Na ponad 600 mkw elewacji zobaczymy manifest wybitnej artystki. Katarzyna Kozyra ukaże się jako bajkowa postać kobiety „związanej” symbolicznie normami kulturowymi dotyczącymi płci. Kozyra dyskutuje z tym, co to znaczy być kobietą dzisiaj. Jest to element pierwszej indywidualnej wystawy znanej artystki w Poznaniu.
Oś projektu stanowi film „Letnia opowieść” („Summertale”), któremu obecna rzeczywistość nadaje nowy kontekst. Pierwotnie zamykał wieloletni cykl Kozyry „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” i był swoistym pożegnaniem z jego bohaterami – berlińską drag queen Glorią Viagrą oraz nauczycielem śpiewu operowego Maestro. Obydwoje pojawili się w twórczości Kozyry na wezwanie samej artystki, by nauczyć ją „kobiecości”. Jednak niemal w każdym z projektów z tego cyklu – w filmach, performansach, wideoinstalacjach – artystka kwestionuje obiegowe przeświadczenia na temat „oczywistej” dychotomii płci i wprowadza piętrowe rozróżnienia zakłócające możliwość łatwego klasyfikowania ludzi ze względu na ich drugo – i trzeciorzędne cechy płciowe.
- Najprościej mówiąc, nie zawsze, gdy rozmawia się z mężczyzną, jest to mężczyzna i nie zawsze zwracając się do kobiety rozmawia się z kobietą. I to tyle – tłumaczyła Katarzyna Kozyra.
Artystka rozpoczęła ten dyskurs już w roku 1999 projektem „Łaźnia męska”, który zdobył wyróżnienie na 48 Biennale w Wenecji. Następne etapy znaczyła kolejnymi wersjami animowanej wideo-instalacji „Święto wiosny” oraz „Lekcja tańca” opartych na motywach choreograficznych Wacława Niżyńskiego do baletów Igora Strawińskiego.
Właśnie po latach gry z kliszami kulturowymi, Kozyra nakręciła krwawy thriller „Letnia opowieść” stylizując go na kolorową bajkę, w której sama gra rolę niewinnej sierotki, obiektu fascynacji grupy karliczek. Karliczki-gospodynie idealnego w ich pojęciu świata norm próbują wciągnąć i przystosować do niego bohaterkę filmu, lecz nie widzą już tam miejsca dla Maestra i Glorii, gdyż nie odpowiadają wyznawanym w ich świecie kryteriom normalności.
Hasło artystki „W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” nabrało po latach nowego sensu. Wobec toczącej się w Polsce kampanii skierowanej przeciwko osobom nieheteronormatywnym, stworzona przed kilkunastu laty „bajkowa” fabuła utraciła swoją fikcyjność i nabrała aktualności.
- Świat karliczek i ich przekonania nie mogą być już traktowane jak wytwór wyobraźni artystki, gdyż w ostatnich latach rośnie w Polsce liczba ataków skierowanych przeciwko osobom zaliczanym do grupy LGBTQ+. Podsycana przez przedstawicieli władzy niechęć do przedstawicieli tej mniejszości, ma poważny wpływ na poglądy dużej części społeczeństwa. Bajkowa niegdyś opowieść o nietolerancyjnym świecie karliczek staje się więc opowieścią o realnym braku tolerancji wobec każdej inności, w tym także wobec osób o nieoczywistej tożsamości płciowej. W ten sposób film Katarzyny Kozyry znalazł się w centrum poważnego społecznego dyskursu, którego finał nadal nie jest nam znany – mówi kuratorka Anda Rottenberg.
Film z 2008 r. Letnia opowieść stanowić będzie wyjściowy element nowego projektu wizualnego Katarzyny Kozyry w Poznaniu. Obejmie on ponadto serię autorskich plakatów oraz umieszczony na elewacji poznańskiego biurowca Bałtyk wielkoformatowy wydruk kadru z omawianego filmu – uwięzionej Katarzyny Kozyry jako kobiecej bajkowej postaci. W zamyśle artystki to właśnie ta postać kobiety z kneblem w ustach jest ideałem kobiecości jakiej chce znaczna część społeczeństwa.
Te nowe elementy, stworzone specjalnie do tej wystawy i pokazane publiczności po raz pierwszy, będą stanowić współczesny komentarz artystki do jej pracy.
- Praca artystyczna sama w sobie jest poza czasem. Natomiast jej odbiór jest mocno zakorzeniony i w czasie, i w miejscu, gdzie się odbywa. Temat pracy Katarzyny Kozyry 10 lat temu funkcjonował jako prowokacja, dziś traktowany jest jak tabu – mówi Asia Tsisar, współkuratorka wystawy. Otwarcie wystawy 17.06.2021, godz. 19.00
Wystawa jest organizowana przez Fundację VOX Artis, Fundację Katarzyny Kozyry oraz Concordia Design w Poznaniu
