Kompromis, uzgodniony w środę wieczorem, dotyczy regulacji, które ułatwią władzom krajów członkowskich tymczasowe zawieszenie reżimu bezwizowego np. w sytuacji dużego napływu nielegalnych migrantów czy wzrostu liczby nieuzasadnionych wniosków o azyl. 

Dla niektórych państw unijnych, z Niemcami i Francją na czele, wprowadzenie tzw. hamulca bezpieczeństwa w sprawie wiz, było warunkiem ostatecznej zgody na liberalizację wizową dla Ukrainy i Gruzji. 

Zgodnie z porozumieniem możliwe będzie przywrócenie obowiązku wizowego dla obywateli kraju trzeciego w przypadku znaczącego wzrostu liczby imigrantów z tego kraju, którym odmówiono wjazdu albo którzy nielegalnie pozostają na terytorium Unii, w przypadku znaczącego wzrostu nieuzasadnionych wniosków o azyl albo w przypadku braku współpracy państwa trzeciego w dziedzinie readmisji migrantów. Wizy będą mogły być także przywrócone w sytuacji zagrożenia dla porządku publicznego albo bezpieczeństwa wewnętrznego. 

Zarówno kraje członkowskie UE, jak i Komisja Europejska będą mogły uruchomić mechanizm zawieszania reżimu bezwizowego. KE ma obserwować sytuację w krajach trzecich, które mają reżim bezwizowy z Unią, i składać roczne raporty Radzie UE oraz Parlamentowi Europejskiemu, czy te kraje trzecie nadal spełniają kryteria utrzymania tego reżimu, jak np. poszanowanie praw człowieka. 

Na wniosek jednego państwa UE albo zwykłej większości państw unijnych czy też na podstawie własnego raportu KE podejmie decyzję o tymczasowym przywróceniu obowiązku wizowego dla kraju trzeciego na dziewięć miesięcy. Decyzja będzie musiała zapaść w ciągu miesiąca od złożenia wniosku i wejdzie w życie automatycznie. W czasie, w którym reżim bezwizowy jest zawieszony, KE we współpracy z krajem trzecim będzie starała się znaleźć rozwiązanie problemów, które doprowadziły do przywrócenia wiz. Gdy to się nie uda, KE na dwa miesiące przed zakończeniem dziewięciomiesięcznego okresu zawieszenia będzie mogła wystąpić o jego przedłużenie maksymalnie na 18 miesięcy. Przedłużenie wymagać będzie zgody europarlamentu i państw członkowskich. 

Przepisy umożliwiają także przywrócenie obowiązku wizowego dla pewnych, szeroko określonych kategorii obywateli kraju trzeciego, jeżeli taki krok będzie proporcjonalny do skali problemów. 

Kompromis musi zostać jeszcze zatwierdzony przez Parlament Europejski, co możliwe jest w przyszłym tygodniu, oraz ministrów państw członkowskich. Przepisy te mają wejść w życie równolegle z decyzjami o zniesieniu przez UE wiz dla Ukrainy i Gruzji. 

Komisja Europejska już wiosną br. uznała, że Gruzja i Ukraina spełniły warunki liberalizacji wizowej, i zaleciła zniesienie obowiązku wizowego. Kraje UE zwlekały z decyzją m.in. ze względu na obawy przed wzrostem imigracji z tych dwóch państw. Zastrzeżenia zgłaszały m.in. Niemcy i Francja, gdzie w przyszłym roku odbędą się wybory. Dlatego domagały się równoczesnego wzmocnienia mechanizmu zawieszania reżimu bezwizowego.

Na szczycie UE-Ukraina 24 listopada szef Rady Europejskiej Donald Tusk i przewodniczący KE Jean-Claude Juncker zapowiedzieli, że do końca roku Unia usunie ostatnie przeszkody i podejmie decyzje w tej sprawie. 

Gdy decyzja w sprawie liberalizacji wizowej wejdzie w życie, obywatele Ukrainy i Gruzji, którzy mają paszporty biometryczne, będą mogli wjechać bez wizy do strefy Schengen na okres do 90 dni w ciągu pół roku w celach biznesowych, turystycznych czy rodzinnych.