Ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1124) ustawodawca nałożył na podmioty wykonujące zadania publiczne w imieniu gminy powyżej 50 000 mieszkańców obowiązek, aby wykorzystywały do tego celu pojazdy niskoemisyjne tzn. napędzane gazem ziemnym bądź energią elektryczną.
Wprowadzenie tego obowiązku, zdaniem autorów projektu ustawy, ma na celu stworzenie instrumentów, które mają służyć wspieraniu rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Innym celem wprowadzenia omawianej ustawy jest także określenie warunków rozwoju i zasad rozmieszczenia infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie, zasad świadczenia usług w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych oraz tankowania pojazdów napędzanych gazem ziemnym, określenia obowiązków informacyjnych w zakresie paliw alternatywnych, stworzenia zasad funkcjonowania stref czystego transportu.
Czytaj też: Czy elektromobilność zardzewieje?
Przepis art. 35 ust. 2 pkt 2 omawianej ustawy zobowiązał podmioty wykonujące zadania publiczne na rzecz gminy powyżej 50 000 mieszkańców do posiadania we flocie wykorzystywanej do realizacji tych zadań 30% pojazdów napędzanych energią elektryczną lub gazem ziemnym, z tym że przez gaz ziemny ustawodawca rozumie sprężony gaz ziemny (CNG), skroplony gaz ziemny (LNG), lub gaz płynny (LPG). Zgodnie z wolą ustawodawcy podmioty wykonujące zadania publiczne obowiązek ten powinny spełnić do roku 2025.
Wspomnieć należy, że ustawa nakłada również na same gminy powyżej 50 000 mieszkańców obowiązek posiadania pojazdów elektrycznych, gdyż są on obowiązane do roku 2025 posiadać w flocie obsługującej ją urzędu 30% pojazdów napędzanych energią elektryczną.
Omawiana ustawa zawiera zapisy, które mogą sprawić podmiotom wykonującym zadania publiczne duże problemy, a mianowicie przepis art. 76 ust. 2, zgodnie z którym umowa o realizację zadania publicznego z podmiotem, który do końca roku 2021 nie będzie posiadał w swojej flocie 10% pojazdów niskoemisyjnych wygaśnie z mocy prawa. W praktyce podmiot wykonujący zadania publiczne straci zlecone mu zadanie publiczne np. usuwanie odpadów lub utrzymanie zielelni, a gmina straci płynność w wykonywaniu zadań własnych m. in. przestanie usuwać odpady z terenu gminy.
ZMIANA TERMINÓW WPROWADZENIA POJAZDÓW NISKOEMISYJNYCH
Ustawodawca w pierwotnym tekście ustawy, obowiązującym od 22 lutego 2018 r., wprowadził zapis nakazując podmioty wykonujące zadania publiczne posiadanie w swojej flocie 10% pojazdów niskoemisyjnych do końca roku 2019 pod rygorem wygaśnięcia z mocy prawa umów zawartych z gminą powyżej 50 000 mieszkańców na wykonanie zadań publicznych. W praktyce okazało się to być nierealne do zrealizowania.
Ustawodawca, na mocy art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1527), wydłużył w związku z tym termin na wprowadzenie przez przedsiębiorców do swojej floty 10% pojazdów niskoemisyjnych do końca roku 2021.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ww. ustawy zmiana polegająca na przesunięciu terminu, od którego będzie obowiązywał wymóg dotyczący floty użytkowanych pojazdów, tj. 1 stycznia 2022 r., spowodowana jest koniecznością dostosowania przepisów omawianej ustawy dotyczących obowiązku wprowadzenia infrastruktury do ładowania i tankowania pojazdów. Ustawa wskazuje przy tym na minimalną liczbę punktów ładowania oraz punktów tankowania sprężonego gazu ziemnego (CNG), które mają być zlokalizowane w gminach do dnia 31 grudnia 2020 r. W przypadku punktów tankowania sprężonego gazu ziemnego (CNG) jest to: 6 - w gminach o liczbie mieszkańców wyższej niż 1 000 000, w których zostało zarejestrowanych co najmniej 60 000 pojazdów samochodowych i na 1000 mieszkańców przypada co najmniej 700 pojazdów samochodowych lub 2 - w gminach o liczbie mieszkańców wyższej niż 100 000, w których zostało zarejestrowanych co najmniej 60 000 pojazdów samochodowych i na 1000 mieszkańców przypada co najmniej 400 pojazdów samochodowych. Podmiotem odpowiedzialnym za powstanie punktów ładowania oraz punktów tankowania gazu ziemnego jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. W związku z powyższym, aby zapewnić spójność przepisów ustawodawca przesunął termin obowiązku wykonywania zadań publicznych przy użyciu pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym.
Podsumowując:
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych nakłada na podmioty wykonujące zadania publiczne obowiązek posiadania w swojej flocie pojazdów niskoemisyjnych.
Obowiązek ten jest dla podmiotów wykonujących zadania publiczne nadmiernie uciążliwy i trudny do zrealizowania z uwagi na koszty. Wiele podmiotów, które wykonują zlecone im przez gminy zadania publiczne to mikro i mali przedsiębiorcy. Wykonują oni często małe zadania np. utrzymanie zieleni w gminie. Podmiot musi zatem wybierać między bardzo kosztownym zakupem lub leasingem pojazdu elektrycznego lub napędzanego gazem ziemnym, a możliwość wygaśnięcia z mocy prawa umowy na realizację zadania publicznego. Zarówno nabycie pojazdu napędzanego paliwem alternatywnym jak i wygaśniecie umowy na realizację zadania publicznego może się wiązać z powstaniem kłopotów finansowych, a w konsekwencji doprowadzić może do ogłoszenia upadłości.
Zatem stwierdzić należy, iż pomimo wydłużenia terminu na wprowadzenie przez podmiot wykonujący zadania publiczne na rzecz gminy powyżej 50 000 mieszkańców do floty 10% pojazdów niskoemisyjnych do końca roku 2021 istnieje duże prawdopodobieństwo, że niektórym podmiotom wygasną umowy z gminami na wykonanie zadań publicznych z uwagi na duże koszty wprowadzenia do floty pojazdów niskoemisyjnych.
Aplikant radcowski Arkadiusz Skoczylas
Kancelaria Radców Prawnych M. Woziński A. Kulisz Sp. p.
Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita".
