Jakie prawa ma pacjent w szpitalu

Każdy z nas, podczas pobytu w szpitalu ma swoje prawa, które określa ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z dnia 31 marca 2009 r.).

Aktualizacja: 27.12.2018 10:49 Publikacja: 27.12.2018 10:22

Jakie prawa ma pacjent w szpitalu

Foto: 123RF

Możemy się leczyć w każdym szpitalu na terenie Polski, który ma podpisana umowę z NFZ. Nie istnieje pojęcie rejonizacji. Podstawą przyjęcia do szpitala jest skierowanie wystawione przez lekarza, nawet tego, który praktykuje wyłącznie prywatnie, nie mając umowy z funduszem. W przypadku planowego leczenia operacyjnego, wszystkie niezbędne badania diagnostyczne powinien wykonać szpital. Niestety, w praktyce dość często na barki chorych przerzuca się ten obowiązek. To rodzi wiele konfliktów, bo lekarz pierwszego kontaktu nie ma prawa tego zrobić. Podobnie jest z lekami i tzw. środkami pomocniczymi, do których zalicza się, np. pieluchomajtki. To szpital, a nie pacjent czy jego rodzina, powinien zapewnić choremu wszystko, co jest potrzebne do prawidłowego prowadzenia terapii.

Czytaj także: 15-latka może współżyć, ale nie pójdzie sama do ginekologa

Osoba ubezpieczona ma prawo do darmowego transportu sanitarnego (w tym lotniczego) tam i z powrotem, jeśli konieczne jest natychmiastowe podjęcie leczenia, przeniesienie chorego jest niezbędne dla utrzymania ciągłości terapii oraz wówczas, gdy, np. schorzenia narządu ruchu uniemożliwiają korzystanie z transportu publicznego.

ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE

Podczas pobytu w szpitalu powinniśmy być leczeni zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Wszystkie decyzje dotyczące postępowania diagnostycznego i leczniczego muszą być podejmowane bezstronnie i opierać się jedynie o kryteria medyczne. Jeżeli pacjent ma wątpliwości, czy pielęgniarka lub lekarz podjęli najlepszą dla niego decyzję, może domagać się zwołania konsylium lub wyrażenia opinii przez innego specjalistę. Personel może odmówić takich konsultacji, ale fakt ten musi być odnotowany w historii choroby.

W praktyce pacjenci nie korzystają z tego prawa. Przede wszystkim dlatego, iż nie wiedzą, że mogą. Równie często także ze strachu, że zostaną źle potraktowani, będą gorzej obsługiwani lub po prostu wypisani do domu.

PRAWO DO INFORMACJI

Podczas pobytu w szpitalu możesz pytać lekarza o swój stan zdrowia. Masz prawo wiedzieć, kto jest twoim lekarzem prowadzącym, i mieć możliwość wypytania go o wszystko, co cię niepokoi. To samo dotyczy osób, które ukończyły 16 lat. Informacje dotyczące stanu zdrowia, przewidywanego leczenia, celowości stosowania leków, wykonywania badań diagnostycznych i zabiegów oraz rokowań na przyszłość lekarz powinien przekazać prostym i zrozumiałym językiem. Chory decyduje, kto oprócz niego może uzyskać takie informacje. Może też zastrzec, że o jego stanie zdrowia nie wolno informować nawet najbliższej rodziny.

Prawo to wynika z konstytucyjnego prawa jednostki do stanowienia o sobie oraz do ochrony swej integralności.

Codzienność daleko odstaje od ustawowych zapisów. Lekarz zwykle rozmawia z chorym fachowym językiem, często używa łacińskich nazw chorób, które choremu niewiele mówią. A już na pewno nie ma co liczyć na szczegółowe wyjaśnienie, po co taki, a nie inny lek, po co badanie. Dlaczego nie pytamy? Zwykle dlatego, że lekarze niechętnie godzą się na takie rozmowy, a jeśli już do nich dochodzi, rozmowa odbywa się na korytarzu, w pośpiechu lub w obecności innych chorych. Jeżeli nie jesteśmy dostatecznie zdeterminowani, uzyskamy powierzchowną informację, która i tak niewiele wyjaśni.

ZACHOWANIE TAJEMNICY

Lekarze i pielęgniarki opiekujący się tobą w szpitalu muszą zachować w tajemnicy informacje związane z twoim stanem zdrowia. Na ujawnienie prawdy, musisz wyrazić zgodę. Zachowanie tajemnicy obowiązuje personel medyczny także po śmierci pacjenta.

Lekarz może być zwolniony z zachowania tajemnicy, jeżeli nie ujawnienie prawdy zagraża życiu chorego lub jest to niezbędne do prowadzenia leczenia przez inne osoby.

ZGODA NA BADANIA I ZABIEGI

Formalnie mówi się o zgodzie na udzielanie świadczeń medycznych. W praktyce zaś oznacza to, że każdy chory, jego opiekun lub pełnomocnik mają prawo do wyrażenia zgody lub odmowy przed przeprowadzeniem badania, zabiegu czy operacji. Przed podpisaniem stosownego dokumentu, każdy zainteresowany musi być poinformowany o celowości, zagrożeniach i skutkach działania medycznego. Zgoda musi być wyrażona w sposób nie budzący wątpliwości, że chory chce się poddać proponowanym przez lekarza procedurom medycznym. W przypadku operacji albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgoda musi mieć formę pisemną.

PRAWO DO INTYMNOŚCI

W czasie pobytu w szpitalu mamy prawo do poszanowania intymności i godności, zwłaszcza w czasie udzielania nam pomocy czy wykonywania zabiegów. Obecni mogą być nasi bliscy (jeżeli zgadzamy się na to) lub osoby uczestniczące w prowadzeniu procedury medycznej. Chory może zażądać wyproszenia z sali lub gabinetu innych osób, np. pielęgniarek, studentów medycyny itd.

Niestety, w polskich szpitalach prawo to jest nagminnie naruszane. Często pacjenci są badani w obecności innych chorych, wielu lekarzy będących na obchodzie lub licznej grupy studentów. Co więcej, nikomu nie przychodzi do głowy, aby zapytać pacjenta, czy to mu nie przeszkadza.

Prawo gwarantuje nam również godne warunki umierania. Ale i z tym bywa nie najlepiej. Chorzy dość często umierają bez zapewnienia im spokoju, kontaktu z bliskimi. Pacjent w stanie terminalnym ma prawo do zabiegów i leków łagodzących ból i inne cierpienia.

POSZANOWANIE ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINY

Przebywając w szpitalu każdy z nas ma prawo do kontaktu – osobistego, telefonicznego lub pisemnego – ze swoimi bliskimi. Ale może też odmówić kontaktu z rodziną.

OPIEKA DUSZPASTERSKA

W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia, szpital jest zobowiązany umożliwić pacjentowi kontakt z duchownym jego wyznania.

PRZECHOWYWANIE RZECZY WARTOŚCIOWYCH

Podczas pobytu w szpitalu masz prawo wszystkie wartościowe rzeczy przechowywać w depozycie. Nie ponosisz z tego powodu żadnych kosztów.

Wszystkie rzeczy oddawane do depozytu muszą być opisane, policzone i zapisane w księdze depozytów.

DOKUMENTACJA MEDYCZNA

Każdy ma prawo do wglądu w dokumentacje medyczną, która dotyczy jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń. Inne osoby nie maja takiego prawa. Szpital musi zapewnić ochronę danych zawartych w dokumentach. Po śmierci pacjenta, prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia.

MOŻESZ ZŁOŻYĆ SKARGĘ

Jeżeli uznasz, że twoje prawa zostały naruszone możesz złożyć skargę:

- do przełożonego osoby udzielającej świadczenia, a następnie do kierownictwa placówki

- do rzecznika odpowiedzialności zawodowej przy okręgowej izbie lekarskiej lub pielęgniarek i położnych

- do Narodowego Funduszu Zdrowia

- do Rzecznika Praw Pacjenta

- do Rzecznika Praw Obywatelskich

Możesz też skierować sprawę do sądu - jeżeli w szpitalu naruszono twoje dobro osobiste lub wyrządzono ci szkodę. Możesz też zawiadomić organy ścigania, jeśli podejrzewasz popełnienie przestępstwa.

Po wyczerpaniu postępowania przed polskimi organami wymiaru sprawiedliwości możesz wnieść skargę do Komitetu Praw Człowieka działającego we współpracy z ONZ lub Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Rady Europy.

* Na podstawie ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z dnia 31 marca 2009 r.) oraz Vademecum pacjenta opracowanego przez NFZ.

Autor: Anna Jarosz

Możemy się leczyć w każdym szpitalu na terenie Polski, który ma podpisana umowę z NFZ. Nie istnieje pojęcie rejonizacji. Podstawą przyjęcia do szpitala jest skierowanie wystawione przez lekarza, nawet tego, który praktykuje wyłącznie prywatnie, nie mając umowy z funduszem. W przypadku planowego leczenia operacyjnego, wszystkie niezbędne badania diagnostyczne powinien wykonać szpital. Niestety, w praktyce dość często na barki chorych przerzuca się ten obowiązek. To rodzi wiele konfliktów, bo lekarz pierwszego kontaktu nie ma prawa tego zrobić. Podobnie jest z lekami i tzw. środkami pomocniczymi, do których zalicza się, np. pieluchomajtki. To szpital, a nie pacjent czy jego rodzina, powinien zapewnić choremu wszystko, co jest potrzebne do prawidłowego prowadzenia terapii.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona