- W 2019 roku wzrosła jednostkowa kwota naliczenia dla nauczycieli, pracowników obsługi i administracji oraz emerytów – byłych pracowników administracji i obsługi objętych opieką Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Szkoła obsługiwana jest przez Miejskie Centrum Obsługi Oświaty (MCOO). Otrzymaliśmy wiadomość z MCOO o wskazanie paragrafu rzeczowego placówki (środki budżetowe placówki) w celu przesunięcia brakującej kwoty 3.240,00 zł w paragrafie 4440. Czy przeniesienie środków budżetowych (paragrafy rzeczowe) na ZFŚS jest dopuszczalne?"
Czytaj także: Więcej uprawnień przewodniczącego rady gminy
Na wstępie warto przypomnieć specyfikę funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Zasady jego działania zostały określone w ustawie z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. I tak, w art. 10 tej ustawy postanowiono, że środkami Funduszu administruje pracodawca, zaś w art. 12 ust. 1 określono, że środki funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym.
Co istotne, w kontekście podanego stanu faktycznego – wspomniane odpisy na ZFŚS – posiadają w nomenklaturze budżetowej status wydatku, dla którego ustawodawca przewidział paragraf wydatkowy oznaczony jako 444. W jego opisie (znajdującym się w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych wskazano zaś, że obejmuje on m.in. wydatki ponoszone zgodnie z przepisami ww. ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Natomiast wspomniane w zapytaniu paragrafy „rzeczowe" dotyczą z reguły wydatków niezwiązanych z stricte z wynagrodzeniami . Do nich można zaliczyć min. usługi remontowe, zakup materiałów i wyposażenia, zakup usług pozostałych.
Z punktu widzenia zarówno ww. rozporządzenia, jak również przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie istnieją prawne ograniczenia w przesunięciu środków ze wspomnianych paragrafów „rzeczowych" do paragrafu służącego ewidencjonowaniu odpisów na ZFŚS. Oznacza to, że uprawnione będzie przesunięcie brakującej kwoty 3.240,00 zł do paragrafu wydatkowego 444. Jedyne wątpliwości jakie mogłyby dotyczyć tej operacji związane są z kwestiami proceduralnymi, a mianowicie wynikającymi z potrzeby działania danej jednostki organizacyjnej gminy (np. szkoły lub jednostki obsługującej) w oparciu o stosowne upoważnienia, o których mowa w art. 257 i art. 258 ww. ustawy o finansach publicznych. Dla przypomnienia z art. 257 wynika m.in., że w toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegających na zmianach planu - wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Natomiast z punktu widzenia podanego stanu faktycznego (planów finansowych – jednostek organizacyjnych podporządkowanych gminie), znaczenie ma art. 258 ust. 1 ww. ustawy, gdzie postanowiono w szczególności, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd do:
- dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami;
- przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego.
W ust. 2 tego artykułu dodano zaś, że kierownicy jednostek organizacyjnych dokonujący przeniesień wydatków na podstawie upoważnień, o których mowa wyżej w ust. 1 pkt 2, wprowadzają odpowiednie zmiany w planach finansowych i informują o dokonanych przeniesieniach zarząd.
Z powyższego wynika więc, że dla dokonywania zmian w planach finansowych jednostek organizacyjnych podporządkowanych strukturalnie gminie, ich kierownicy muszę posiadać ku temu stosowne upoważnienia, udzielone im przez zarząd danej jednostki samorządu terytorialnego, czyli w gminie ze strony wójta – przy czym uprzednio organ stanowiący gminy musi udzielić upoważnienia wójtowi do tego rodzaju czynności (przekazania uprawnień). Warto zauważyć, że jest to rozwiązanie fakultatywne, co oznacza, że organ stanowiący wcale nie musi upoważnić organu wykonawczego (zarządu) do przekazania ww. kompetencji na kierowników jednostek organizacyjnych gminy. W razie jego braku, organ wykonawczy może dokonywać zmian planu finansowego samodzielnie, w ramach upoważnień ustawowych z ww. art. 257 i art. 258 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
Wniosek
Jeśli kierownik jednostki organizacyjnej gminy posiada stosowne upoważnienie od zarządu jednostki samorządu terytorialnego (wójta) do dokonywania przeniesień planowanych wydatków, będzie uprawniony do przesunięcia środków finansowych ze stosownego paragrafu „rzeczowego" na paragraf dotyczący ZFŚS.
podstawa prawna: Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1316 ze zm.)
podstawa prawna: Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2077 ze zm.)
podstawa prawna: Rozporządzeniu ministra finansów z 2 marca 2010 r.w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (tekst jedn. DzU z 2014 r. poz. 1053 ze zm.)
