Podest z podjazdem dla osób niepełnosprawnych i wózków dziecięcych pojawił się jesienią 2017 r., gdy nabywcy lokalu sklepowego w Nysie przebudowali go i zmodernizowali. Dwa wejścia z ulicy zastąpiono jednym, przy którym powstał podest wraz z podjazdem. Pół roku później współwłaścicielom lokalu wymierzono karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego w granicach drogi powiatowej bez zezwolenia zarządcy drogi. Nakazano też przywrócenie pasa drogowego do poprzedniego stanu, czyli po prostu zdemontowanie podestu.
Podest, który nie jest budynkiem, budowlą ani obiektem małej architektury, nie wymaga uzyskania od właściwego organu pozwolenia na budowę ani zgłoszenia – bronili się współwłaściciele lokalu w odwołaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu. Wyrazili również zdziwienie, iż Zarząd Powiatu w Nysie nie uwzględnił, że w aktualnym stanie prawnym budowa podjazdu dla wózków inwalidzkich nie wymaga zgłoszenia.
Kolegium stwierdziło jednak, że w tej sprawie nie orzekano na podstawie przepisów prawa budowlanego, lecz ustawy o drogach publicznych. Bezpodstawne są więc wywody odnoszące się do zgłoszenia bądź zezwolenia wydawanego przez organ architektoniczno-budowlany. Przed przystąpieniem do robót inwestorzy powinni się natomiast zwrócić do zarządcy drogi o wyrażenie zgody na zajęcie pasa drogowego. Skoro tego nie zrobili, zajęli go bez zezwolenia. Prawidłowo zatem wymierzono im karę pieniężną i nakazano przywrócenie do poprzedniego stanu.
Współwłaściciele lokalu wnieśli początkowo dwie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu. Skargę na nakaz przywrócenia do stanu poprzedniego jednak cofnęli, toteż w maju 2019 r. WSA umorzył postępowanie. Pozostała natomiast skarga na decyzję o wymierzeniu kary pieniężnej. Skarżący wciąż przekonywali, że nie doszło do bezprawnego zajęcia pasa drogi powiatowej w ciągu ulicy. Podest z podjazdem nie powoduje zniszczenia ani uszkodzenia drogi, nie stwarza zagrożenia dla ruchu drogowego, którego zresztą nie ma na tym odcinku.
WSA zaaprobował stanowisko SKO, że w tej sprawie należało stosować przepisy ustawy o drogach publicznych, a nie prawa budowlanego. Nie miało więc znaczenia, czy podjazd jest budowlą, czy obiektem małej architektury niewymagającym zezwolenia. Ustawa o drogach publicznych dopuszcza – na zasadzie wyjątku – zajęcie pasa drogowego w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Może to jednak nastąpić tylko za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi. Za zajęcie pasa drogowego bez takiej decyzji zarządca drogi wymierza karę administracyjną w wysokości dziesięciokrotności opłaty. Nie może przy tym badać przyczyn zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia, oceniać stopnia winy czy miarkować wysokości karnej opłaty – przypomniał sąd. Bez względu więc na to, czy podest z podjazdem został zmodernizowany czy dopiero wybudowany, właściciele lokalu użytkowego powinni się zwrócić do zarządcy drogi o wyrażenie zgody na zajęcie pasa drogowego – stwierdził sąd, oddalając skargę.
Sygnatura akt: II SA/Op 157/19
