Co szósty mieszkaniec Unii Europejskiej cierpi na zaburzenia psychiczne, w tym na depresję i nerwice. W Polsce dotykają one co siódmego mieszkańca, co oznacza kilka milionów osób z problemami psychicznymi – wynika z ubiegłorocznego raportu OECD i Komisji Europejskiej „Health at a Glance: Europe 2018".

Raport szacuje, że koszty związane z zaburzeniami psychicznymi (m.in. leczeniem, zwolnieniami chorobowymi, mniejszą produktywnością) sięgają w Unii ok. 600 mld euro rocznie, a w Polsce ok. 13 mld euro. Według danych ZUS łączna długość absencji chorobowej z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania stale rośnie. W 2017 r. sięgnęła 19,4 mln dni...

Psycholog z centrali

Znaczenie dobrej kondycji psychicznej pracowników zaczynają już dostrzegać firmy, które do niedawna skupiały się na dbałości o dobrą formę fizyczną załogi, finansując jej opiekę medyczną i karnety sportowe. Od kilku lat część pracodawców, także w Polsce, wprowadza kompleksowe programy well being mające zapewnić dobrostan fizyczny i psychiczny pracowników. Na razie ta grupa firm nie jest liczna i tworzą ją głównie spółki dbających o employer branding międzynarodowych korporacji, które fundują pracownikom zajęcia jogi, porady dietetyków, treningi radzenia sobie ze stresem i uważności (mindfulness).

Ich firmy matki na Zachodzie idą niekiedy jeszcze dalej, zapewniając ludziom wsparcie psychologów. Kamil Skowera z firmy doradczej Mercer twierdzi, że również w Polsce pojawiają się takie rozwiązania, choć zwykle są to zagraniczne programy udostępniane polskim pracownikom, którzy mogą np. korzystać z anglojęzycznej infolinii psychologicznej. Na razie tylko nieliczni mogą liczyć na psychoterapię czy choćby konsultację psychologa w ramach firmowego abonamentu medycznego.

Jak jednak twierdzi Maciej Mikołajewski, rzecznik Lux Med, coraz częściej firmy pytają o ofertę, która uwzględnia świadczenia psychologów i psychiatrów. Dodaje, że abonament Lux Medu obejmuje konsultacje psychologa, psychiatry i seksuologa. Mają na celu przede wszystkim zdiagnozować problem pacjenta. Jak wyjaśnia Justyna Gościńska-Bociong, rzecznik Medicoveru, dostęp do psychiatry, neuropsychologa i psychologa jest uwzględniony w pakietach medycznych o szerszym zakresie usług.

W ramach abonamentu pacjent w ciągu roku trwania umowy może skorzystać łącznie z trzech konsultacji u tych specjalistów. – Zazwyczaj osoby z problemami potrzebują znacznie więcej wizyt – zwraca uwagę dr Agnieszka Czerw, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu. I przypomina, że w Polsce dopiero od niedawna zaczynamy mówić publicznie o problemie zaburzeń psychicznych, w tym o depresji, która coraz częściej dotyka także dzieci. Pokutujące wciąż przekonanie, że choroba psychiczna jest czymś wstydliwym, co „naznacza" człowieka, jest – zdaniem ekspertki – nie mniejszym problemem niż trudności z dostępem do psychologów czy psychiatrów.

Popularyzacja programów zdrowia psychicznego w firmach mogłaby to nastawienie zmienić, pomagając też pracownikom. Jak podkreśla Agnieszka Czerw, profesjonalne wsparcie psychologiczne jest nam coraz bardziej potrzebne także ze względu na zmieniający się i bardziej emocjonalnie obciążający charakter pracy, od której w świecie stałego dostępu do służbowych e-maili i telefonów coraz trudniej jest się nam psychicznie oderwać

Zacząć od prewencji

Ten problem dostrzegła firma Accenture Operations. Edyta Gałaszewska-Bogusz, dyrektor zarządzająca jej oddziałem w Polsce, twierdzi, że to właśnie szybko postępujące zmiany w naszym otoczeniu: sposób pracy, który wymaga od nas ciągłej elastyczności i umiejętności szybkiej adaptacji, były inspiracją do wdrożenia programu Mental Health. Program, który ma zapewnić kompleksowe wsparcie zdrowia psychicznego pracowników Accenture Operations (w Polsce to prawie 3 tys. osób), ruszył przed pięcioma laty w brytyjskim oddziale firmy, a obecnie realizują go spółki AO już w kilkunastu krajach.

– Z badań wynika, że 90 proc. pracowników w pośredni lub bezpośredni sposób doświadczyło schorzeń związanych ze zdrowiem psychicznym. To problem, który dziś może dotyczyć niemal każdego z nas lub kogoś z naszych najbliższych. Dlatego chcemy szerzej o nim rozmawiać i wspierać naszych pracowników, budując przy tym atmosferę wzajemnego zrozumienia i zaufania – podkreśla szefowa Accenture Operations w Polsce.

Dzięki Mental Health 45 menedżerów firmy przeszło kilkugodzinne szkolenie dotyczące zdrowia psychicznego i sposobów udzielania pomocy koleżankom i kolegom z pracy. – Chcemy, aby każdy pracownik Accenture Operations wiedział, w którym momencie on sam lub partner z zespołu może potrzebować fachowego wsparcia ze strony specjalisty, a kiedy najlepszym rozwiązaniem będzie szczera rozmowa i wysłuchanie drugiej osoby – wyjaśnia Gałaszewska-Bogusz.

Firma oferuje swoim pracownikom i ich rodzinom poufną całodobową infolinię z poradami specjalistów zdrowia psychicznego. A wkrótce ruszy z kampanią informacyjną, która ma przybliżyć pracownikom tę tematykę m.in. poprzez wewnętrzny portal informacyjny z bazą dostępnych szkoleń i technik wspierających różne sfery życia (medytacja, mindfulness).

Zdaniem dr Czerw pracodawcy, troszcząc się o dobrostan psychiczny pracowników, mogą im zaoferować przydatne treningi uważności czy radzenia sobie ze stresem, ale przede wszystkim powinni zadbać o dobrą atmosferę w pracy.