Po wejściu w życie 1 lipca 2015 r. nowelizacji Kodeksu karnego nie ma już bowiem możliwości zamiany krótkoterminowych kar pozbawienia wolności na karę odbywaną w warunkach systemu dozoru elektronicznego (SDE). Doprowadziło to do drastycznego spadku orzeczeń z zastosowaniem tej formy kary.
Odbywanie kar w SDE umożliwia skazanym zachowanie więzi z rodziną i wykonywanie pracy zarobkowej, zmniejsza też zaludnienie jednostek penitencjarnych. Taka forma kary, związana z koniecznością sprawowania samokontroli nad własnym zachowaniem, miała istotne znaczenie w procesie resocjalizacji i reintegracji społecznej skazanych. Eliminowała również negatywne skutki psychologiczne i społeczne, jakie występowały przy wykonywaniu kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym. Dlatego zdaniem RPO konieczne jest przywrócenie możliwości odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego i doprowadzenie ponownie do jego powszechnego wykorzystywania. Ale do tego potrzebne są zmiany w Kodeksie karnym, które może zainicjować minister sprawiedliwości.