Nie mogą funkcjonować dwa ostateczne rozstrzygnięcia tej samej sprawy

Ponowne rozstrzygnięcie przez organ sprawy załatwionej już wcześniej ostateczną decyzją jest możliwe tylko po uchyleniu pierwotnej decyzji we właściwym trybie. Jeżeli dana decyzja dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną ostateczną decyzją, która nie została uchylona, istnieje podstawa do stwierdzenia nieważności tej drugiej decyzji.

Publikacja: 25.09.2018 05:40

Nie mogą funkcjonować dwa ostateczne rozstrzygnięcia tej samej sprawy

Foto: 123RF

- Okazało się, że w tej samej sprawie istnieją dwie różne ostateczne decyzje. Czy w takim przypadku można automatycznie, bez przeprowadzania dodatkowego postępowania, przyjąć, że druga z tych decyzji nie wywołuje skutków prawnych?

Nie.

W art. 156 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) wymieniono przypadki, w których istnieje podstawa do stwierdzenia nieważności decyzji. Jednym z nich jest sytuacja, gdy dana decyzja dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną ostateczną decyzją (art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a.). W takim przypadku stwierdza się nieważność drugiej decyzji wydanej w tej samej sprawie. Do momentu stwierdzenia nieważności decyzja korzysta z domniemania jej prawidłowości.

Czytaj także: Powaga rzeczy osądzonej w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Dopiero stwierdzenie nieważności uchyla skutki prawne, jakie powstały od dnia doręczenia lub ogłoszenia nieważnej decyzji. W myśl art. 156 § 2 k.p.a. nie stwierdza się nieważności decyzji, która dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną ostateczną decyzją, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia tej drugiej decyzji upłynęło 10 lat, a także gdy wywołała ona nieodwracalne skutki prawne. W orzecznictwie podkreśla się, że przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej (por. m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22 września 1999 r., sygn. IV SA 1380/97, LEX nr 47894).

Zastosowanie art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. następuje tylko w razie stwierdzenia, że istnieje tożsamość sprawy rozstrzygniętej kolejno dwiema decyzjami, przy czym istnienie tożsamości sprawy ma miejsce w przypadku występowania tych samych podmiotów w sprawie, tego samego stanu prawnego w niezmienionym stanie faktycznym i tego samego przedmiotu (por. wyrok NSA w Warszawie z 29 kwietnia 1998 r., sygn. IV SA 1061/96, LEX nr 45166). W wyroku NSA w Gdańsku z 19 lutego 1999 r. (sygn. I SA/Gd 737/97, LEX nr 38675) zwrócono uwagę, że jeżeli w sprawie występują dwie strony i każda z nich może wnieść odwołanie od decyzji organu I instancji, to dopóki nie upłyną terminy do złożenia odwołań przez strony, organ odwoławczy nie powinien rozstrzygać sprawy co do jej istoty. Jeżeli organ odwoławczy –wbrew tej zasadzie – rozpozna sprawę merytorycznie i wyda ostateczną decyzję w stosunku do odwołania jednej strony, a następnie uczyni to samo w stosunku do odwołania drugiej strony, to spowoduje w ten sposób, że decyzja podjęta później, będąca kolejną ostateczną decyzją w tej samej sprawie, będzie dotknięta wadą nieważności.

Należy także pamiętać, że nie jest możliwe stwierdzenie nieważności decyzji w postępowaniu odwoławczym (por. m.in. wyrok NSA we Wrocławiu z 3 grudnia 1999 r., sygn. I SA/Wr 101/98, LEX nr 39728). Jeżeli druga z dwóch decyzji w tej samej sprawie nie jest jeszcze ostateczna i wniesiono od niej odwołanie, organ odwoławczy uchyli zaskarżoną decyzję i umorzy postępowanie przed organem I instancji zgodnie z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. (por. m.in. wyrok WSA w Krakowie z 1 sierpnia 2018 r., sygn. III SA/Kr 402/18, LEX nr 2532587).

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 138 § 1 pkt 2, art. 156 § 1 pkt 3 i § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1257 ze zm.)

- Okazało się, że w tej samej sprawie istnieją dwie różne ostateczne decyzje. Czy w takim przypadku można automatycznie, bez przeprowadzania dodatkowego postępowania, przyjąć, że druga z tych decyzji nie wywołuje skutków prawnych?

Nie.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe