskiej Unii Organizacji Pacjentów „Obywatele dla Zdrowia”. – Kiedy pacjenci mają formalną reprezentację, mogą brać czynny udział w procesach legislacyjnych, zwracać uwagę na problemy dotyczące pacjentów w życiu codziennym, takich jak dostęp do diagnostyki, specjalistów, komentować bieżącą sytuację w różnych rejonach Polski i oceniać, jak system ochrony zdrowia działa w praktyce. To samo dotyczy organizacji senioralnych – dodaje Wołczenko.

Ostatnie miesiące pokazują skuteczność działalności organizacji pacjentów na rzecz samych chorych w procesach decyzyjnych, m.in. tych dotyczących refundacji leków. W listopadzie 2018 r., po wielu miesiącach starań organizacji, Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się na wprowadzenie refundacji nowych leków na rodzinną hipercholesterolemię oraz finansowanie terapii dla wybranej grupy chorych. To pokazuje, że wpływ samych pacjentów na kreowanie polityki zdrowotnej jest możliwy.

Pacjenci o pieniądzach

– Rola organizacji pacjenckich powinna dotyczyć także kwestii wydatkowania funduszy na systemowe cele ochrony zdrowia, bo to inwestycja w nasze społeczeństwo – uważa prof. Paweł Buszman, prezes zarządu American Heart of Poland. – Czas najwyższy, aby pacjent i obywatel Polski był w centrum systemu ochrony zdrowia, a nie, jak do tej pory, na jego obrzeżu. Aby nasze składki, które wszyscy płacimy na opiekę zdrowotną, były wykorzystywane zgodnie z interesem pacjentów, a nie jedynie służby zdrowia. Obecnie najważniejsze są podnoszenie poziomu świadomości zdrowotnej i profilaktyka oraz edukacja, a także dobry, szybki i efektywny kontakt z pacjentem, również dzięki wykorzystaniu nowych technologii, takich jak telemedycyna pozwalająca na zdalną opiekę nad pacjentem i bieżące monitorowanie jego parametrów życiowych – dodaje prof. Buszman.

Wpływ na leczenie

Po ogromnej frekwencji na I KPK widać, że zbliżamy się do modeli skandynawskich i świadomego społeczeństwa, a co za tym idzie – świadomego wyboru metod leczenia również przez samych pacjentów. Obecnie jest wiele terapii i szeroka gama zabiegów. Jedne z nich są bardzo obciążające i ryzykowne, i to głównie one przedłużają życie. Inne są mniej inwazyjne i one poprawiają jakość życia, nie wpływając na jego wydłużenie. Powinniśmy dążyć do tego, aby jak najdłużej żyć, ale są różne sytuacje chorych i czasami pacjenci decydują się na rozległe zabiegi obarczone większym ryzykiem, a czasem wolą jednak te mniejsze, choćby z mniejszym prawdopodobieństwem przedłużenia życia – mówi prof. Dariusz Dudek, koordynator kampanii „Zastawka to życie”.

– Ważne, aby pacjent wraz z rodziną byli świadomi różnych dostępnych metod i mogli ocenić, które będą dla nich najlepsze. To pacjenci pokazują nam, kardiologom, kardiochirurgom, a także Ministerstwu Zdrowia, co tak naprawdę jest przyszłością medycyny – przyznaje prof. Dudek.

Siła przekonywania

– Od lat stawiamy na edukowanie poprzez pokazywanie dobrego przykładu w postaci ambasadora, czyli osoby, która sama sobą reprezentuje odpowiedni styl życia i prowadzi inspirującą działalność na rzecz zdrowia. Cały czas trzeba szukać nowych form zainteresowania edukacją. Ważne są tu kreatywność, innowacyjność. W przypadku seniorów ważne jest, aby wskazać kogoś jeszcze starszego, kto prowadzi aktywne życie – biega, organizuje wydarzenia, prowadzi atrakcyjną działalność czy spełnia się w swoich pasjach. – Jedna złotówka wydana na profilaktykę i edukację to 10 zł oszczędności na leczeniu – przekonuje Łukasz Salwarowski z Komitetu Organizacyjnego I KPK.

Finanse dla organizacji

Działalność organizacji pozarządowych musi wpisywać się w politykę naszego rządu i na tym opierają się proponowane przez nas zadania do realizacji – tłumaczy Lidia Ułanowska z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

– Jednym z nowszych dokumentów, na którym oprzemy konkursy, jest „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność”, która dotyczy sfery współpracy naszego ministerstwa z Ministerstwem Zdrowia oraz samorządami i organizacjami pozarządowymi. Fundusze są w gminach, powiatach, samorządach i województwach, a także w administracji rządowej, m.in. w MZ i MRPiPS. Kluczem do otrzymania finansowania jest silna triada starających się o nie partnerów. Pierwszy powinien wiedzieć, gdzie szukać środków, drugi umieć dobrze dopasować planowane działania do założeń i wymagań projektu, a trzeci, jako lider, skutecznie je zrealizować.

Zdrowie jest zasobem i o ten zasób powinniśmy dbać. Patrzmy przez pryzmat tego, że żyjemy coraz dłużej i tak naprawdę działamy na rzecz swojej własnej przyszłości – podkreśla Ułanowska.

Pacjent to nie tylko prawa, ale też obowiązki, zwłaszcza w sytuacji, gdy społeczeństwo się starzeje, a fundusze na ochronę zdrowia są ograniczone. O rosnącej roli edukacji zdrowotnej i budowania bezpośredniego zaangażowania pacjenta, również poprzez działalność w organizacjach pacjenckich i uczestnictwo w wydarzeniach kierowanych dla konkretnej grupy chorych, dyskutowali uczestnicy I Kongresu Pacjentów Kardiologicznych w Krakowie.

Nic o nas bez nas

Pozostało 93% artykułu
Zdrowie
W Szwecji dziecko nie kupi kosmetyków przeciwzmarszczkowych
Zdrowie
Nerka genetycznie modyfikowanej świni w ciele człowieka. Udany przeszczep?
Zdrowie
Ptasia grypa zagrozi ludziom? Niepokojące sygnały z Ameryki Południowej
Zdrowie
Prof. Zbigniew Gaciong: Chcę ukończyć moje projekty
Zdrowie
Gwałtowny wzrost zachorowań na cholerę