Na czerwcowych sesjach radni jednostek samorządu terytorialnego pierwszy raz w historii głosowali nad udzieleniem wotum zaufania wójtom, starostom i marszałkom województw. O ile na poziomie powiatów i województw głosowania takie były bezproblemowe z uwagi na zależność organu wykonawczego od rady, to na poziomie gmin dochodziło do sytuacji w których wójt nie otrzymał wotum zaufania od rady.
Czytaj także: Do końca maja wójt przedstawia raport o stanie gminy
Absolutorium i wotum zaufania
Bezpośrednia łączność polityczna między wójtem i radą gminy została zerwana w 2002 r. wraz z wprowadzeniem powszechnych wyborów organu wykonawczego gminy. Tymczasem wprowadzenie instytucji wotum zaufania, którego dwukrotne nieudzielenie może skutkować rozpisaniem referendum w sprawie odwołania włodarza przywraca taką zależność.
Obecnie wójt zależny jest od rady w kwestii wotum zaufania i absolutorium za wykonanie budżetu. Stąd powstaje problem na ile obie te instytucje mają tożsamy charakter i czy dopuszczalna jest sytuacja w której wójt dostaje absolutorium ale nie jest mu udzielane wotum zaufania lub odwrotnie.
Absolutorium jest instytucją powiązaną ściśle z procedurą budżetową. Jest wyrazem akceptacji rady gminy dla sposobu wykonania budżetu w poprzednim roku przez wójta. Wiąże się ono z odpowiedzialnością jaką ponosi wójt z tytułu prowadzenia gospodarki finansowej gminy. Szczegółowy tryb postępowania w sprawie podjęcia takiej uchwały został ujęty w przepisach ustawy o finansach publicznych. Zakres informacji jakie rada gminy powinna uwzględnić w związku z podjęciem takiej uchwały został określony w art. 271 u.f.p. i obejmuje:
