Inwestycje budowlane w samorządach poza zamówieniami publicznymi

Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Teraz nowelizacja czeka tylko na podpis prezydenta. Zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.

Nowela przede wszystkim wprowadza in-house, czyli tryb wewnętrznego zlecenia zadań z obszaru użyteczności publicznej. Oznacza to, że tak jak w zamówieniach publicznych, samorządy będą mogły zlecać zamówienia koncesyjne wydzielonym w tym celu spółkom celowym. Daje to spółkom komunalnym możliwość budowania i eksploatacji obiektów oraz świadczenia usług z obszaru użyteczności publicznej bez konieczności przeprowadzenia przetargu.

Eksperci nie spodziewają się, że samorządy będą często korzystać z takiej możliwości.

– Wprowadzenie in-house do trybu koncesyjnego na pewno poszerza kompetencje organizatorskie samorządów, ale raczej nie przewidujemy gwałtownych zmian inwestycyjnych – mówi Grzegorz Kubalski, dyrektor Związku Powiatów Polskich.

Wojciech Hartung, counsel w Praktyce Infrastruktury i Energetyki DZP, potwierdza, że in-house w przypadku koncesji nie będzie miał tak szerokiego zastosowania jak może mieć w zamówieniach publicznych.

– Teoretycznie jednak spółki komunalne w trybie bezprzetargowym mogą wykonywać wiele zadań publicznych – dodaje Wojciech Hartun.

Jego zdaniem może być on wykorzystywany w szeroko rozumianym obszarze transportu – obejmującym np. rowery lub auta elektryczne, ale też wiaty przystankowe, w dostępie do sieci szerokopasmowych lub usług wodno-kanalizacyjnych.

Według ustawodawcy przepisy o trybie bezprzetargowym mają zapewnić przejrzystość w udzielaniu zamówień. Sam tryb in-house budzi jednak kontrowersje. Nowa ustawa daje bowiem samorządom możliwość wybudowania i eksploatowania obiektów i świadczenia usług tam, gdzie mogłyby to robić podmioty prywatne. Zdaniem przedsiębiorców zagraża to konkurencji.

– Takie rozwiązanie cofa nas w rozwoju prawnym i gospodarczym. Nie czując oddechu konkurencji, nie działa się efektywnie i optymalnie – uważa dr Łukasz Bernatowicz, ekspert prawny Business Centre Club.

Również zdaniem Hartunga taki tryb ogranicza konkurencję i może prowadzić do zamknięcia rynku.

– Jeżeli jednak ustawodawca dopuścił tryb in-house dla zamówień publicznych, to systemowo zasadne jest wprowadzenie analogicznych zapisów do ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi – podkreśla Hartung.