Polacy uważają, że bezrobocie jest wyższe niż wskazują dane

Ile wynosi stopa bezrobocia w Polsce? Według comiesięcznych danych GUS oscyluje w pobliżu 6 proc. Inny wskaźnik sugeruje, że jest bliżej 4 proc. Tak czy inaczej, jest rekordowo niska. Tymczasem statystyczny Polak uważa, że wynosi ona 24 proc.

Aktualizacja: 13.02.2019 12:58 Publikacja: 13.02.2019 12:50

Polacy uważają, że bezrobocie jest wyższe niż wskazują dane

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Takie dane opublikował niedawno ośrodek badawczy Ipsos, który od kilku lat prowadzi badania dotyczące postrzegania przez ludzi rozmaitych zjawisk społecznych i ekonomicznych.

W każdym spośród 37 państw, w których Ipsos zadał jesienią ub.r. pytanie dotyczące stopy bezrobocia, respondenci uważali średnio, że jest ona wyższa niż w rzeczywistości. W niektórych krajach – np. w Brazylii i Meksyku – oceniali, że wskaźnik ten jest o niemal 50 pkt proc. wyższy niż faktycznie. W Polsce różnica między postrzeganiem rzeczywistości, a rzeczywistością, jest stosunkowo mała.

Z badań Ipsos wynika również, że choć w ocenie Polaków koniunktura na rynku pracy jest słabsza niż w rzeczywistości, dostrzegają też jej poprawę. W 2014 r., gdy ośrodek badawczy również pytał o stopę bezrobocia, polscy respondenci oceniali ją średnio na 34 proc. (faktycznie wynosiła wtedy według GUS około 12 proc.).

Czytaj także: Niemcy: Bez imigrantów padnie rynek pracy. Ale liczą się talenty 

Dlaczego nasze oceny sytuacji na rynku pracy tak bardzo odbiegają od faktów? - Ludzie często nie znają definicji bezrobocia ani sposobu liczenia jego stopy. Stąd przyjmują, że różne osoby niepracujące są bezrobotne, kiedy nie są, np. zaliczają do nich studentów albo osoby bierne zawodowo, a czasem nawet emerytów i rencistów – tłumaczy dr Jan Czarzasty, kierownik Zakładu Socjologii Ekonomicznych w SGH.

Jak jednak dodaje, niezrozumienie pytania nie wyjaśnia całkowicie różnicy między percepcjami a rzeczywistością w Polsce i w innych krajach. – Widać, że w Europie mniej w ocenach przesadzają np. Skandynawowie i Niemcy. Prawdopodobieństwo i skala przeszacowania zależą od wielu czynników. To na przykład poziom wykształcenia (gorzej wykształceni przeszacowują mocniej), płeć (kobiety przeszacowują mocniej), wiek (młodsi przeszacowują mocniej), obecność bezrobotnych w gospodarstwie domowym (pozostali jego członkowie przeszacowują mocniej). Znaczenie ma także dostęp do mediów i ogólna orientacja w sytuacji na świecie, w tym w gospodarce, ale to jest skorelowane z wykształceniem – dodaje dr Czarzasty.

„Percepcja to nie rzeczywistość” – pisze w raporcie „Zagrożenia percepcji” Ipsos. Jednocześnie to, jak ludzie postrzegają rzeczywistość, może mieć na nią wpływ. - Jeżeli ludzie postępują tak, jak świat widzą, a nie tak jak je widzi statystyka ekonomiczna, to dla realnych zjawisk te pierwsze mają większe znaczenie – tłumaczy prof. UW Ryszard Szarfenberg z Instytutu Poliytyki Społecznej UW. - W jednym z badań stwierdzono, że większy wpływ na jakość życia ma subiektywna pozycja społeczna, a nie ta obiektywna – dodaje.

Tymczasem badania przeprowadzone w Austrii sugerują, że subiektywna pozycja społeczna jest często niższa, niż faktyczna. Według Matthiasa Schnetzera z Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu Austriacy, którzy należą do 20 proc. najbogatszych osób w kraju, sami oceniają, że są w niższych decylach rozkładu majątku.

Rynek pracy
Giełdowi prezesi ambitni i coraz lepiej wykształceni
Rynek pracy
Firmowy prezent dla pracowników: dwie godziny na poprawę relacji
Rynek pracy
Z wyższymi zarobkami łatwiej jest o zdalną pracę
Rynek pracy
Nie pracuj jak mrówka. Lepiej weź przykład z surykatki
Rynek pracy
Już nie tylko w okopach. Koreańczycy zaludniają rosyjskie fabryki